Πλησιάζει στον διαστρικό χώρο το «Βόγιατζερ-1»

Τρεις νέες επιστημονικές εργασίες που δημοσιεύει σήμερα το κορυφαίο περιοδικό "Science" (μία από τις οποίες συνυπογράφει ο διακεκριμένος έλληνας ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής), σύμφωνα με το BBC, το "Nature" και τους "Τάιμς της Νέας Υόρκης», δείχνουν ότι η συγκεκριμένη διαστημοσυσκευή, που πλέον απέχει περίπου 18,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο (περίπου 125 φορές η απόσταση Γης - Ήλιου) και το σήμα της χρειάζεται 17 ώρες για να φθάσει στη Γη, έχει πλησιάσει περισσότερο από ποτέ να γίνει το πρώτο ανθρώπινο κατασκεύασμα, το οποίο θα ξανοιχτεί στο άγνωστο κενό του διαστρικού χώρου.

Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, το «Βόγιατζερ-1» πλησιάζει πλέον στην ηλιόπαυση, στα έσχατα σύνορα της ηλιόσφαιρας, της τεράστιας σφαίρας σωματιδίων που δημιουργείται από το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου. Μόλις την διαπεράσει για τα καλά, τότε θα έχει επίσημα περάσει τα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος. Αυτό θα όμως θα είναι σίγουρο μόνο όταν οι επιστήμονες δουν το οριστικό και αδιάψευστο σημάδι, την απότομη αλλαγή στην κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου που θα καταγράψει το σκάφος, κάτι που ακόμα δεν έχει συμβεί.

Το «Βόγιατζερ-1», μαζί με δίδυμό του «Βόγιατζερ-2», κατασκευάστηκαν από το Εργαστήριο Αεριοπροώθσης της NASA με τη βοήθεια του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) και εκτοξεύτηκαν το 1977. Αφού πέρασαν κοντά από τον Δία, τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, από το 1990 έβαλαν πλώρη για το αχανές διάστημα. Το «Βόγιατζερ-2», που εκτοξεύτηκε λίγες εβδομάδες αργότερα και ακολούθησε διαφορετική διαδρομή, βρίσκεται αρκετά πιο πίσω, σε απόσταση περίπου 15,1 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, δηλαδή κινείται για τα καλά ακόμα εντός της επικράτειας της ηλιόσφαιρας.

Οι επιστήμονες διευκρινίζουν ότι δεν μπορούν να είναι βέβαιοι πότε ακριβώς το προπορευόμενο «Βόγιατζερ-1», που κινείται με ταχύτητα περίπου 61.000 χλμ την ώρα, θα βγει από την ηλιόσφαιρα.

«Το Βόγιατζερ-1 μπορεί να απέχει μήνες ή και χρόνια για να εγκαταλείψει το ηλιακό σύστημα. Απλώς δεν το γνωρίζουμε», δήλωσε ο καθηγητής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς Σταμάτης Κριμιζής, επικεφαλής του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) της Ελλάδας. «Όμως η αναμονή είναι από μόνη της απίστευτα συναρπαστική, καθώς το Βόγιατζερ συνεχίζει να αψηφά τις προβλέψεις και μεταβάλλει τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι' αυτή τη μυστηριώδη και θαυμαστή πύλη προς τον γαλαξία», πρόσθεσε ο έλληνας φυσικός.

«Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι υπάρχει κι άλλο στρώμα ανάμεσα σε αυτό που βρίσκεται τώρα το Βόγιατζερ και στο διαστρικό χώρο. Το μόνο ερώτημα είναι πόσο παχύ είναι αυτό το εξώτατο στρώμα», δήλωσε ο επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής Εντ Στόουν του Caltech.

Οι νέες επιστημονικές δημοσιεύσεις εστιάζουν σε παρατηρήσεις που έκανε το σκάφος το 2012, όταν πέρυσι το καλοκαίρι εισήλθε στη λεγόμενη «μαγνητική λεωφόρο», που φαίνεται να συνδέει πια το «Βόγιατζερ» με το διαστρικό χώρο. Αυτό σημαίνει ότι οι επιστήμονες μπορούν πλέον να πάρουν μια γεύση του τελευταίου προτού το σκάφος εισέλθει επισήμως σε αυτό τον χώρο ανάμεσα στα άστρα, περνώντας οριστικά μέσα από την λεγόμενη «ηλιόπαυση».

Σε μεταβατική φάση το σκάφος

Ο Σταμάτης Κριμιζής ο οποίος εδώ και χρόνια είναι ο επικεφαλής ερευνητής και υπεύθυνος για το όργανο του σκάφους που ανιχνεύει τα φορτισμένα σωματίδια χαμηλής ενέργειας, δήλωσε ότι κατά την είσοδο του «Βόγιατζερ-1» στη μαγνητική λεωφόρο, «παρατηρήσαμε μια δραματική και απότομη εξαφάνιση των ηλιακής προέλευσης σωματιδίων. Μειώθηκαν πάνω από 1.000 φορές σε ένταση, σαν να υπήρχε μια τεράστια αντλία κενού στην είσοδο της μαγνητικής λεωφόρου. Ποτέ πριν δεν είχαμε γίνει μάρτυρες μιας τέτοιας μείωσης, παρά μόνο όταν το Βόγιατζερ-1 βγήκε από τη γιγάντια μαγνητόσφαιρα του Δία πριν από περίπου 34 χρόνια».

Αυτή η παρατήρηση, καθώς και άλλες, όπως ο εντοπισμός για πρώτη φορά σωματιδίων (γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων χαμηλής ενέργειας) που προέρχονται από το διαστρικό χώρο, δείχνουν ότι το σκάφος βρίσκεται ακόμα σε μια μεταβατική περιοχή πριν εισέλθει οριστικά στο χώρο ανάμεσα στα άστρα. Και τα δύο «Βόγιατζερ» έχουν αρκετή ενέργεια, χάρη στις πυρηνικές μπαταρίες πλουτωνίου τους, για να λειτουργούν τουλάχιστον έως το 2020.