Η διαχείριση του άγχους το κλειδί της επιτυχίας για τις Πανελλήνιες

Αντίστροφη μέτρηση για τις Πανελλήνιες εξετάσεις. Η αγωνία στο κατακόρυφο για τους υποψήφιους που θέλουν να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Όπως είναι αναμενόμενο το άγχος είναι διάχυτο τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς τους και σίγουρα η διαχείριση του θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό κλειδί για την επιτυχία τους.

Σίγουρα το περιβάλλον τους αυτό το διάστημα που διαγωνίζονται πρέπει να εμπνέει ηρεμία. Οι γονείς οφείλουν να τιθασεύσουν το δικό τους άγχος που βλέπουν τα παιδιά τους να μπαίνουν για πρώτη φορά σε μια δοκιμασία που ο σκοπός της είναι να πετύχουν τον στόχο τους.

Ποια είναι τα κλειδιά όμως; Ποιες θα πρέπει να είναι οι ασκήσεις ηρεμίας για να κρατηθούν οι ισορροπίες;

Η Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου μιλά στο Newsbomb.gr για τη διαχείριση του άγχους των εξετάσεων. Δίνει συμβουλές και οδηγίες για να μπορέσουν οι υποψήφιοι να αντιμετωπίσουν εκτός από την ύλη τους και το τέρας του άγχους.

Συγκεκριμένα αναφέρει η κ. Καππάτου: «Οι εξετάσεις αποτελούν έναν ιδιαίτερα στρεσσογόνο παράγοντα για τους εφήβους. Αρκετοί υποψήφιοι ταλανίζονται από άγχος συχνά υπερβολικό, με δυσάρεστα και ενοχλητικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, δυσφορία στην αναπνοή, σφίξιμο στο στήθος, ξηροστομία, κρύα άκρα, ναυτία, ανασφάλεια, κ.α. Κάποιοι κάνουν σενάρια που τους τρομάζουν ότι δεν θα γράψουν εκείνη τη στιγμή, ή θα λιποθυμήσουν , δεν θα μπορέσουν να πάρουν ανάσα κα.

Πράγματι το άγχος είναι πιθανόν να προκαλέσει σύγχυση στις πνευματικές λειτουργίες, υπονομεύοντας άμεσα την επίδοση στις εξετάσεις.

Είναι ο πιο «ύπουλος» εχθρός στον οποίο οι υποψήφιοι καλούνται να αντισταθούν και να καταφέρουν να διαχειριστούν.. Αυτό δεν είναι απλό γιατί δεν μπορεί να καταπολεμηθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Ωστόσο μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο αν ενεργοποιήσουμε τις ψυχικές μας δυνάμεις».

Στην συνέχεια η κα. Καππάτου παραθέτει κάποια απλά tips που αν εφαρμοστούν από τα παιδιά θα αποβάλουν μεγάλο μέρος του άγχους τους ενόψει των εξετάσεων. Αναλυτικά:

• Είναι καλό να έχουν κάνει τον απολογισμό τους για το βαθμό της προετοιμασίας τους, αυτό θα τους βοηθήσει να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες
• Η αναγνώριση των συναισθημάτων τους είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα πχ. «Ναι, φοβάμαι τις εξετάσεις, όμως μπορώ να τα καταφέρω» ή «δεν έχω προετοιμαστεί καλά στα μαθηματικά και φοβάμαι αλλά θα βάλω τα δυνατά μου και ότι γράψω» κά
• Ο θετικός τρόπος σκέψης αποτελεί ανάχωμα εξαιρετικά αποτελεσματικό στο άγχος. Η απομάκρυνση κάθε αρνητικής και τοξικής σκέψης θα βοηθήσει . Στη θέση τους μπορούν να αναλογιστούν κάτι τους αρέσει όπως που θα πάνε διακοπές το καλοκαίρι, μια ωραία εικόνα κά
• Απλές ασκήσεις χαλάρωσης μπορεί να βοηθήσουν αποτελεσματικά στον έλεγχο του άγχους.
• Η απόσπαση του ενδιαφέροντος σε δραστηριότητες που τους ευχαριστούν (μουσική, χορός ακόμη και στο δωμάτιο τους, ένας περίπατος, η συζήτηση με ένα φίλο, ένα χλιαρό ντους) έστω για λίγο όταν το άγχος γίνεται έντονο αλλά και προληπτικά στα διαλείμματα, τους βοηθούν στην διατήρηση της ψυχικής τους ηρεμίας.
• Να αποφεύγουν τις συζητήσεις ή τις συγκρίσεις με τους συνυποψηφίους τους σχετικά με τις ώρες που διάβασαν. Μόνον πανικό μπορούν να προκαλέσουν.
• Να αποφεύγουν το πολύωρο διάβασμα την παραμονή των εξετάσεων
• Ο καλός ύπνος ακόμη και την παραμονή των εξετάσεων λειτουργεί ως θαυμάσιο αγχολυτικό
• Να φροντίσουν η διατροφή τους να είναι ισορροπημένη . Υπάρχουν ομάδες τροφών που λειτουργούν κατά τους άγχους και βοηθούν στην μνήμη αλλά και στη διάθεση .
• Την ώρα της εξέτασης καλό είναι να σκέφτονται ότι είναι μόνοι τους με το γραπτό τους παρέα .
• Με ηρεμία και προσοχή να διαβάσουν τα θέματα, και να καταπιαστούν με αυτά που γνωρίζουν καλύτερα. Αν στη πρώτη ανάγνωση δεν τα καταλάβουν ας μην πανικοβληθούν , ας τα διαβάσουν πάλι και άμεσα να προχωρήσουν σε αυτά που θεωρούν πιο προσιτά.

Οι γονείς παρότι έχουν συνήθως τις καλύτερες προθέσεις, αθελά τους συχνά συμβάλλουν καθοριστικά στην επιδείνωση του άγχους του υποψηφίου. «Τα παιδιά τους όμως χρειάζονται συμπαράσταση και ενθάρρυνση και όχι υπερπροστασία και υπερβολές. Να τα διαβεβαιώσουν ότι η αγάπη τους είναι δεδομένη ανεξάρτητα από την επιτυχία τους στις εξετάσεις», υπογραμμίζει η κ. Καππάτου.

Ο (διακριτικός) ρόλος των γονέων στις εξετάσεις

Η συνεργάτης του Project Parenting Φρέρια Παπαθανασίου, φιλόλογος, μας μιλά για ένα από τα πιο σημαντικά θέματα των ημερών: Τις Πανελλήνιες Εξετάσεις.

«Ύστερα από δύο χρόνια αποχής από τις ενδοσχολικές εξετάσεις και με μόνη δοκιμασία για τα παιδιά της τρίτης λυκείου αυτή των πανελλαδικών εξετάσεων, καλούμαστε να επιβιώσουμε σε αυτόν τον αγώνα δρόμου. Και για να είμαστε πιο ακριβείς… τα παιδιά καλούνται να επιβιώσουν και ακόμα περισσότερο, να βγουν νικητές», λέει χαρακτηριστικά στο Newsbomb.gr και συνεχίζει: «Τα ερωτήματα είναι πολλαπλά τόσο από την πλευρά των μαθητών όσο και από την πλευρά των γονιών, οι οποίοι χρειάζεται να βρουν τη χρυσή τομή μεταξύ αποδοτικού και εξουθενωτικού διαβάσματος και να βοηθήσουν τα παιδιά τους να ανταπεξέλθουν». Στην συνέχεια δίνει τις κατευθύνσεις απατώντας στα ερωτήματα που της θέτουμε.

Πώς μπορούν λοιπόν οι γονείς να στηρίξουν το παιδί τους ενόψει των εξετάσεων;

«Υπάρχουν 5+1 βήματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς. Πάμε να τα δούμε ένα-ένα!

1. Βοηθάω το παιδί μου στον προγραμματισμό.

Σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και λίγες ημέρες πριν από τις τελικές εξετάσεις οι μαθητές δεν γνωρίζουν την ακριβή ύλη ή τις ακριβείς ημερομηνίες διενέργειες αυτών. Κάτι πολύ βοηθητικό λοιπόν θα ήταν να προσπαθήσουμε με τα στοιχεία που μας έχουν δώσει τα παιδιά μας να δημιουργήσουμε ένα πλάνο διαβάσματος, επαναλήψεων αλλά και βοηθητικών μαθημάτων που θα παρέχουμε στο παιδί μας.

Μπορούμε λοιπόν να πάρουμε μία λευκή κόλλα Α4 και να δημιουργήσουμε το δικό μας ημερολόγιο πάνω στο οποίο θα σημειώσουμε τις ημερομηνίες, τις ημέρες αλλά και τις ώρες και τα μαθήματα που δίνει. Με τον τρόπο αυτό, θα έχει μία καθαρή εικόνα για τις υποχρεώσεις του, την ίδια στιγμή που κι εμείς θα μπορούμε να παρέμβουμε αν δούμε ότι κάτι δεν γίνεται σωστά.

1. Παρεμβαίνω μέχρι εκεί που βλέπω ότι η παρέμβασή μου είναι αποδοτική.

Η υπερβολική πίεση, οι διαρκείς ερωτήσεις και η μόνιμη επίβλεψη είναι τρία στοιχεία τα οποία δεν θα βοηθήσουν το παιδί να αποδώσει κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Αντιθέτως θα δημιουργήσουν πρόσθετο άγχος και μία σύγχυση η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία. Στέκομαι δίπλα στο παιδί σεβόμενος πάντα τα όρια του.

1. Κρατάω το βιβλίο όταν μου ζητήσει.

Σε αρκετές περιπτώσεις οι μαθητές δεν είναι σε θέση να αυτοεξετάζονται ή εάν το κάνουν αυτό ίσως να μην γίνεται πάντοτε με τον απόλυτα σωστό τρόπο. Ζητάω λοιπόν από το παιδί μου ευγενικά εφόσον γνωρίζω ότι έχει ολοκληρώσει την επανάληψή του σε ένα μάθημα να μου πει αυτά τα οποία θεωρεί ότι είναι απαραίτητα και αυτά τα οποία το προβληματίζουν. Το μυστικό της επιτυχίας στο βήμα αυτό είναι να μην γίνουμε αυταρχικοί και να μην γίνουν οι διορθώσεις μας έντονες ή -ακόμα και άθελά μας- προσβλητικές.

1. Διασφαλίζω την ύπαρξη χώρου και χρόνου με προτεραιότητα και αποκλειστικότητα στο παιδί.

Φυσικά η ζωή δεν παύει να τρέχει με καλπάζοντες ρυθμούς επειδή διενεργούνται πανελλήνιες εξετάσεις και ενδοσχολικές εξετάσεις. Είναι όμως απόλυτα φυσικό ένα παιδί να αισθάνεται ότι είναι το επίκεντρο της προσοχής και ενδεχομένως να πρέπει κιόλας να είναι το επίκεντρο της προσοχής στις περιπτώσεις αυτές. Έτσι λοιπόν εφόσον είναι δυνατόν, μπορούμε να παραχωρήσουμε κομμάτια του προσωπικού μας χώρου στο παιδί, πράγμα που θα του επιτρέψει να αξιοποιήσει σημεία του σπιτιού τα οποία θεωρεί ότι είναι γι’ αυτό βολικά και άνετα προκειμένου να διαβάσει. Προσπαθούμε επίσης να σεβόμαστε τις ώρες μελέτης του αλλά και τις ώρες του ύπνου του.

1. Ενθαρρύνω χωρίς να υπερβάλλω.

Ως γονείς είμαστε σε θέση να κατανοούμε τις δυνατότητες του παιδιού μας αλλά και τις αδυναμίες του. Είναι λοιπόν σωστό κατά τη διάρκεια των εξετάσεων αλλά και λίγο πριν από αυτές να τονώσουμε το ηθικό του παιδιού μας, να του υπενθυμίσουμε τις δυνατότητες και τις δυνάμεις που διαθέτει αλλά και τον σκοπό για τον οποίο παλεύει. Η παγίδα στην περίπτωση αυτή έγκειται στο ότι πολλές φορές ίσως να υπερεκτιμούμε τις δυνατότητες του παιδιού μας και να το εξωθούμε εμείς οι ίδιοι στα άκρα. Δεν εγγυόμαστε την επιτυχία του όμως δεν προδικάζουμε και την αποτυχία του.

1. Αποφεύγω συζητήσεις με τους καθηγητές του σχετικά με τις επιδόσεις, όταν το παιδί είναι μπροστά.

Ενδεχομένως από υπερβολικό άγχος να δίνουμε στον εκπαιδευτικό που προετοιμάζει το παιδί μας για τις εξετάσεις τον ρόλο του διαιτητή και του μάντη σχετικά με τη βαθμολογία την οποία θα κατακτήσει. Εάν θέλουμε να συζητήσουμε κάτι τέτοιο με τον καθηγητή του παιδιού μας τότε το κάνουμε είτε τηλεφωνικά είτε όταν το παιδί δεν είναι μπροστά».

Όπως μπορούμε να δούμε ο γονιός έχει τη δυνατότητα μέσα από τη στάση του τόσο να ενισχύσει όσο και να δυσκολέψει, ακόμα και άθελά του, τη διαδικασία μελέτης και προετοιμασίας για τις Πανελλήνιες εξετάσεις. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αναρωτηθούμε… Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των γονιών κατά τη διάρκεια των εξετάσεων;

«Εδώ λοιπόν έρχομαι να σου απαντήσω ίσως και με έντονα τονισμένα γράμματα… ΠΟΛΥ!

Είναι καλό να θυμόμαστε ότι για το παιδί οι εξετάσεις, η αποτυχία και η επιτυχία σε αυτές, είναι ίσως ο μεγαλύτερος σκόπελος που θα το στιγματίσει μέχρι και την είσοδο στην ενήλικη ζωή του.

Ο γονιός λοιπόν είναι αυτός ο οποίος θα κρατήσει το χέρι στο παιδί του σε μία δύσκολη στιγμή, θα το πάρει μία τρυφερή αγκαλιά τη στιγμή που θα λυγίσει από το βάρος των υποχρεώσεων και από το άγχος της επιτυχίας, θα χαμογελάσει ανεξαρτήτως αποτελέσματος και στο τέλος της ημέρας θα πει ότι είναι περήφανος γι’ αυτό.

Ο γονιός είναι αυτός ο οποίος θα επιβεβαιώσει ότι το παιδί του έχει φάει τα γεύματα που πρέπει, ότι προσέχει την προσωπική του υγιεινή και δεν την παραμελεί κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, ότι η ψυχική υγεία του παιδιού του είναι η προτεραιότητά του και όχι ο τελευταίος τροχός της αμάξης.

Κάτι λοιπόν το οποίο θα πρέπει να θυμόμαστε ως γονείς αλλά και να υπενθυμίζουμε καθημερινά στα παιδιά μας είναι ότι η επιτυχία στις εξετάσεις είναι το πρώτο σκαλοπάτι για τα πιο μεγάλα πράγματα τα οποία μας περιμένουν παραπέρα. Και όπως είπε και ένα αγαπημένο μου πρόσωπο.

«Το δράμα δεν είναι να αποτύχει κάνεις στις πανελλήνιες, αλλά οι πανελλήνιες να είναι η τελευταία επιτυχία της ζωής του».

Γονιός γεννιέσαι ή γίνεσαι;

«Όπως είδαμε και από τα όσα μας είπε η Φρέρια, ο ρόλος του γονιού είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να δίνει και να προσφέρει σε ένα παιδί φαγητό, στέγη ή νερό. Έχει αλλάξει μάλιστα ο τρόπος με τον οποίο τον αντιλαμβανόμαστε ειδικά τα τελευταία χρόνια. Επηρεάζει είτε ηθελημένα είτε άθελά του τη συναισθηματική, σωματική, εκπαιδευτική, ψυχική κ.λπ. ανάπτυξη του παιδιού. Συνδέονται. Ο γονιός είναι φροντιστής.

Παράλληλα, είναι και ο ίδιος άνθρωπος και εκτός από το γεγονός ότι έχει να μεγαλώσει το παιδί του, μεγαλώνει και ο ίδιος, αυτοεφευρίσκεται, αλλάζει, μεταμορφώνεται, εξελίσσεται. Αν κάποιος γεννιόταν γονιός, θα ήξερε από την αρχή πώς να τα κάνει όλα αυτά, πώς να ισορροπεί, χωρίς αμφιβολίες.

Κι όμως στην πρώτη έρευνα που κάναμε σε 1500+ γονείς σε Ελλάδα, Κύπρο και Έλληνες του εξωτερικού, το 97% μας είπε ότι αυτοαμφισβητείται διαρκώς, νιώθει έντονη ενοχικότητα και ασκεί σκληρή αυτοκριτική αναφορικά με τις επιλογές του σχετικά με την ανατροφή του παιδιού του.

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που κάνουμε το 1^ο δωρεάν Συνέδριο για γονείς στην Ελλάδα στις 30-31/5 και 1/6. Γιατί κανείς δεν γεννιέται έτοιμος να αναλάβει την ανατροφή και τη φροντίδα ενός άλλου ανθρώπου, του παιδιού του. Είναι αδύνατον να γνωρίζει τα πάντα. Για μένα λοιπόν γονιός γίνεσαι και το πιο σημαντικό… μπορείς να γίνεις ο γονιός που ονειρεύεσαι. Μαθαίνοντας.

Αυτό θα κάνουμε και για 3 ημέρες στο συνέδριο. Θα μαθαίνουμε. Είναι 3 μέρες γεμάτες με συζητήσεις διαμορφωμένες πάνω στις ανάγκες του γονιού, του παιδιού, αλλά και για τη μεταξύ τους σχέση. Εδώ και 2 χρόνια συγκεντρώνουμε τις μεγαλύτερες ανάγκες και τους «πόνους» των γονιών της χώρας μας, ώστε να φτάσει αυτή η στιγμή για να μπορέσουμε να κάνουμε κάτι τόσο ανοιχτό για όλους και να συζητήσουμε όλα αυτά.

Το υποστηρικτικό δίκτυο από επαγγελματίες μας από όλη την Ελλάδα ενώνουν τις δυνάμεις τους και θα είναι εκεί, ο καθένας στον δικό του χρόνο για να μιλήσει για αυτό στο οποίο εξειδικεύεται. Είναι άλλο ένα συγκινητικό κομμάτι. Το πώς βλέπεις ανθρώπους που σπεύδουν να συμβάλλουν στο «Μαζί», για να στηρίξουν τους γονείς.

Το συνέδριο θα γίνει μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας και θα είναι ανοιχτό και εντελώς δωρεάν για όλους. Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν οι 30+ ομιλητές σε 20+ ομιλίες και διαδραστικά workshops πάνω σε όλα αυτά τα θέματα που είπαμε παραπάνω.

Αν και δωρεάν για το συνέδριο χρειάζεται κάποιος να κάνει προεγγραφή εδώ https://mailchi.mp/projectparenting.gr/parentsconfernece για να λάβει το link στο οποίο θα μπορεί να το παρακολουθήσει ζωντανά!».