Ο πόλεμος στο Διάστημα έχει ήδη ξεκινήσει – Όπλα σε «τροχιά» από ΗΠΑ και Ρωσία

Οι σημαντικότερες απειλές για τους νευραλγικής σημασίας δορυφόρους για την εθνική άμυνα και τις διεθνείς τηλεπικοινωνίες είναι τα όπλα σε «τροχιά», αν και εδώ και καιρό απειλές από το έδαφος, όπως παρεμβολές σήματος και πυραυλικές επιθέσεις.

Αποκαλύψεις των μυστικών υπηρεσιών σχετικά με το ενδιαφέρον της Ρωσίας για αντιδορυφορικά όπλα και τις εκτοξεύσεις δορυφόρων από την Κίνα έχουν κινητοποιήσει τις προσπάθειες των ΗΠΑ που θέλουν να είναι σε θέση να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους, εκατοντάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης.

Εταιρείες αμυντικής τεχνολογίας αναπτύσσουν πληθώρα φουτουριστικών προτάσεων – από δορυφόρους ικανούς να καταδιώκουν άλλους δορυφόρους, μέχρι συστήματα προστασίας των επίγειων σταθμών που μπορούν να εκπέμπουν σήματα στο Διάστημα. Ολα αυτά θεωρούνται ολοένα και πιο κρίσιμα, καθώς οι υπηρεσίες πλοήγησης και πολλές υπηρεσίες τηλεόρασης και διαδικτύου βασίζονται σε δορυφόρους. Διάφορες start up εταιρείες αναπτύσσουν τεχνολογίες που θα μπορούσαν να έχουν στρατιωτικές εφαρμογές – από τροχιακές κάψουλες μέχρι ειδικά διαμορφωμένους αισθητήρες.

«Aξιωματούχοι του Πενταγώνου κάνουν επίσης κάτι ασυνήθιστο: μιλούν πιο εύκολα δημόσια για τα όπλα που εχθρικά έθνη θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν στο Διάστημα σε πολεμικές επιχειρήσεις» παρατηρεί η Wall Street Journal. Ο στρατηγός Τσανς Σάλτσμαν, επικεφαλής της “Space Force”, δήλωσε ότι «οι εχθροί» προσπαθούν καθημερινά να περιορίσουν την πρόσβαση που έχουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στο Διάστημα.

«Πρέπει να αντιμετωπίσω αυτήν την απειλή για να διασφαλίσω ότι οι διαστημικές δυνατότητες από τις οποίες εξαρτάται ο τρόπος ζωής μας θα είναι διαθέσιμες και στο μέλλον», δήλωσε σε συνέδριο της βιομηχανίας τον Μάρτιο.

«Στρατιωτικοί αξιωματούχοι, ωστόσο, δεν συζητούν λεπτομέρειες σχετικά με τα οπλικά συστήματα των ΗΠΑ σε τροχιά, τα οποία αποτελούν αυστηρά φυλασσόμενα κυβερνητικά μυστικά». Δίνουν ωστόσο έμφαση στις ενέργειες της Ρωσίας: ο Ρόμπερτ Γουντ, πρεσβευτής των ΗΠΑ, δήλωσε πρόσφατα στα Ηνωμένα Εθνη ότι η Μόσχα ανέπτυξε έναν δορυφόρο, που πιθανότατα έχει δυνατότητες επίθεσης, στην ίδια τροχιά με έναν κυβερνητικό δορυφόρο των ΗΠΑ.

Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Εθνη, Βασίλι Νεμπένζια, απάντησε ότι «δεν κατάλαβε για τι πράγμα μιλούσε ο Γουντ». Το Κρεμλίνο έχει στο παρελθόν κατηγορήσει τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν τη στρατιωτικοποίηση του διαστήματος και χαρακτήρισε ψευδείς τις αναφορές πως η Ρωσία αναπτύσσει ένα πυρηνικό αντιδορυφορικό σύστημα.

Προετοιμασίες για σύρραξη

Η Space Force έχει εντείνει την εκπαίδευση των «Φυλάκων» της στους ελιγμούς των αμερικανικανικών δορυφόρων και τις προγνώσεις πιθανών μελλοντικών σχεδίων των αντιπάλων.

Η διαστημική υπηρεσία του αμερικανικού στρατού έχει αναπτύξει σενάρια για την αντιμετώπιση λέιζερ, παρεμβολών, βραχιόνων με μηχανικές «δαγκάνες» που θα μπορούσαν να καταστρέψουν δορυφόρους, και πυρηνικά όπλα.

Αμερικανοί αξιωματούχοι αντιτίθενται στην αποστολή πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ σε τροχιά, επισημαίνοντας τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη για το Διάστημα που έχει συναφθεί εδώ και δεκαετίες, αλλά το Πεντάγωνο επιδιώκει να αναπτύξει περαιτέρω διαστημικά όπλα και δυνατότητες.

Στο πιο πρόσφατο αίτημα για τον προϋπολογισμό της Space Force, περίπου το 25% της χρηματοδότησης ύψους 29,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων προοριζόταν για τη λεγόμενη «διαστημική υπεροχή».

«Πρέπει να ενεργούμε σαν να πρόκειται για πόλεμο στο διάστημα», δήλωσε ο Ρόμπερτ Γούινκλερ της Kratos Defense & Security Solutions, μιας εταιρείας αμυντικών συστημάτων με έδρα το Σαν Ντιέγκο, γνωστής για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη-στόχους, που αναπτύσσει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για πολεμικές επιχειρήσεις στο διάστημα.

Αξιωματούχοι υπογραμμίζουν πως η κατοχή πλεονεκτικής θέσης εφαρμόζεται ως στρατηγική αρχή εδώ και χιλιετίες. Η απώλεια δορυφορικού ελέγχου εγκυμονεί τον κίνδυνο «τύφλωσης» της αντιπυραυλικής άμυνας, που αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο της πυρηνικής αποτροπής τα τελευταία 65 χρόνια.

Το επόμενο βήμα είναι η μετάβαση σε νέα μέσα, μεγαλύτερης κινητικότητας, ακριβώς όπως η τεχνολογία για συγκρούσεις στο έδαφος μετακινήθηκε από τα οχυρά και τα κάστρα στα τανκς, τα τζετ και τους πυραύλους. Στόχος είναι η ανάπτυξη διαστημικών μέσων που θα μπορούν να ελιχθούν ευκολότερα σε τροχιά, είτε για να αποφύγουν κάποιον κίνδυνο, είτε για να απειλήσουν σε τέτοιο βαθμό τον αντίπαλο, που θα αποτρέπουν πιθανές απειλές.

Η δυνατότητα μετακίνησης δορυφόρων απαιτεί είτε αποθήκευση ενέργειας είτε τη δυνατότητα αναπλήρωσης καυσίμων ή παροχής άλλων υπηρεσιών. Τέτοιες δυνατότητες επιδιώκουν να προσφέρουν πλήθος εταιρειών που αναπτύσσουν διαστημικά ρυμουλκά για την αλλαγή τροχιάς δορυφόρων.

Η Space Force προσβλέπει στην αξιοποίηση τεχνολογίας και υπηρεσιών ιδιωτικών εταιρειών για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων σε περιόδους κρίσης. Μεταξύ άλλων, συζητά τη συμμετοχή τρίτων εταιρειών σε παιχνίδια πολέμου για την αξιολόγηση των δυνατοτήτων του αμερικανικού στρατού, λέει ο Ιβεν Ρότζερς, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατασκευής δορυφόρων True Anomaly.

Η εταιρεία του εκτόξευσε, φέτος, δύο από τους δορυφόρους της Jackal σε έναν πύραυλο της SpaceX, επιδιώκοντας να τους δοκιμάσει σε μια άσκηση όπου θα καταδίωκαν ο ένας τον άλλον σε τροχιά. Η εταιρεία δεν πέτυχε όλους τους στόχους της σε ό,τι αφορά την πτήση, η οποία αποσκοπούσε στη συλλογή δεδομένων σχετικά με τους καλύτερους τρόπους ελιγμών κοντά σε άλλα διαστημόπλοια. Τώρα η εταιρεία προβαίνει σε τροποποιήσεις για την επόμενη δοκιμαστικη πτήση.

Το οπλοστάσιο

Οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου θεωρούν τη Ρωσία και την Κίνα ως τους κύριους ανταγωνιστές των ΗΠΑ στο Διάστηημα. Εκτιμούν ότι ορισμένα οπλικά συστήματα θα μπορούσαν να εμπίπτουν στην κατηγορία «διπλής χρήσης», της τεχνολογίας δηλαδή που έχει στρατιωτικές και πολιτικές εφαρμογές.

Η Κίνα υποστηρίζει ότι ο δορυφόρος Shijian-21 έχει τη δυνατότητα να καθαρίζει τα διαστημικά συντρίμμια. Ομως, αξιωματούχοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν λάβει υπόψη τους μια επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε πριν από δύο και πλέον χρόνια, όταν ο δορυφόρος κατάφερε να μετακινήσει έναν εγκαταλελειμμένο κινεζικό δορυφόρο πλοήγησης.

Τα φερόμενα σχέδια της Ρωσίας για μια διαστημική πυρηνική συσκευή θα μπορούσαν να πλήξουν το κύρος των ΗΠΑ σε «χαμηλή τροχιά», τόσο σε εμπορικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Η χρήση ενός τέτοιου όπλου θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιές σε δορυφόρους που έχουν ήδη αναπτυχθεί και να καταστήσει τις τροχιές κοντά στη Γη άχρηστες για ένα χρόνο ή και περισσότερο, δήλωσε ο Τζον Πλάμπ, που αποχώρησε πρόσφατα από τη θέση του επικεφαλής διαστημικής πολιτικής στο Πεντάγωνο.

Ωστόσο οι πρωτοβουλίες του Πενταγώνου φτάνουν μέχρι «ενός σημείου». Οταν ρωτήθηκε σε μια πρόσφατη συγκέντρωση της βιομηχανίας γιατί γίνεται τόσο λίγη συζήτηση για τις δυνατότητες των ΗΠΑ να καταδιώξουν τα ρωσικά και κινεζικά συστήματα στο Διάστημα, η απάντησή του ήταν λακωνική: «Απλά δεν το κάνουμε».

Ο πόλεμος περνά ήδη από το Διάστημα

Καθώς οι ρωσικές δυνάμεις περνούσαν τα σύνορα της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2024, μια άλλη, λιγότερο ορατή επίθεση ήταν ήδη σε εξέλιξη: μια κυβερνοεπίθεση κατέστρεφε τη δορυφορική σύνδεση στο διαδίκτυο.

Αυτή η κυβερνοεπίθεση –που διεξήχθη από τη Ρωσία μια ώρα πριν ξεκινήσει η χερσαία επίθεσή της στις 24 Φεβρουαρίου του 2022– είχε στόχο να διαταράξει τη διοίκηση και τον έλεγχο του Κιέβου στις κρίσιμες πρώτες στιγμές του πολέμου, σύμφωνα με δυτικές κυβερνήσεις.

Η κυβερνοεπίθεση, η οποία έπληξε μόντεμ που συνδέονται με δορυφόρο, είχε εκτεταμένες επιπτώσεις. Σταμάτησε ανεμογεννήτριες στη Γερμανία και έκοψε το διαδίκτυο για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη. Μετά την επίθεση, η Ουκρανία προσπάθησε να βρει άλλους τρόπους να συνδεθεί στο διαδίκτυο.

Για τις κυβερνήσεις και τους αναλυτές ασφαλείας, η κυβερνοεπίθεση υπογράμμισε τον τρόπο με τον οποίο οι δορυφόροι –οι οποίοι διαδραματίζουν ολοένα και πιο κρίσιμο ρόλο βοηθώντας τους στρατούς να αναπτύσσουν τα στρατεύματά τους, να διαχειρίζονται τις επικοινωνίες και να εκτοξεύουν ή να εντοπίζουν όπλα– μπορούν να γίνουν βασικός στόχος κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Καθώς κράτη και εταιρείες απογειώνουν σμήνη δορυφόρων σε τροχιά, οι κυβερνήσεις ανταγωνίζονται για την τεχνολογία που θα μπορούσε να καταστρέψει αυτά τα πολύτιμα διαστημικά συστήματα σε χαμηλή τροχιά.