Η μεταμόρφωση ενός εγκαταλελειμμένου χωριού του 16ου αιώνα στην Κρήτη σε ξενοδοχείο
Ένα ερειπωμένο χωριό, μόλις 18 χιλιόμετρα έξω από το Ρέθυμνο…έχει γίνει ένας από τους πλέον περιζήτητους προορισμός στην Κρήτη - Το χωριό Καψαλιανά, αναπαλαιώθηκε από τον Κρητικό αρχιτέκτονα Μύρωνα Τουπογιάννη και αναβίωσε διατηρώντας στο ακέραιο την αυθεντική αρχιτεκτονική και τη χωροταξία του.
Όλα ξεκίνησαν πριν 25 χρόνια, όταν ο κ.Τουπογιάννης, επισκέφτηκε τον μοναστηριακό οικισμό του 16ου αιώνα, της μονής Αρκαδίου και οραματίστηκε να ξαναδώσει ζωή στο χωριό. Μετά από χρόνια, το όνειρό του έγινε πραγματικότητα.
Η αρχιτεκτονική του χωριού
Τα Καψαλιανά είναι ένας παραδοσιακός, Κρητικός οικισμός που χαρακτηρίστηκε με Προεδρικό Διάταγμα ως «Υψηλής Πολιτιστικής Αξίας». Χωρίς να έχει υποστεί αλλοιώσεις ο οικισμός είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα της Κρητικής αρχιτεκτονικής.
Κυριαρχούν οι καθαροί γεωμετρικοί όγκοι, ενός ή δύο ορόφων, συνδέονται κ συνδυάζονται μεταξύ τους με τις εξωτερικές αυλές, τις πέτρινες σκάλες και τις καμάρες. Η εικόνα συμπληρώνεται με τις πόρτες, τις αυλόπορτες και τα ανοίγματα από λαξευμένη πέτρα. Η ποιότητα κατασκευής των τοίχων, των θυρωμάτων και επιχρισμάτων δηλώνουν την ιδιαίτερη ποιότητα κατασκευής του έργου.
Η αναπαλαίωση του χωριού έγινε με μεράκι από τον Κρητικό αρχιτέκτονα που μαζί με την ομάδα του εργάστηκαν πολλά χρόνια, για την αναβίωση του χωριού διατηρώντας στο ακέραιο την αυθεντική αρχιτεκτονική και τη χωροταξία του.
Χρησιμοποίησαν φυσικά υλικά, όπως το ξύλο, η πέτρα και η τερακότα.
Έτσι αναπαλαιώθηκαν τα σπίτια, το ελαιοτριβείο και η εκκλησία.
Η ιστορία του χωριού
Η ιστορία του χωριού ξεκινά το 1600, προς το τέλος της Ενετικής περιόδου.
Η γειτονική Μονή Αρκαδίου, το σημαντικότερο μοναστήρι του νησιού, έκτισε την εκκλησία, που είναι αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ και μέσα στον ναό υπάρχει η εικόνα της Παναγιάς της Γαλακτοτροφούσας.
Η εκκλησία αναπαλαιώθηκε και λειτουργεί ως σήμερα.
Ακολουθεί η ανέγερση του ελαιοτριβείου το 1763 που γίνεται η καρδιά του οικισμού και ξεκινά να αναπτύσσεται γύρω του.
Στην ακμή του, στο χωριό είχαν συγκεντρωθεί 13 οικογένειες, περίπου 50 κάτοικοι, οι οποίοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν σταδιακά στα σπίτια γύρω από τον Μοναστηριακό ελαιόμυλο.
Την επιμέλεια της διαδικασίας και τον έλεγχο είχε ο Μοναχός- οικονόμος του Αρκαδίου.
Ο ελαιόμυλος αποτελούσε έναν πυρήνα ζωής για περισσότερα από 200 χρόνια και χάρη στην ύπαρξη του δημιουργήθηκε ο οικισμός των Καψαλιανών.
Ο οικισμός εγκαταλείφτηκε τα χρόνια που ακολούθησαν από τους μόνιμους κατοίκους και οι μόνοι ελάχιστοι που διατήρησαν σπίτια, τον επισκέπτονται περιστασιακά για να φροντίζουν τα γύρω χωράφια.
Από το χθες στο σήμερα
Ο Μοναστηριακός Ελαιόμυλος των Καψαλιανών έκλεισε το 1955 και μεταφέρθηκε σε κοντινή περιοχή. Ο οικισμός άρχισε να εγκαταλείπεται.
Τριάντα ολόκληρα χρόνια διήρκεσε η αναπαλαίωση του που έδωσε καινούργια ζωή και πνοή στη πανέμορφη αυτή περιοχή.
Ένας κεντρικός, ανοιχτός χώρος σαν μια πλατεία με πλακόστρωτα, λουλούδια δημιουργήθηκε γύρω από τα νέα πέτρινα κτίσματα για να συνδεθεί το παλαιό κτιριακό συγκρότημα με την εκκλησία.
Στο χωριό σήμερα βρίσκεται το Kapsaliana Village Hotel, ένα σύνολο πέτρινων κτισμάτων, ισογείων και διώροφων, χαρακτηριστικών της λαϊκής αρχιτεκτονικής, με στοιχεία της ύστερης Eνετοκρατίας. Το ξενοδοχείο βρίσκεται ανάμεσα στα 100 καλύτερα ιστορικά ξενοδοχεία του κόσμου.
Για τα νέα πέτρινα κτίσματα χρησιμοποιήθηκαν τα ίδια βασικά υλικά, η πέτρα από τον ίδιο τον τόπο, τα ξύλινα δοκάρια και η λαξευτή πέτρα για τα θυρώματα.
Στα κτίσματα αυτά στεγάζονται η υποδοχή, το εστιατόριο, η κουζίνα, τα γραφεία και οι βοηθητικοί χώροι.
Έτσι σήμερα με τους τοίχους, τις ξερολιθιές, τους πλακόστρωτους δρόμους και τις αυλές, που αγκαλιάζουν οι βουκαμβίλιες και τα λουλούδια, δημιουργήθηκε ένα ενιαίο λειτουργικό και καλαίσθητο σύνολο που αντλεί την έμπνευσή του από την παράδοση και τη λιτότητα του τόπου, από την ομορφιά της κρητικής φύσης.
Εδώ οι άνθρωποι ζούσαν με απλότητα, μοναστηριακή λιτότητα, σέβονται τη φύση και τα δώρα της και απολαμβάνουν τα χρώματα και τα αρώματά της.
Πώς θα πάτε
Στα Καψαλιανά θα φτάσετε ακολουθώντας το δρόμο ανατολικά της Αμνάτου, σε απόσταση 1,5χλμ., περνώντας μέσα από ένα καταπράσινο τοπίο με ρεματιά γεμάτη βελανιδιές, δρύες, κυπαρίσσια, αιωνόβιες ελιές αλλά και λαχανόκηπους, με διάσπαρτα μικρά ξωκλήσια φτάνουμε στον αναστηλωμένο οικισμό Καψαλιανά (οικισμός υψηλής πολιτιστικής αξίας).
Η Αμνάτος βρίσκεται στο δρόμο νότια της βίλας και σε απόσταση 1,5χλμ περίπου.Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η ενετική πύλη του 16ου αιώνα. Εκεί βρίσκεται το γραφικό καφενεδάκι «Το Καπηλειό», το οποίο είναι ανοιχτό όλο το χρόνο και μπορείτε να γευτείτε τοπικούς μεζέδες, ρακί, καφέ, ενώ δίπλα βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται επίσης μικρό μπακάλικο για είδη πρώτης ανάγκης.
Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται το λαογραφικό μουσείο και λίγο πιο πέρα το Δημοτικό Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Εκπαίδευσης.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.
