Η επιστήμη επιβεβαιώνει ότι τα αρχαία γλυπτά δεν ήταν μόνο πολύχρωμα, αλλά και αρωματισμένα
Γράμματα Ρωμαίων συγγραφέων, όπως o Κικέρων αναφέρουν την πρακτική του χρίσματος αγαλμάτων με αρωματικά έλαια
Για αιώνες υπήρχε η θεωρία ότι τα γλυπτά της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης ήταν φτιαγμένα από λευκό μάρμαρο.
Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι πολλά ήταν ζωγραφισμένα με έντονα χρώματα. Η ανάλυση χρωστικών ουσιών και η τρισδιάστατη τεχνολογία αποκάλυψαν ίχνη χρώματος σε κομμάτια όπως η Κόρη της Φρασικλέας.
Τώρα, μια μελέτη της αρχαιολόγου και επιμελήτριας του μουσείου Glyptotek στην Κοπεγχάγη, Cecilie Brons, αποκάλυψε ότι, εκτός από ζωγραφισμένα, ορισμένα γλυπτά ήταν επίσης αρωματισμένα.
Αρώματα και έλαια στην αρχαία τέχνη
Σύμφωνα με την έρευνα του Brons, η οποία δημοσιεύθηκε στο Oxford Journal of Archaeology, η πρακτική του αρωματισμού των γλυπτών δεν ήταν απλώς ένα διακοσμητικό στοιχείο, αλλά ένα θεμελιώδες μέρος της αισθητηριακής εμπειρίας στους ναούς και τους ιερούς χώρους. «Ένα λευκό μαρμάρινο άγαλμα δεν είχε σκοπό να γίνει αντιληπτό ως πέτρινο άγαλμα. Υποτίθεται ότι έπρεπε να μοιάζει με έναν πραγματικό θεό ή θεά», δήλωσε ο ερευνητής στο δανέζικο μέσο ενημέρωσης Videnskab. Η διαπίστωση αυτή αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την κλασική τέχνη, απομακρύνοντάς την από την πέτρινη ψυχρότητα προς μια πιο καθηλωτική διάσταση.
Στοιχεία σε αρχαία κείμενα
Η ανακάλυψη του Brons δεν βασίζεται μόνο στη φυσική ανάλυση των γλυπτών, αλλά και στην εξέταση αρχαίων κειμένων. Γράμματα Ρωμαίων συγγραφέων, όπως ο Κικέρων, ανέφεραν ήδη την πρακτική του αλείμματος των αγαλμάτων με αρωματικά έλαια. Στη σικελική πόλη Segesta, για παράδειγμα, περιγράφεται πώς ένα άγαλμα της Αρτέμιδος, θεάς του κυνηγιού και της φύσης, περιποιούνταν με αλοιφές και αρωματικά αποστάγματα. Ομοίως, επιγραφές σε ναούς στο νησί της Δήλου στην Ελλάδα αποκαλύπτουν ότι ορισμένα αγάλματα τρίβονταν με άρωμα τριαντάφυλλου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πρακτική αυτή είχε θεσμοθετηθεί σε ορισμένες θρησκευτικές τελετουργίες.
Η περίπτωση της Δήλου είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική. Σε αυτό το νησί, που θεωρούνταν θρησκευτικό και εμπορικό κέντρο στην αρχαιότητα, έχουν βρεθεί επιγραφές που δείχνουν ότι τα λατρευτικά αγάλματα εμποτίζονταν περιοδικά με αρώματα. Επιπλέον, αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν εντοπίσει εργαστήρια αρωματοποιίας στην περιοχή, ενισχύοντας την ιδέα ότι τα αρώματα που χρησιμοποιούνταν σε αυτές τις τελετουργίες παράγονταν τοπικά και αποτελούσαν μέρος της τελετουργικής συντήρησης των γλυπτών.
Μια πολυαισθητηριακή εμπειρία
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η σχέση με τα αρχαία γλυπτά ξεπερνούσε την οπτική. «Ο θαυμασμός ενός αγάλματος στην αρχαιότητα δεν ήταν μόνο μια οπτική εμπειρία, αλλά και μια οσφρητική», κατέληξε ο Brons στην έρευνά του. Αυτό υποδηλώνει ότι οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι αντιλαμβάνονταν την τέχνη με πολύ πιο αισθητηριακό τρόπο από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, ενσωματώνοντας χρώματα, μυρωδιές, ακόμη και απτικές τελετουργίες για να έρθουν πιο κοντά στις θεότητες.
Σχόλια