Euro 1980: Όταν η Ελλάδα τα έβαζε με την Γερμανία

Ήταν οκτώ και μισή το βράδυ της Τρίτης, 17 Ιουνίου του 1980. Πριν 32 χρόνια και 5 ημέρες δηλαδή. 14.000 θεατές βρίσκονταν στο στάδιο Κομουνάλε του Τορίνο για να χειροκροτήσουν τις εθνικές ομάδες της Ελλάδας και της Δυτικής Γερμανίας, στον τελευταίο τους αγώνα για την φάση των Ομίλων, στο πρώτο Euro της ιστορίας όπου μετείχαν 8 και όχι 4 ομάδες. Ναι, η Ελλάδα ήταν ανάμεσα στις οκτώ καλύτερες ομάδες της Ευρώπης. Η Εθνική Ελλάδας του αείμνηστου Αλκέτα Παναγούλια. Ήταν η πρώτη του μεγάλη επιτυχία, ίσως και μεγαλύτερη από την μετέπειτα πρόκρισή μας στο Μουντιάλ του '94, την οποία θυμόμαστε οι περισσότεροι...

32 χρόνια μετά η Ελλάδα θα συναντήσει και πάλι την Γερμανία στην τελική φάση ενός Euro. Πολλά έχουν αλλάξει από τότε. Κατ' αρχάς, η άπειρη Ελλάδα που το '80 ντεμπούταρε στα ευρωπαϊκά σαλόνια, κατάφερε, στην δεύτερη προσπάθειά της, πολλά χρόνια αργότερα, το 2004, να σηκώσει το τρόπαιο. Όλοι πια την σέβονται ακόμη κι αν δεν ανήκει στα φαβορί. Κατά δεύτερον, οι πολιτικές και οικονομικές συνθήκες υπό τις οποίες διεξάγεται το αποψινό ματς του δίνουν έναν χαρακτήρα πιο εθνικό από ποτέ. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας η νίκη επί της Γερμανίας. Ας είναι και στα πέναλτυ μετά από ένα 0-0. Ας είναι επί της καλύτερης ομάδας του φετινού Euro, τουλάχιστον μετά την πρώτη φάση. Απίθανο; Όχι και τόσο. Το παράδειγμα του Αλκέτα Παναγούλια, που έφυγε από κοντά μας αυτήν την εβδομάδα, και της θρυλικής του ομάδας υπάρχει για να μας θυμίζει ότι όταν οι Έλληνες θέλουν κάτι, μπορούν να το πραγματοποιήσουν...

Δύο ατυχείς ήττες...

Η Δυτική Γερμανία έπαιξε 4 ματς στο Euro 1980 και κέρδισε τα 3 από αυτά. Το ένα ήταν, βέβαια, ο μεγάλος τελικός κόντρα στο Βέλγιο. Τότε δεν υπήρχαν ημιτελικοί. Ο πρώτοι των δύο ομίλων πήγαιναν στον τελικό και οι δεύτεροι έπαιζαν στον μικρό τελικό. Η Ελλάδα είχε ήδη κάνει δύο ήττες και άρα δεν είχε ελπίδα για πρόκριση. Στην πρεμιέρα έχασε 1-0 από την Ολλανδία, αλλά το γκολ αυτό ήταν αποτέλεσμα ενός πέναλτυ που δόθηκε εντελώς άδικα εναντίον μας. Η άπειρη Ελλάδα βρέθηκε πίσω στο σκορ στο '64, αλλά δεν πτοήθηκε. Ο Αλκέτας Παναγούλιας είχε στήσει μια εξαιρετική ομάδα, γεμάτη ταλέντο και θέληση, και την καθοδηγούσε μαεστρικά από τον πάγκο. Γνωρίζοντας πως ακόμη και η ισοπαλία θα ήταν ένα καλό αποτέλεσμα απέναντι στους φιναλίστ του Μουντιάλ του '78, συνέχισε να παίζει προσεκτικά, πιέζοντας σωστά και απειλώντας στις αντεπιθέσεις και στις στημένες φάσεις. Δυστυχώς μια κεφαλιά του Άνθιμου Καψή τρία λεπτά πριν την λήξει βρήκε το δοκάρι και όχι τα δίκτυα και φύγαμε από το Σαν Πάολο της Νάπολης με 0 βαθμούς.

Κόντρα στην Τσεχοσλοβακία, παίξαμε πιο επιθετικά. Παρά το πολύ γρήγορο γκολ που δεχτήκαμε από τον μεγάλο Πανένκα, απαντήσαμε σχεδόν αμέσως με το Νίκο Αναστόπουλο και πιέσαμε για τη νίκη που ήταν το μόνο αποτέλεσμα που χρειαζόμασταν πια, εν όψει και του τελευταίου ματς με το μεγάλο φαβορί, την Δυτική Γερμανία. Δυστυχώς, στο δεύτερο ημίχρονο η απειρία και οι ατυχίες έδωσαν τελικά τη νίκη με 3-1 στους Τσεχοσλοβάκους.

Δεν φοβηθήκαμε τους Γερμανούς

Παρ' όλ' αυτά, ο Αλκέτας Παναγούλιας δεν πτοήθηκε. Άλλαξε σχεδόν όλη την εντεκάδα, όχι μόνο για να δώσει χρόνο συμμετοχής και στα υπόλοιπα παιδιά, αλλά και γιατί η κούραση και η κακή ψυχολογία θα ήταν κακός σύμβουλος στο δύσκολο ματς με την Δυτική Γερμανία. Επίσης, ο πάγκος της Εθνικής Ελλάδας τότε ήταν σχεδόν ισάξιος της αρχικής εντεκάδας. Οι Δυτικογερμανοί, πάλι, παρατάχθηκαν με όλα τους τα μεγάλα αστέρια: Σουμάχερ, αδελφοί Φέστερ, Στίλικε, Ρουμενίγκε, Μπρίγκελ, Χρούμπες. Ο σκοπός μας, βέβαια, αυτήν την φορά ήταν να μην κάνουμε άλλη ήττα. Χάρη στις οδηγίες του Αλκέτα Παναγούλια, η ομάδα έπαιξε κλειστά και έξυπνα και κατάφερε να κρατήσει το 0-0 ως το τέλος του αγώνα, γυρίζοντας, έτσι, στην Αθήνα με ψηλά το κεφάλι.

Ήταν μια σπουδαία εθνική, που αδικήθηκε από την τέταρτη θέση που πήρε στον όμιλό της. Θα μπορούσε να έχει βγει ακόμη και δεύτερη και να παίξει στον μικρό τελικό. Ήταν όμως άπειρη, αποτελούμενη από πολλά νεαρά παιδιά που έμελλε να γράψουν ιστορία στους συλλόγους τους στην συνέχεια και, βέβαια, ήταν η πρώτη της συμμετοχή σε μεγάλη διοργάνωση. Και μόνο το ότι έφτασε ως εκεί ήταν μια απόδειξη του πόσο καλή δουλειά είχε κάνει ο αείμνηστος Αλκέτας. Είχαμε προκριθεί από έναν από τους δυσκολότερους ομίλους της προκριματικής φάσης, με αντιπάλους την Σοβιετική Ένωση, την Ουγγαρία και την Φινλανδία, έχοντας μάλιστα ξεκινήσει με δύο ήττες (από Φινλανδούς και Σοβιετικούς). Στην συνέχεια, όμως, η ομάδα μας ήταν πραγματικά άπιαστη και πέτυχε μάλιστα μια από τις μεγαλύτερες νίκες της ιστορίας της, διαλύοντας τους Φινλανδούς με 8-1 τον Οκτώβρη του '78 στο «Απόστολος Νικολαΐδης».

Τα παλικάρια του Αλκέτα

Οι παίκτες που πήρε μαζί του ο Αλκέτας Παναγούλιας στο Euro της Ιταλίας ήταν οι: Βασίλης Κωνσταντίνου (Τερματοφύλακας) Παναθηναϊκός, Γιάννης Κυράστας (Αμυντικός) Ολυμπιακός, Κώστας Ιωσηφίδης (Αμυντικός) ΠΑΟΚ, Άνθιμος Καψής (Αμυντικός) Παναθηναϊκός, Γιώργος Φοιρός (Αμυντικός) Αρης, Σπύρος Λιβαθηνός (Μέσος) Παναθηναϊκός, Χρήστος Τερζανίδης (Μέσος) Παναθηναϊκός, Τάκης Νικολούδης (Μέσος) Ολυμπιακός, Χρήστος Αρδίζογλου (Επιθετικός) ΑΕΚ, Μάικ Γαλάκος (Επιθετικός) Ολυμπιακός, Γιάννης Δαμανάκης (Μέσος) ΠΑΟΚ, Γιάννης Γούναρης (Αμυντικός) ΠΑΟΚ, Μπάμπης Ξανθόπουλος (Επιθετικός) Ηρακλής, Γιώργος Κούδας (Μέσος) ΠΑΟΚ, Θωμάς Μαύρος (Επιθετικός) ΑΕΚ, Ντίνος Κούης (Μέσος) Άρης, Πέτρος Ραβούσης (Αμυντικός) ΑΕΚ, Λάκης Νικολάου (Αμυντικός) ΑΕΚ, Γιώργος Κωστίκος (Επιθετικός) ΠΑΟΚ, Νίκος Αναστόπουλος (Επιθετικός) Πανιώνιος, Λευτέρης Πουπάκης (Τερματοφύλακας) ΟΦΗ, Στέλιος Παπαφλωράτος (Τερματοφύλακας) Άρης. Ήταν όλοι τους «παιδιά» του Αλκέτα, ίσως η πιο δεμένη εθνική όλων των εποχών. Το παράδειγμά τους ας δώσει έμπνευση στην 23άδα του Φερνάντο Σάντος για το αποψινό ματς... Κι αν η πρόκριση έλθει με το καλό, ας την αφιερώσουμε όλοι στον μεγάλο Αλκέτα Παναγούλια.