Τα 70 χρόνια του CERN και η συνεισφορά της Ελλάδας στο παρόν και μέλλον

Η συμπλήρωση των 70 χρόνων από την ίδρυση του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού ερευνητικού εργαστηρίου πυρηνικής και σωματιδιακής φυσικής, συμπίπτει με την εκλογή του Καθηγητή Κωσταντίνου Φουντά, στη θέση του Προέδρου του Συμβουλίου του CERN. Το γεγονός αυτό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για τη χώρα μας, καθώς είναι ο πρώτος Έλληνας που πετυχαίνει τέτοια διάκριση.

Η Υφυπουργός Ανάπτυξης, αρμόδια για θέματα Έρευνας και Καινοτομίας, Ζωή Ράπτη, στην ομιλία της, τόνισε: «Η Ελλάδα, ως ιδρυτικό μέλος του οργανισμού, συμμετέχει ενεργά από την πρώτη στιγμή το έτος 1954, σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια, με Έλληνες επιστήμονες, ερευνητές και μηχανικούς να πρωτοστατούν σε μερικά από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του. Τα ATLAS, CMS, ALICE, CAST, είναι λίγα μόνο από τα πειράματα στα οποία συμμετέχουν ομάδες ερευνητών από τα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, όπως το ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» που μας φιλοξενεί σήμερα. Ταυτόχρονα, εκατοντάδες Έλληνες είναι ήδη εργαζόμενοι στο CERN, ενώ μαθητές και εκπαιδευτικοί από σχολεία όλης της χώρας επισκέπτονται τις εγκαταστάσεις του, με μεγάλη συμμετοχή σε επιμορφωτικά σεμινάρια και προγράμματα του ερευνητικού κέντρου. Ως Υφυπουργός Ανάπτυξης, αρμόδια για την έρευνα και την καινοτομία, νιώθω ιδιαίτερη υπερηφάνεια για τη συμβολή της Πατρίδας μας σε αυτό το μοναδικό εγχείρημα».

Και πρόσθεσε: «η ίδρυσή του CERN λίγο μετά από τον Πόλεμο, έδειξε ξεκάθαρα ότι οι μεγάλες προκλήσεις ξεπερνιούνται όταν συνεργαζόμαστε, όταν ενώνουμε τις δυνάμεις μας για έναν κοινό σκοπό. Αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η διπλωματία της επιστήμης βοήθησε στη διατήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη, περισσότερα χρόνια από την πρακτική των όπλων. Με τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προσωπικά της Ursula Von der Leyen, έχει χρηματοδοτηθεί η μελέτη βιωσιμότητας για τον μελλοντικό επιταχυντή, ο οποίος θα είναι πολύ μεγαλύτερος σε έκταση και θα παράξει σπουδαία ερευνητικά αποτελέσματα.

Ως Ελλάδα υποστηρίζουμε τη δημιουργία αυτού του νέου επιταχυντή και ως προς αυτό το σκοπό υποβάλαμε πρόταση προς το επερχόμενο τακτικό υπουργικό συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 29/11, να συμπεριληφθεί ως θέμα η λήψη σχετικής απόφασης. Πρέπει να εστιάσουμε στη ρηξικέλευθη καινοτομία, όπως προτείνει και ο Draghi στην πρόσφατη έκθεσή του. Οι επιστήμονές μας πρέπει να βρουν τις χρηματοδοτικές πηγές που χρειάζονται εδώ στην Ευρώπη και σε αυτόν τον στόχο πρέπει να επικεντρωθούμε. Ως πολιτική ηγεσία, είναι καθήκον μας να υποστηρίξουμε και να ενισχύσουμε αυτές τις συνεργασίες, όπως τη συνεργασία μας στο CERN, ώστε η Ευρώπη, και κατά συνέπεια η Ελλάδα, να παραμείνει στην πρώτη γραμμή της επιστημονικής παραγωγής».

Κατά την διάρκεια της ομιλίας του, o Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, Τάσος Γαϊτάνης, έκανε λόγο για τη διαχρονική συνεισφορά της χώρας μας στο CERN, η οποία αποτελεί ένα από τα ιδρυτικά μέλη του και διαθέτει έναν σημαντικό αριθμό Ελλήνων επιστημόνων που συμβάλλει με τη συνεισφορά του στα πειράματα του.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η συμμετοχή και συνεισφορά των Ελληνικών ομάδων είναι πολύ σημαντική ιδιαίτερα στο πεδίο των ανιχνευτών και επιταχυντών.Σήμερα, 225 Έλληνες εργάζονται στο CERΝ, ενώ 115 Έλληνες βρίσκονται στο CERN με υπαγωγή σε ελληνικά Πανεπιστήμια. Ως Πολιτεία και ειδικότερα, ως ΓΓΕΚ στηρίζουμε διαχρονικά το έργο του. Οι ετήσιες εισφορές της χώρας μας αντιστοιχούν στο 1% του ετήσιου προϋπολογισμού του CERN. Μαζί με τις εισφορές στα πειράματα στα οποία συμμετέχουν ελληνικές ερευνητικές ομάδες, ανέρχονται σε 12-13 εκ. Ελβετικά Φράγκα το χρόνο. Το ποσό αυτό καλύπτεται από τον τακτικό προϋπολογισμό της Γενικής Γραμματείας μας. Το CERN έχει καταφέρει να γίνει παγκόσμιος κόμβος επιστήμης και να συσπειρώσει την ερευνητική κοινότητα ολόκληρης της Ευρώπης. Προάγει την έρευνα, δημιουργεί καινοτομία και όλα αυτά προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας.

Γι’ αυτό και εμείς στηρίζουμε το έργο του από την ίδρυσή του και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Γιατί αναγνωρίζουμε τη σημαντική και πολυεπίπεδη συνεισφερά του στην επιστήμη, αλλά και στην πρόοδο της Ευρώπης συνολικά. Και δεν ξεχνάμε αυτή τη δέσμευση ειδικά σήμερα. Που η Ευρώπη για να συνεχίσει να είναι ερευνητικά ανταγωνιστική ως προς τις ΗΠΑ και την Κίνα, πρέπει να λάβει μεγάλες αποφάσεις για το μέλλον του CERN και να στηρίξει τα σχέδια για την κατασκευή του νέου επιταχυντή. Η έρευνα, αν νομίζουν κάποιοι ότι είναι πολυτέλεια, πλανώνται οικτρά. Μόνο μέσα από την έρευνα οι κοινωνίες προοδεύουν, βρίσκουν λύσεις στα προβλήματά τους και μπορούν να δημιουργούν οικονομίες με ρωμαλέα ανάπτυξη».

Τέλος, ο νέος Πρόεδρος του CERN, Κωσταντίνος Φουντάς, δήλωσε: «Το CERN είναι το κορυφαίο Εργαστήριο στον κόσμο στη Σωματιδιακή Φυσική και προσελκύει τους καλύτερους και τους πιο ταλαντούχους φυσικούς και μηχανικούς παγκοσμίως σε μια προσπάθεια προώθησης της καθαρής γνώσης. Ως εκ τούτου, το CERN είναι το κόσμημα της ευρωπαϊκής επιστήμης και δίνει στην Ευρώπη τον ηγετικό ρόλο στη Σωματιδιακή Φυσική παγκοσμίως. Ωστόσο, το CERN βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε σταυροδρόμι για να αποφασίσει το μέλλον του. Η Ελλάδα έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτό με παρεμβάσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και της ελληνικής πρεσβείας στη Γενεύη».