ΟΟΣΑ: Περιορισμένος -ακόμα- ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης στην αγορά εργασίας
Ο ρυθμός… εγκατάστασης της τεχνητής νοημοσύνης στις επιχειρήσεις επιταχύνεται μετά την καθιέρωση του ChatGPT πέρυσι τον Νοέμβριο, αφού όλο και περισσότερες εταιρείες είτε χρησιμοποιούν το ψηφιακό «εργαλείο», είτε σκοπεύουν να το κάνουν.
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να χαρακτηρίζεται –και όχι, αδίκως– ως μία τεχνολογική «επανάσταση», ωστόσο, δεν παύει να προκαλεί ανησυχία ανησυχίες για δυνητικές αρνητικές συνέπειες στην αγορά εργασίας, αναφορικά τόσο με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων, όσο και το ύψος της απασχόλησης, αλλά και των μισθών.
Το μάλλον… απροσδόκητο συμπέρασμα
Οι ανησυχίες για σημαντική μείωση της απασχόλησης δεν έχουν επιβεβαιωθεί· έως τώρα τουλάχιστον, σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, η οποία βασίζεται στα αποτελέσματα έρευνας που «έτρεξε» το περασμένο έτος σε 2.000 εργοδότες και 5.300 εργαζόμενους στον μεταποιητικό και χρηματοπιστωτικό κλάδο επτά χωρών.
Συνολικά, μάλιστα, η ανεργία κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών στις χώρες του Οργανισμού, παρά την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας το τελευταίο δωδεκάμηνο λόγω του υψηλού πληθωρισμού και της συνεχούς αύξησης των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες.
«Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο»
Οι μεγάλες επιχειρήσεις πειραματίζονται με την εφαρμογή της, τονίσθηκε στην έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, προκειμένου να αποσαφηνισθεί ο λόγος για τον οποίο ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης στην αγορά εργασίας είναι ακόμη περιορισμένος.
Επιπλέον, εξηγείται από το γεγονός ότι οι πρωτοπόρες –στη χρήση της– εταιρείες δεν επιθυμούσαν να προχωρήσουν σε απολύσεις εργαζομένων, προτιμώντας τη φυσιολογική πορεία του προσωπικού, μέσω συνταξιοδοτήσεων, οικειοθελών αποχωρήσεων και περιορισμού των προσλήψεων.
Ωστόσο, είναι φανερό ότι ο κίνδυνος υποκατάστασης ανθρώπινου δυναμικού από τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης είναι υπαρκτός και αναγνωρίζεται από τους εργαζόμενους που συμμετείχαν στην έρευνα. Τα 3/5 ανησυχούσαν ότι μπορεί να έχαναν τη δουλειά τους μέσα στην επόμενη δεκαετία, ιδιαίτερα εκείνοι που συνεργάζονταν με την τεχνητή νοημοσύνη, ενώ, τα 2/5 φοβούνταν περικοπές στους μισθούς, την αντίστοιχη χρονική περίοδο.
Τα επαγγέλματα τα οποία μπορούν να κινηθούν αυτοματοποιημένα διατρέχουν θεωρητικά τον μεγαλύτερο κίνδυνο και αντιστοιχούν στο 27% της συνολικής απασχόλησης. Όμως, κίνδυνοι ελλοχεύουν δυνητικά και για άλλα επαγγέλματα, καθώς σε αντίθεση με προηγούμενες «επαναστατικές» τεχνολογίες –ρομπότ, για παράδειγμα– η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία τεχνολογία καθολικού σκοπού, όπως ο ηλεκτρισμός ή το διαδίκτυο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους οικονομικούς κλάδους, για ένα ευρύτατο φάσμα εργασιών.
Προς το παρόν, πάντως, η τεχνητή νοημοσύνη δεν καταργεί –σε μεγάλο βαθμό– θέσεις εργασίας, αλλά μεταβάλει τη φύση τους και τις ειδικότητες που χρειάζονται για την διεκπεραίωση αυτών. Οι εργοδότες που έλαβαν μέρος στην έρευνα, ανέφεραν ότι αυξήθηκε η σημασία εξειδικευμένων δεξιοτήτων για τη διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ, τα 2/5 θεωρούσαν ότι η έλλειψη επαρκών εξειδικευμένων στελεχών αποτελούσε εμπόδιο για τη χρήση της.
Μέχρι σήμερα, επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη φαίνεται να έχει βελτιώσει την ποιότητα εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της υγιεινής και ασφάλειας. Το 63% των εργαζομένων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι βελτίωσε την ευχαρίστηση από την εργασία τους, με την αυτόματη διεξαγωγή επικίνδυνων ή ανιαρών εργασιών.
«Δεν πρέπει να βρεθούμε στην “παγίδα” του τεχνολογικού ντετερμινισμού»
Στον αντίποδα, εντοπίσθηκαν και ανησυχίες για εντατικοποίηση στους χώρους εργασίας και προβλήματα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων. Πολλοί εργαζόμενοι ανησυχούσαν για τη συλλογή στοιχείων μέσω της τεχνητής νοημοσύνης σχετικά με την προσωπική τους δραστηριότητα ή τον τρόπο εργασίας τους.
Κατά την άποψη του Οργανισμού, η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάζει όλο και περισσότερο την οικονομία και τη αγορά εργασίας μελλοντικά και συνεπώς, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και να υπακούει σε κώδικες σωστής χρήσης, ώστε τα αναμφισβήτητα οφέλη της, να υπερτερούν των κινδύνων.
«Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προσαρμόσουν την ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στην περίπτωση και να προετοιμάσουν τους εργαζόμενους να αποκτήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, με τη χορήγηση κινήτρων στις επιχειρήσεις για εκπαίδευση του προσωπικού τους.
Ο σκοπός είναι να μη βρεθούμε στην “παγίδα” του τεχνολογικού ντετερμινισμού, δηλαδή να καθορίζει αυτή τις αλλαγές στην κοινωνία και τον πολιτισμό, αλλά το αντίθετο. Αντί να ρωτάμε τι μπορεί να κάνει η τεχνητή νοημοσύνη, πρέπει να ρωτήσουμε τι θέλουμε να κάνει για εμάς», σημείωσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.