ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Νίκι Λάουντα: Η πορεία ενός μύθου και μια ζωή σαν κινηματογραφική ταινία
Έζησε την απόλυτη επιτυχία, αλλά και τον απόλυτο εφιάλτη. Στα 27 του βγήκε ζωντανός από την «Πράσινη Κόλαση» του Νίρμπουργκρινγκ το 1976.
Ο Νίκι Λάουντα δεν είναι πλέον κοντά μας καθώς η επιβαρυμένη υγεία του από εκείνη την «μαύρη μέρα» τον πρόδωσε.
Η γέννηση ενός θρύλου και τα δάνεια
Ο Αντρέας Νικολάους «Νίκι» Λάουντα γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1949 στη Βιέννη της Αυστρίας και ήταν γόνος εύπορης οικογένειας.
Ο πατέρας του Χουάν Λάουντα δεν ήθελε ο γιος του να γίνει οδηγός αγώνων. Αυτό, όμως δεν σταμάτησε τον Νίκι, να αγωνίζεται με ένα Mini και στη συνεχεία σε αγώνες της «Formula Vee». Ακολούθησαν αγώνες στο πρωτάθλημα sportcars, όμως όλα έδειχναν ότι η καριέρα του… οδηγούνταν σε αδιέξοδο. Τότε ο νεαρός Λάουντα πήρε ένα μεγάλο δάνειο, από τον παππού του, που του εξασφάλισε θέση οδηγού στην ομάδα της March για το πρωτάθλημα της Formula 2 του 1971. Χωρίς να το γνωρίζει ο Λάουντα ξεκίνησε την παράδοση των οδηγών, που πληρώνουν για μία θέση στους αγώνες. Εκεί κατάφερε να δείξει άμεσα την αξία του και το μεγάλο άλμα ήρθε την επόμενη χρονιά...
Το 1972 οδηγούσε για τη March τόσο στην F2 όσο και στη Formula 1. Όμως οι March που έτρεχαν στην κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού, ήταν επιεικώς τραγικές. Μη βλέποντας πρόοδο ο Αυστριακός ζητά άλλο ένα δάνειο από τον παππού του και αλλάζει ομάδα της BRM για το 1973. Από εκεί ξεκίνησε η σπουδαία του καριέρα στην F1, εκεί έδειξε ότι αξίζει τη θέση. Το ίδιο χαρακτηριστικό είχε και ο συναθλητής του, Κλέι Ρεκατζόνι, και όπως φαίνεται αυτό ήταν, που τους έφερε την επόμενη χρονιά σε μία άλλη πιο ανταγωνιστική ομάδα.
Ο Ρεκατζόνι εντάχθηκε στο δυναμικό της Ferrari για το 1974 και ο Έντζο τον ρώτησε ποια ήταν η γνώμη του για τον νεαρό, τότε, Λάουντα. Ο Ρεκατζόνι τάχθηκε υπέρ του Αυστριακού, που υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με τη Scuderia, λαμβάνοντας αρκετά χρήματα για να σβήσει τα χρέη του.
Pedal to the metal
Ο Λάουντα τερμάτισε δεύτερος στο ντεμπούτο του ως οδηγός της Ferrari, στην Αργεντινή, ενώ η πρώτη του νίκη και πρώτη της ομάδας του μετά από δύο χρόνια, στην Ισπανία. Ο Αυστριακός ήταν απίστευτα ταχύς, σημείωσε έξι συνεχόμενες pole position, αλλά λόγω μηχανικών προβλημάτων, καθώς και προσωπικών λαθών εκείνη τη σεζόν κατάφερε να πανηγυρίσει μόνο μία ακόμα νίκη, στην Ολλανδία.
«Ήταν σπουδαία εποχή. Έγινα δημοφιλής επειδή ήμουν οδηγός της Ferrari, μίας ομάδας που ήταν και παραμένει μύθος. Και ήμουν πολύ τυχερός που έτρεχα για λογαριασμό της», θυμάται ο Αυστριακός. Το 1975 ξεκίνησε με πολλές προσδοκίες και όνειρα αλλά και με πολλά προβλήματα. Έπειτα, σαν από θαύμα, η Ferrari 312T όχι απλά βελτιώθηκε αλλά άρχισε να σαρώνει στο πέρασμά της. Εφαλτήριο της επικής αντεπίθεσης ήταν ο αγώνας του Μονακό και η νίκη στους στενούς δρόμους του πριγκιπάτου (η πρώτη της Scuderia στο Μόντε Κάρλο μετά από δύο δεκαετίες) άνοιξε το δρόμο.
Το 1976 συνέχισε με κεκτημένη ταχύτητα. Επικράτησε στα δύο πρώτα γκραν πρι της χρονιάς, ακολούθησαν δύο δεύτερες θέσεις. Όλα έδειχναν ότι θα έπαιρνε τον τίτλο. Παράλληλα, όδευε ολοταχώς και προς το ρεκόρ των περισσότερων νικών σε μία σεζόν. Όλα όμως άλλαξαν στο Νίρμπουργκρινγκ...
H πράσινη κόλαση
Φτάνοντας στο Γερμανικό γκραν πρι, ο Λάουντα αλλά και οι υπόλογοι οδηγοί βρίσκονταν σε αναβρασμό λόγω των χαμηλών επιπέδων ασφαλείας στους αγώνες της Formula 1. «Θυμάμαι καλά εκείνη την εποχή όταν εμείς οι οδηγοί είχαμε δώσει τριετή διορία στους οργανωτές και το 1976 ήταν η τελευταία χρονιά αυτής της διορίας. Το συζητήσαμε ξανά στο Λονγκ Μπιτς και η άποψη πολλών ήταν πως τα αυτοκίνητα είχαν γίνει υπερβολικά γρήγορα και πως δεν θα έπρεπε να τρέξουμε εκεί. Ψηφίσαμε και η πλειοψηφία αποφάσισε να αγωνιστούμε μία ακόμη φορά. Εγώ ήμουν ενάντιος σε αυτό αλλά ακολούθησα την πλειοψηφία και έτρεξα στον αγώνα», θυμάται.
Στο κομμάτι «Μπέργκβεργκ» οι φόβοι του έγιναν πραγματικότητα. Ο Αυστριακός έχασε τον έλεγχο, όταν η Ferrari απογειώθηκε και η πίσω ανάρτηση κατέρρευσε στην προσγείωση. Το μονοθέσιό του χτύπησε στις μπαριέρες και στη συνέχεια ακινητοποιήθηκε στη μέση της πίστας, παραδόθηκε στις φλόγες, ενώ ο ίδιος παρέμενε εγκλωβισμένος στο κόκπιτ. Κάποιοι οδηγοί σταμάτησαν πήγαν να βοηθήσουν τον συνάδελφο τους, βγάζοντάς τον από το φλεγόμενο μονοθέσιο. Ο τρόμος τους έχει κυριεύσει όλους...
Ο Λάουντα απεγκλωβίστηκε, αλλά είχε ήδη υποστεί βαριά εγκαύματα στο κεφάλι, ενώ είχε εισπνεύσει και τοξικά αέρια που είχαν προκαλέσει βλάβες στους πνεύμονές του. Παρόλα αυτά, είχε διατηρήσει τις αισθήσεις του, κατάφερε να σταθεί όρθιος αμέσως μετά το ατύχημα, αλλά λίγες ώρες αργότερα έπεσε σε κώμα. Η περιγραφή του για όσα συνέβησαν, είναι συγκλονιστική:
«Δεν έχω αναμνήσεις από τον πόνο, μόνο από το φόβο του θανάτου. Τον ένιωθα να πλησιάζει και προσπάθησα να υπερασπιστώ τον εαυτό μου. Το θυμάμαι ακόμα αλλά ο πόνος, ήταν δευτερεύουσας σημασίας εκείνη τη στιγμή. Δεν έσπασα τίποτα, έχασα μόνο το αυτί μου που ήταν πεσμένο στην άσφαλτο. Αλλά μπορείς να ζήσεις και να ακούς πολύ καλά και χωρίς αυτί. Φυσικά, ο κόσμος κάνει πλάκες σχετικά, αλλά το σημαντικό είναι να συμβιβαστείς με αυτό γιατί αν δεν το κάνεις και κάποιος κοροϊδέψει την εμφάνισή σου, θα σε πειράξει. Σκέφτομαι μόνο τις εικόνες που έχουν δει όλοι γιατί έχω στο μυαλό μου μόνο όσα έχω δει από την τηλεόραση αλλά καμία ανάμνηση από το ατύχημα. Ξέρω ότι έπεσα στις μπαριέρες κι έπειτα κατέληξα στην μέση της πίστας αν οι άλλοι οδηγοί, δεν είχαν έρθει να με βοηθήσουν, δεν θα είχα επιβιώσει. Γιατί, ενώ είχα μείνει μέσα στο μονοθέσιο για 55 δευτερόλεπτα με τη θερμοκρασία στους 800 βαθμούς, με έβγαλαν την τελευταία στιγμή και αυτό με έσωσε. Εξέπληξα τον εαυτό μου γιατί κοιτούσα συνεχώς το χέρι μου που προφανώς πονούσε. Ο Τζον Γουάτσον κρατούσε το κεφάλι μου και τον ρώτησα πώς ήταν το πρόσωπό μου. -Όπως και πριν-, μου απάντησε, πράγμα που φυσικά δεν ήταν αλήθεια. Ένα-δυο δεύτερα παραπάνω και θα ήμουν νεκρός» .
Πράγματι, η κατάσταση του ήταν τραγική. Ωστόσο ξύπνησε από το κώμα και ενάντια σε κάθε πρόβλεψη αλλά και οδηγία των γιατρών, επιχείρησε να επιστρέψει στις πίστες έπειτα από μόλις έξι εβδομάδες
Η επιστροφή και η αεροπορική εταιρεία
Το ιταλικό γκραν πρι του 1976 άφησε άφωνο τον κόσμο του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Κι αυτό διότι σήμανε την επιστροφή του Λάουντα στις πίστες. Μία επιστροφή που αποδείχθηκε πρόωρη: «Είχα τεράστιο πρόβλημα στις δοκιμές της Παρασκευής στη Μόντσα. Βγήκα από τα pit, και ξαφνικά τρόμαξα τόσο που παραλίγο να κατουρηθώ, κυριολεκτικά! Με κτύπησε ξαφνικά το σοκ της ανάμνησης του ατυχήματος και δεν μπορούσα να οδηγήσω. Βγήκα λοιπόν από την πίστα, επέστρεψα στο ξενοδοχείο και άρχισα να ψάχνω τρόπους να ξεπεράσω το φόβο μου. Το λάθος που έκανα ήταν ότι πίεσα πολύ τον εαυτό μου ώστε να είμαι έτοιμος να τρέξω στη Μόντσα. Ύστερα από μία άυπνη νύχτα, έπεισα τον εαυτό μου να πάει ξανά στην πίστα και σκεφτόμουν: «δεν είναι γκραν πρι, απλά οδήγησε όπως μπορείς», κουβαλώντας ο τρόμο του Νίρμπουργκρινγκ. Άρχισα λοιπόν αργά στην αρχή, αδιαφορώντας για το τι κάνουν οι άλλοι και σταδιακά ανακτούσα όλο και περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, απέκτησα ξανά την ταχύτητά μου και προς έκπληξή μου, ήμουν ο ταχύτερος οδηγός της Ferrari», δηλώνει σχετικά ο Αυστριακός.
Το 1979 αποχωρεί αφού, όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει, δεν ήθελε άλλο «να οδηγεί κάνοντας κύκλους σε μία πίστα». Άφησε λοιπόν τις πίστες και ίδρυσε τη δική του αεροπορική εταιρεία. Εκεί, όμως, τα πράγματα δεν πήγαν όπως ήλπιζε και έτσι επέστρεψε το 1982 στη Formula 1, ελπίζοντας η νέα αύξηση στη δημοτικότητά του να αυξήσει και τα κέρδη της εταιρείας του. Η μεγάλη επιστροφή έγινε με τη McLaren. Η σεζόν ολοκληρώθηκε με τον Λάουντα 5ο στην τελική βαθμολογία οδηγών. Το 1983 ξεκίνησε θετικά, με δύο συνεχόμενες παρουσίες στο βάθρο αλλά η συνέχεια ήταν απογοητευτική αφού ο συνδυασμός McLaren – Cosworth αδυνατούσε να τα βάλει με τον ανταγωνισμό. Το 1984 ήταν η τελευταία μεγάλη χρονιά του Λάουντα στη Formula 1. Παράλληλα, ήταν και από τις πιο δύσκολες, αφού είχε έντονο ανταγωνισμό από τον ανερχόμενο συναθλητή του του, Αλέν Προστ. Ο Λάουντα κέρδισε πέντε αγώνες και μαζί και τον παγκόσμιο τίτλο! Η επιτυχία ήρθε με διαφορά μόλις μισού βαθμού από τον Πρόστ!
Μένει ακόμη ένα χρόνο στην F1 για να, αποχωρήσει οριστικά και επικεντρώθηκε εκ νέου στην αεροπορική του εταιρεία. Μάλιστα μετά από πολλά χρόνια πήγε στο Νίρμπουργκρινγκ στο σημείο του ατυχήματος. Οι δημοσιογράφοι ήταν σιωπηλοί, εως τη στιγμή που ο Λάουντα ξεκίνησε να ψάχνει κάτι. Όταν τον ρώτησαν τι έψαχνε είπε: «Είχα χάσει ένα αυτί εδώ πριν μερικά χρόνια και ίσως το βρω». Παρότι η καριέρα του ως οδηγός ολοκληρώθηκε, δεν κατάφερε ποτέ να μείνει για πολύ καιρό μακριά από τη Formula 1.
Κορυφαίος manager
To 1992 επέστρεψε στο Maranello με το ρόλο ειδικού συμβούλου. Αθυρόστομος όπως πάντα, έλεγε τα πράγματα όπως τα έβλεπε. Όμως όπως αποδείχθηκε, δύσκολα ένας κορυφαίος οδηγός γίνεται και κορυφαίος μάνατζερ.
Τώρα όσον αφορά την αγάπη του προς το γυναικείο φύλο αυτό βγήκε από μία κουβέντα που είχε με τον Φέτελ. «Το καλύτερο περιστατικό, που μπορώ να διηγηθώ έγινε στο γκραν πρι της Πορτογαλίας το 1984. Ήταν κρίσιμος αγώνας, αφού το παγκόσμιο πρωτάθλημα παιζόταν ανάμεσα σε εμένα και τον Αλέν Προστ» είπε σοβαρά ο Λάουντα και συνέχισε: «Το μεσημέρι της Παρασκευής, μετά τα ελεύθερα δοκιμαστικά ο γυμναστής μου, Γουίλι Ντάνγκλ, μου είπε πως μία ξανθιά Ιταλίδα ρωτούσε επίμονα για εμένα και ήθελε να με γνωρίσει. Πήγα να την δω αμέσως. Με τις γυναίκες έχω ένα σχέδιο, το οποίο ξεκινά με φαγητό. Το ίδιο βράδυ φάγαμε μαζί και μου ζήτησε να επαναλάβουμε το… δείπνο και το Σάββατο. Της είπα πως δεν μπορούμε να φάμε, αλλά μπορεί να έρθει στο δωμάτιό μου μεταξύ 20:00 με 22:00 όταν ρώτησε γιατί, της είπα πως έπρεπε να κοιμηθώ γιατί το πρωί θα κατακτούσα το πρωτάθλημα. Εκείνη συμφώνησε και εγώ μετά το δίωρο κοιμήθηκα γαλήνια. Την επόμενη ημέρα είδα τον Προστ στο πιτ μποξ, ο οποίος χαμογελούσε πονηρά. Τον ρώτησα τι έγινε και μου είπε πως το προηγούμενο βράδυ ήταν με τη Στεφανία του Μονακό!».
Τη στιγμή εκείνη ο Φέτελ πάγωσε και ζήτησε από τον Λάουντα να συνεχίσει τη διήγηση. «Δεν ρώτησα τι έγινε», είπε ο Λάουντα και πρόσθεσε: «Ησύχασα καθώς ξεκινούσαμε τον αγώνα με το ίδιο… μειονέκτημα. Μερικές ώρες αργότερα ήμουν πρωταθλητής για 3η φορά. Όμως, το χαμόγελο ήταν ακόμη στο πρόσωπο του Πρόστ».
Ο θάνατος ενός μύθου
Τα τοξικά αέρια που εισέπνευσε στο παραλίγο μοιραίο ατύχημα του 1976 επηρέασαν τον οργανισμό του. Έπειτα από δύο μεταμοσχεύσεις νεφρών το 1997 και το 2005, χρειάστηκε να υποβληθεί σε επείγουσα επέμβαση μεταμόσχευσης πνεύμονα τον Αύγουστο του 2018, αφού μολύνθηκε από ιό κατά τη διάρκεια μιας παραμονής του στην Ιμπίθα.
Εγχειρίστηκε στο γενικό νοσοκομείο της Βιένης, κατά σατανική σύμπτωση την επομένη της επετείου του ατυχήματός του, και συνήλθε μετά βίας. «Ήταν πολύ δύσκολο να επανέλθω. Συγκρίνεται μόνο με τα εγκαύματά μου μετά το ατύχημα στο Νίρμπουργκρινγκ», θα παραδεχόταν στην ελβετική εφημερίδα Blick. «Ήμουν νεκρός για λίγο. Αλλά ξαναζωντάνεψα».
Άφησε την τελευταία του πνοή στις 21 Μαΐου σε κλινική της Ελβετίας όπου είχε εισαχθεί για να υποβληθεί σε αιμοκάθαρση.
Το παλμαρέ του... ιπτάμενου Αυστριακού:
Ενεργά χρόνια στη Formula 1: 1971-1979, 1982-1985
Ομάδες: March, BRM, Ferrari, Brabham, McLaren
Αγώνες: 177 (171 εκκινήσεις)
Τίτλοι: 3 (1975, 1977, 1984)
Νίκες: 25
Pole positions: 24
Πόντιουμ: 54
Ταχύτεροι γύροι: 24