Η εκκλησία στην Άρτα με τον τρούλο που «αιωρείται»

Στην Ελλάδα θα βρεις εκκλησίες, μονές και εξωκλήσια με ιστορία, ιδιαιτερότητες και ξεχωριστή φήμη. Όταν τα επισκέπτεσαι από κοντά μπορείς να καταλάβεις πού ακριβώς οφείλονται όλα αυτά που έχεις ακούσει. Αυτό ισχύει και με μια ιδιαίτερη εκκλησία στην Άρτα, την Παναγία την Παρηγορήτισσα. Γιατί ξεχωρίζει; Επειδή ο τρούλος της είναι κατασκευασμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζει σαν να «αιωρείται» μέσα στο ναό.

Η εκκλησία και η ιστορία της

Ο συγκεκριμένος ναός αποτελεί το σπουδαιότερο βυζαντινό μνημείο της Άρτας. Έχει βασιλικό ρυθμό δικού της τύπου και άρχισε να χτίζεται το 1260 από τον Μιχαήλ Β´ Άγγελο Κομνηνό -Δούκα που ήταν Δεσπότης της Ηπείρου και την γυναίκα του βασίλισσα Θεοδώρα. Από το εξωτερικό του κιόλας, μόλις φτάσεις εκεί εντυπωσιάζεσαι. Οι εξωτερικές διαστάσεις του είναι πραγματικά εντυπωσιακές καθώς στη μια πλευρά του φτάνει σε μήκος τα 22 μέτρα ενώ το ύψος του είναι 20,28 μέτρα. Η επιβλητική Παναγία Παρηγορήτισσα στην Άρτα, όμως, εντυπωσιάζει ακόμη και σήμερα με τον γλυπτό πλούσιο διάκοσμο, τα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες του. Αυτό που την κάνει όμως μοναδική είναι ο τρούλος της.

Πώς γίνεται να μοιάζει ότι αιωρείται; Ο πρωτομάστορας της εποχής που ανέλαβε την κατασκευή της εκκλησία ήθελε να κάνει τον τρούλο να διαφέρει. Στην πραγματικότητα ήθελε να κρατήσει τον τρούλο, στον οποίο δεσπόζει το ψηφιδωτό του Παντοκράτορα, ορατό από την είσοδο. Επίσης σκέφτηκε ότι θα μπορούσε με μια διαφορετική αρχιτεκτονική να υπάρχει ευρυχωρία και επαρκής φωτισμός. Έτσι επινόησε και τελικά εφάρμοσε ένα πραγματικά πρωτότυπο και ιδιαιτέρως τολμηρό σχέδιο για την εποχή, στήριξης του τρούλου.

Η πρωτότυπη μέθοδος

Με την πρωτότυπη μέθοδό του κατόρθωσε να στηρίξει τον τρούλο αποφεύγοντας να βάλει κολόνες στο κέντρο του ναού. Στις τέσσερις γωνιές της εκκλησίας τοποθέτησε από ένα ζευγάρι παραστάδες και πάνω τους έβαλε οριζοντίως κορμούς κιόνων πακτωμένους στους τοίχους. Τελικά και με έναν δεύτερο όροφο από κίονες οδηγήθηκε με ένα πυραμοειδές σχήμα και με σχεδόν αιωρούμενους κίονες προς τον τρούλο. Έτσι καθιερώθηκε να λέγεται ότι ο τρούλος στην συγκεκριμένη εκκλησία μοιάζει να «αιωρείται». Το θέαμα είναι φυσικά απείρως πιο εντυπωσιακό όταν το θαυμάζεις από κοντά.

Κάποιοι από τους κίονες, πάντως, λόγω του μεγάλου βάρους που σήκωναν έσπασαν και έπεσαν. Υπάρχει και η άλλη άποψη, ωστόσο, που λέει ότι όταν ο Φαϊκ πασάς κατέλαβε την Άρτα προσπάθησε να αποσπάσει από τα μνημεία της Άρτας διάφορα γλυπτά για να στολίσει το τζαμί του. Ανάμεσα στα άλλα θέλησε να αφαιρέσει και κάποιους από τους κίονες στήριξης του τρούλου. Καθώς όμως προσπαθούσαν να τις πάρουν, οι πρόβολοι έσπασαν και σκότωσαν όλους τους ανθρώπους του πασά, μετά από αυτό δεν ξαναπροσπάθησε ποτέ κάτι ανάλογο.

Η Άρτα και τα αξιοθέατά της

Πέρα, βέβαια, από τη συγκεκριμένη εκκλησία, η Άρτα μπορεί να υπερηφανεύεται και για άλλα αξιοθέατα που έχει. Πρώτο και καλύτερο το Γεφύρι της, βεβαίως, με τον ξακουστό μύθο. Σύμφωνα με αυτόν, το γεφύρι στέριωσε όταν ο πρωτομάστορας θυσίασε την όμορφη γυναίκα του. Αξίζει επίσης να επισκεφτείς το Κάστρο της αλλά και το Λαογραφικό Μουσείο Σκουφά. Αν είσαι περισσότερο φυσιολάτρης τότε ο ποταμός Άραχθος θα σε μαγέψει. Εκτός από τις διάφορες πεζοπορικές διαδρομές που μπορείς να κάνεις, ο Άραχθος ενδείκνυται και για σπορ όπως ράφτινγκ ή καγιάκ ιδανικό για αρχάριους κυρίως όταν είναι χαμηλή η στάθμη του νερού.

Πηγή: exploringgreece.tv