Τα social media που δεν γνωρίζετε
Του Δημήτρη Μαλλά
Όμως, η πραγματικότητα είναι πως οι υπηρεσίες ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τόσα πολλά που κυριολεκτικά μπορεί και να χαθείς. Πολύ απλά, γιατί μπορείς να βρεις από μέσα που απευθύνονται σε συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη (όπως το κινεζικό Sino Weibo και το ρωσικό Vkontakte) μέχρι υπηρεσίες τόσο εξειδικευμένες που να ασχολούνται αποκλειστικά με τις αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές, όπως συμβαίνει με το tvtag, γνωστό παλαιότερα ως Get Glue!
Σύμφωνα με τον ορισμό των social media (σ.σ. μία διαδικτυακή υπηρεσία που επιτρέπει τη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων μεταξύ ανθρώπων που μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα ή κοινές εμπειρίες ή γενικότερα έχουν κάτι κοινό) θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε σε αυτά και το YouTube, που βασίζεται κυρίως σε χρήστες που «ανεβάζουν» περιεχόμενο στην πλατφόρμα και δημιουργούν τα δικά τους κανάλια, τα οποία και μοιράζονται με τους υπόλοιπους χρήστες.
Ξεκινώντας με τα «άγνωστα» social media, η πρώτη στάση μας είναι αυτή των μέσω που επικεντρώνονται στις φωτογραφίες. Το πιο παλιό social medium για το «ανέβασμα» φωτογραφιών είναι το flickr, ένα από τα πιο δημοφιλή – προ πενταετίας- sites κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο, όμως, πλέον έχει χάσει τη δημοτικότητα του και έχει εξελιχθεί σε ένα site που απλώς χρησιμοποιούν πολλές εταιρείες για να δημοσιεύουν τις εταιρικές φωτογραφίες τους!
Οι απλοί –και ιδίως οι επώνυμοι- χρήστες του Διαδικτύου προτιμούν το Instagram για να ενημερώνουν φίλους και γνωστούς για το τι κάνουν «δημοσιεύοντας» μία φωτογραφία. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι το Facebook έδωσε περίπου 1 δισ. δολάρια για να αποκτήσει το Instagram. Αν και το πιο «προχωρημένο» site κοινωνικής δικτύωσης στην κατηγορία multimedia είναι μάλλον το Snapchat όπου ότι δημοσιεύσεις, διαγράφεται αυτομάτως μετά από μερικά δευτερόλεπτα. Το Snapchat έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στην αμερικανική νεολαία για λόγους που μάλλον σχετίζονται ότι δεν μένει κάτι γραπτό, οπότε δεν μπορούν να σε «πιάσουν». Έγινε τόσο δημοφιλές ώστε οι φήμες ότι οι δημιουργοί του απέρριψαν πρόταση 4 δισ. δολαρίων από τη Google είναι ...αληθινές.
Αρκετά δημοφιλές έχει γίνει και το Pinterest, ένα social media όπου κάνεις pin σε φωτογραφίες και γενικότερα εικόνες που σου αρέσουν και μπορεί να δημοσιεύσει οποιοσδήποτε φίλος σου. Ειδικά στο γυναικείο κοινό, το Pinterest σημειώνει εξαιρετικές επιδόσεις.
Προκειμένου ένα social medium να επιβιώσει στην παγκόσμια και ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά του Διαδικτύου θα πρέπει να εξειδικευτεί σε κάποιο τομέα. Για παράδειγμα, το Twitter κατάφερε να γίνει τόσο δημοφιλές επειδή έκανε μόδα το αποκαλούμενο microblogging. Δηλαδή, το να εκφραστείς μέσα σε 140 χαρακτήρες. Επειδή, όμως, είναι δύσκολο να ολοκληρώσεις μία σκέψη μέσα σε ένα ...SMS, τα microblogging sites έχουν αρχίσει να γίνονται όλο και πιο δημοφιλή. Το πιο γνωστό είναι το Tumblr, όπου ο καθένας μπορεί να έχει το δικό του micro-blog, όπως αποκαλείται. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν 174,2 εκατ. micro-blogs στο Tumblr, αριθμός αρκετά εντυπωσιακός αλλά όχι τόσο μεγάλος όσο τα 300 εκατ. χρήστες που έχει το Sino Weibo. Αν δεν το ξέρετε το τελευταίο, μην ανησυχείτε. Πολύ απλά, είναι μία υπηρεσία microblogging που απευθύνεται στους Κινέζους χρήστες, οπότε τα νούμερα μπορεί να φθάσουν σε πολύ υψηλά πριν το καταλάβει κανείς.
Η εξειδίκευση στα social media έχει αρχίσει να επεκτείνεται όλο και περισσότερο. Για παράδειγμα, υπάρχει site κοινωνικής δικτύωσης για ταινίες (Flixter) όπως υπάρχει και τους φαν των αμερικανικών τηλεοπτικών σειρών (tvtag). Στο τελευταίο, το οποίο ξεκίνησε ως Get Glue, αναφέρεις ποια σειρά βλέπεις τη δεδομένη στιγμή και στη συνέχεια ενημερώνεσαι για το ποιοι άλλοι τη βλέπουν. Υπάρχουν πολλοί «φανατικοί» σε κάθε περίπτωση.
Φυσικά, υπάρχουν και τα social media που χρησιμοποιούνται για επαγγελματικούς λόγους. Το πιο δημοφιλές και το πιο αξιόλογο είναι, χωρίς αμφιβολία, το LinkedIn που είναι και από τα πιο παλιά. Όμως, υπάρχουν αρκετά ακόμη όπως το about.me ή το academia.edu που έχουν αρκετές δεκάδες εκατομμύρια χρήστες. Ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι πάντως και το SlideShare, στο οποίο δημοσιεύσεις ...παρουσιάσεις. Ακούγεται παράξενο, αλλά είναι εξαιρετικά πρακτικό και ιδιαίτερα δημοφιλές.
Στην κατηγορία των επαγγελματικών social media –αν και έχει πολύ δόση καλλιτεχνίας- θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε και το Qrator, μία ελληνική προσπάθεια που δίνει έμφαση στη χρήση των φορητών συσκευών. Το Qrator είναι μία πλατφόρμα για δημιουργικούς ανθρώπους που θέλουν να προβάλλουν το έργο τους και την επιχείρηση τους.
Το μεγαλύτερο site κοινωνικής δικτύωσης είναι, φυσικά, το Facebook, το οποίο είναι ο απόλυτος κυρίαρχος των social media. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν έχουν υπάρξει προσπάθειες αμφισβήτησης της κυριαρχίας του, οι περισσότερες εκ των οποίων απέτυχαν μεν σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά σε πολλές περιπτώσεις έχουν καταφέρει –σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο- να σημειώνουν επιτυχία.
Για παράδειγμα, πριν το Google+ (σ.σ. το οποίο παραμένει αδιευκρίνιστο αν πρέπει να χαρακτηριστεί ως πετυχημένο ή όχι) ο αμερικανικός κολοσσός που ακούει στο όνομα Google είχε λανσάρει το Orkut. Το τελευταίο δεν κατάφερε να συναγωνιστεί το Facebook και η Google σταμάτησε να το υποστηρίζει σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά το Orkut συνέχιζε να είναι διαθέσιμο στα εκατομμύρια των φανατικών οπαδών του σε χώρες όπως η Βραζιλία! Μία άλλη τέτοια περίπτωση είναι το hi5, το οποίο παραμένει δημοφιλές στη νεολαία της ανατολικής Ευρώπης και μάλιστα έχει χαρακτηριστεί και ως η αντίδραση των νέων στην είσοδο των γονιών τους στο Facebook. Ακόμη, υπάρχουν social media όπως το Xing ή το Netlog αλλά και το Diaspora.
Πάντως, από τα social media που ξεχωρίζουν σε τοπικό επίπεδο, ίσως η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση να είναι αυτή του VKontakte. Ένα ρωσικό site κοινωνικής δικτύωσης που στη Ρωσία έχει καταφέρει να είναι εξίσου –αν όχι περισσότερο- δημοφιλές από το Facebook, έχοντας αυτή τη στιγμή πάνω από 150 εκατ. συνδρομητές.
Υπάρχουν πάντως και ορισμένα sites κοινωνικής δικτύωσης που χρήζουν ειδικής αναφοράς. Όπως το MySpace, το πάλαι πότε κυρίαρχο social medium με έμφαση στη μουσική, όπου όσο γρήγορη ήταν η άνοδος του αλλά τόσο γρήγορη ήταν και η κάθοδος του. Συνεχίζει, βέβαια, να υπάρχει αλλά δύσκολα θα ξαναποκτήσει την παλιά αίγλη του.
Ειδική αναφορά χρήζει ακόμη και το Quora, ένα site όπου κάνεις μία ερώτηση και παίρνεις απαντήσεις από άλλους χρήστες. Ή δίνεις εσύ απαντήσεις. Πρόκειται για ένα social medium που έχει ως στόχο να διαμοιράσει τη γνώμη και αυτό είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον.
Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση του Path, ενός site κοινωνικής δικτύωσης για το οποίο έγινε πολύς λόγος όταν πρωτοεμφανίστηκε στο τέλος του 2010. Ο λόγος ήταν ότι δεν επιτρέπει στον κάθε χρήστη να έχει περισσότερους από 150 φίλους! Η προσέγγιση είναι πρωτότυπη και βασίζεται στη θεωρία ότι αυτός είναι ο μάξιμουμ αριθμός των ανθρώπων με τους οποίους μπορείς να είσαι σε συχνή επαφή. Μέχρι τώρα, το Path δεν έχει καταφέρει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει από πλευράς δημοτικότητας.
Και για να κλείσουμε, ας αναφέρουμε το Klout, το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και αυτό ως κομμάτι του κόσμου των social media. Πολύ απλά, επειδή μετρά πόσο «δικτυωμένος» είναι κάποιος στα social media. Και μάλιστα, η μέτρηση είναι περισσότερο ποιοτική παρά ποσοτική. Γιατί στα social media δεν μετράει μόνο το ...μέγεθος.