Ενές Καντέρ: Η ζωή ενός καταζητούμενου από τον Ερντογάν - Η υποψηφιότητα για Νόμπελ και το μπάσκετ

Η ζωή του Ενές Καντέρ Φρίντομ θα μπορούσε να γίνει και ταινία. Ο Τούρκος με αμερικάνικο διαβατήριο εδώ και χρόνια αποτελεί κόκκινο πανί για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Για τον «σουλτάνο» είναι ένας ακόμη πολιτικός αντίπαλος, ανεπιθύμητος στην Τουρκία με ένταλμα της Ιντερπόλ εις βάρος του, με το τουρκικό διαβατήριο να του έχει αφαιρεθεί εδώ και πέντε χρόνια.

Ο 30χρονος σέντερ των Μπόστον Σέλτικς όμως δεν πτοείται. Μπορεί να δέχεται απειλές για την ίδια του τη ζωή και τα ταξίδια του στο εξωτερικό να απαιτούν εγγυήσεις για την ασφάλειά του, όμως όπου σταθεί και όπου βρεθεί λέει τη δική του «αλήθεια».

Ο Ενές Καντέρ παραχώρησε μία συνέντευξη «χείμαρρο» στον «Εθνικό Κήρυκα» και μεταξύ άλλων μίλησε για τη ζωή ενός… καταζητούμενου, για τα ελληνοτουρκικά, για την υποψηφιότητά του για το Βραβείο Νόμπελ, το ενδεχόμενο να φορέσει τη φανέλα του Παναθηναϊκού και πολλά ακόμα.

Ενές, κατ’ αρχήν πώς νοιώθεις που ταξίδεψες, μετά από αρκετά χρόνια, ξανά στο εξωτερικό, διαθέτοντας πλέον το διαβατήριο μιας χώρας στην οποία δραστηριοποιείσαι και βρήκες καταφύγιο τα τελευταία χρόνια;

Το ταξίδι στην Ελβετία, για τις ανάγκες του Συμποσίου της Γενεύης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αποτελεί την πρώτη φορά που βγήκα από τις ΗΠΑ μετά από πέντε χρόνια. Πριν από μερικούς μήνες πήρα το αμερικανικό διαβατήριο και τελικά μπορώ να ταξιδέψω εκτός Αμερικής. Ημουν αγχωμένος αλλά νομίζω ότι όλα πήγαν καλά.

Εχεις κάποια ανασφάλεια όταν σκέφτεσαι πλέον να ταξιδέψεις στο εξωτερικό, με δεδομένο ότι η τουρκική κυβέρνηση εποφθαλμιά για την σύλληψή σου;

Πάντα υπάρχει απειλή. Εχω λάβει πολλά απειλητικά μηνύματα για την ζωή μου. Εάν είναι να πάω σε μια χώρα, το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να έρχομαι σε επαφή με την κυβέρνηση ή τις υπηρεσίες, για να διασφαλίσω ότι θα μου παρέχουν ασφάλεια όπου πάω. Οι άνθρωποι του Ερντογάν μπορεί να είναι οπουδήποτε. Το ίδιο θα συμβεί εάν έρθω στην Ελλάδα, όπου εμπιστεύομαι τους ανθρώπους.

Ποια είναι άραγε τα συναισθήματα ενός ανθρώπου, το διαβατήριο του οποίου αφαιρέθηκε και έχει στοχοποιηθεί από την κυβέρνηση της ίδιας της πατρίδας του;

Πρώτα απ’ όλα, είναι απαράδεκτο! Δεν είναι δυνατόν επειδή δεν σκέφτομαι το ίδιο με την τουρκική κυβέρνηση, να στέλνει σήμα στην Ιντερπόλ. Μου πήραν το διαβατήριο και αυτό είναι ανήκουστο. Το γεγονός ότι κάποιος είναι ενάντια στο καθεστώς, δεν σημαίνει ότι είναι εχθρός της χώρας του. Το αμερικανικό διαβατήριο που έχω, σημαίνει πολλά για μένα. Πλέον, έχω ένα μέρος που μπορώ να αποκαλώ σπίτι μου. Ο κόσμος εδώ στις ΗΠΑ από την πρώτη μέρα με αγκάλιασε.

Εκτός από το βραβείο της Γενεύης, έχεις προταθεί και για το βραβείο Νόμπελ. Πόσο σημαντική είναι για εσένα αυτή η υποψηφιότητα;

Εάν λάβω το βραβείο, θα είναι σημαντικό, τόσο για εμένα, όσο και για κάθε άνθρωπο που πιέζεται από το καθεστώς της πατρίδας του. Όμως, ό,τι κάνω δεν το κάνω για κανένα βραβείο. Το σημαντικό είναι πως θα προσφερθεί μια πλατφόρμα να μιλήσω για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πάντως, υπάρχουν πολλοί ακόμη συμπατριώτες σου οι οποίοι διέφυγαν για να γλυτώσουν τη σύλληψη. Ορισμένοι, μάλιστα, βρίσκονται στην Ελλάδα…

Αυτή τη στιγμή, εξαιτίας του Ερντογάν, υπάρχουν πολλοί Τούρκοι που φεύγουν από την Τουρκία, πάνε στην Ελλάδα και βρίσκουν καταφύγιο εκεί. Ευχαριστώ τους Ελληνες και την ελληνική κυβέρνηση, διότι από την πρώτη στιγμή δέχτηκαν αυτούς τους ανθρώπους. Εάν τους είχαν απελάσει θα ήταν πολιτικοί κρατούμενοι.

Ποια είναι η δική σου οπτική για την πολιτική του Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο τα τελευταία χρόνια;

Ο Ερντογάν καταστρατηγεί τα πάντα απέναντι στους ανθρώπους σε Ελλάδα και Κύπρο. Για παράδειγμα, μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε τζαμί, που είναι μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Πρόκειται για ασέβεια απέναντι στον πολιτισμό και τη θρησκεία. Εάν ο Ερντογάν παραμείνει στην εξουσία, η σχέση της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρο θα χειροτερεύσει, καθώς αυτός κάνει κατάχρηση της δύναμής του. Απαντες καταλαβαίνουν ότι ο Ερντογάν είναι απειλή όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή, αλλά και την Ευρώπη. Η Ελλάδα και η Κύπρος θα το βιώσουν περισσότερο, διότι βρίσκονται πιο κοντά. Ελπίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει κάτι για αυτό.

«Κυνηγημένος»… και στο ΝΒΑ;

Εν μέσω όλων αυτών, έχει προκύψει θέμα και με την καριέρα σου. Εδώ και κάποιον καιρό, δεν έχεις ομάδα στο ΝΒΑ και σε έχουμε ακούσει να κάνεις λόγο για έναν άτυπο αποκλεισμό σου, ως τιμωρία για τις δηλώσεις σου αναφορικά με την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα. Αλλοι υποστηρίζουν ότι ο λόγος που δεν έχεις ομάδα είναι αγωνιστικός. Τι απαντάς σε αυτό;

Πέρυσι ήμουν στο Πόρτλαντ και είχα μέσους όρους νταμπλ – νταμπλ και πήγαμε στα πλέι οφ. Ημουν βασικός. Ερχονται και μου λένε μετά από ένα χρόνο ότι ξέχασα πώς να παίζω μπάσκετ;

Πιστεύεις λοιπόν ότι υπάρχει «δάκτυλος» για αυτή την εξέλιξη;

Οταν άρχισα να μιλάω για αυτό που γίνονταν στην Κίνα, έκοψαν τους Σέλτικς από την κινεζική τηλεόραση. Αυτό κόστισε χρήματα στο ΝΒΑ. Το ΝΒΑ λοιπόν λέει ότι στέκεται στο πλευρό μας για την ελευθερία λόγου. Εγώ δεν το πιστεύω. Στέκεται δηλαδή, αρκεί αυτά που λέμε να βοηθούν την τσέπη του, ειδάλλως θα κάνουν ό,τι μπορούν για να σε τελειώσουν. Το λέω αυτό διότι προσπαθούν να με βγάλουν στη σύνταξη στα 29 μου. Ομως, εγώ γνωρίζω ότι μπορώ να παίξω άλλα 6-7 χρόνια, διότι αγαπώ το μπάσκετ, είμαι υγιής και πιστεύω ότι ο κόσμος μπορεί να δει ότι αξίζω να είμαι στο ΝΒΑ.

Στο βάθος Ελλάδα και… Παναθηναϊκός

Υπάρχει η προοπτική να αγωνιστείς στην Ελλάδα, εάν δεν συνεχίσεις στο ΝΒΑ;

Εμένα πρώτος μου στόχος είναι να αγωνιστώ στο ΝΒΑ και εκεί θέλω να είμαι. Ομως, εάν δεν συμβεί αυτό, εγώ έχω μεγαλώσει βλέποντας τον Παναθηναϊκό, τον Ολυμπιακό και άλλες ομάδες, ενώ ο αδελφός μου, που αγωνιζόταν πέρυσι στην Ελλάδα και τον Κολοσσό Ρόδου, μου έλεγε πόσο καλά είναι εκεί. Πριν απ’ όλα όμως, θα ήθελα να συναντηθώ με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Είχες μιλήσει και στο παρελθόν για την επιθυμία συνάντησης με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Ποια είναι η θέση σου σήμερα επ’ αυτού;

Αρχικά, θα ήθελα να του σφίξω το χέρι και να τον ευχαριστήσω που δέχεται τους Τούρκους πρόσφυγες. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα φιλίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Στη συνέχεια, θα ήθελα να μιλήσω μαζί του για το κατά πόσον υπάρχει πιθανότητα να έρθω σε μια ομάδα όπως ο Παναθηναϊκός και να χτίσω την φιλία ανάμεσα στις δυο χώρες. Εάν παίξω σε ελληνική ομάδα δεν θα είναι μόνο για το μπάσκετ. Θέλω να χτίσω γέφυρα μεταξύ αυτών των ανθρώπων. Δεν είμαστε τόσο μακριά: τρώμε τα ίδια φαγητά, ενώ και η κουλτούρα μας είναι πολύ κοντά.

Διακρίνω, λοιπόν, προτίμηση στον Παναθηναϊκό;

Ο Παναθηναϊκός είναι η πρώτη επιλογή. Μην ξεχνάμε ότι και ο φίλος μου ο Χεζόνια αγωνιζόταν εκεί. Εάν ήταν μια ελληνική ομάδα, θεωρώ ότι θα πήγαινα στον Παναθηναϊκό. Εξαρτάται, βέβαια, από το τι θα γίνει με το ΝΒΑ και τη συνάντηση με τον Ελληνα Πρωθυπουργό.

«Δεν ανήκω σε κάποιο κόμμα»

Εχει παρατηρηθεί πως, ένεκα και της εμφάνισής σου σε τηλεοπτικά δίκτυα όπως το «FOX News», αλλά και το γεγονός ότι Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί σε έχουν υποστηρίξει, ορισμένοι κύκλοι σε ταυτίζουν με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ισχύει ότι παίρνεις θέση;

Δυστυχώς, το κοινό δεν καταλαβαίνει! Δεν είμαι Ρεπουμπλικανός ούτε Δημοκρατικός. Εγώ μιλάω για την πολιτική και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κάθε φορά που πηγαίνω σε μια εκπομπή δεν σημαίνει ότι ασπάζομαι τις θέσεις της, αλλά ότι θέλω το μήνυμά μου να πάει και στο δικό της κοινό.

Κλείνοντας, ποιες είναι οι σκέψεις σου για τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Πρώτα απ’ όλα, ο κόσμος πρέπει να αντιληφθεί ότι αυτήν την περίοδο κρίνεται το μέλλον της Ευρώπης και του ελεύθερου κόσμου. Ο Πούτιν θέλει να καταστρέψει τη Δημοκρατία. Πρέπει να στηριχθεί η Ουκρανία. Μιλάω με την πρώην πρώτη κυρία της Ουκρανίας, Σοφία Γιουσένκο, και προσπαθούμε να συνεργαστούμε για την προστασία του λαού της χώρας.