Παλαιά Μονή Παναγίας Φανερωμένης στο Χιλιομόδι: Το καταφύγιο κατά την Επανάσταση του 1821

Η Ιερά Μονή της Παναγίας Φανερωμένης στην Κορινθία βρίσκεται σ' ένα πευκόφυτο λοφίσκο, τρία χιλιόμετρα από την κωμόπολη του Χιλιομοδίου. Η Παλαιά Μονή ιδρύθηκε σ’ αυτή τη μαγευτική αλλά και δυσπρόσιτη για την εποχή εκείνη τοποθεσία περίπου το 1250-1300 μ.Χ.

Η Μονή Φανερωμένης ήταν μια ανδρική Μονή της Υστεροβυζαντινής περιόδου, φρουριακής κατασκευής, με ιστορική δράση, με μεγάλη περιουσία και πολυμελή αδελφότητα. Η ονοματοδοσία της οφείλεται στην εικόνα της Παναγίας που φανερώθηκε στο σημείο που χτίστηκε το Μοναστήρι.

Η Μονή της Παναγίας Φανερωμένης, από την ίδρυσή της, ήταν Μονή σταυροπηγιακή. Αυτός ήταν ένας τίτλος τιμής, ένα ειδικό προνόμιο που απολάμβαναν όσα μοναστήρια έφεραν αυτό τον τίτλο και έχαιραν έτσι της προστασίας του Πατριαρχείου.

Ο λαός αναφέρεται στην καταστροφή της μεγάλης στρατιάς του Δράμαλη το 1822 και το κατόρθωμα αυτό αποδόθηκε σε θαύμα της Παναγίας Φανερωμένης. Στο μοναστήρι, καθώς έλεγαν οι παλαιοί προσήλθαν οι πολεμιστές κι έψαλλαν τα νικητήρια. Το 1828 η Μονή πυρπολείται από τους Τούρκους, χωρίς ευτυχώς να πειραχτεί ο Ναός, ενώ στα μεταεπαναστατικά χρόνια θα γνωρίσει εσωτερική κρίση που θα διαρκέσει καθ’ όλη σχεδόν τη ροή του 19ου αιώνα, μέχρι βαθμού ακυβερνησίας κι αλλοτριώσεως.

Το παλιό μοναστήρι κατά τη διάρκεια του χρόνου παραμένει κλειστό. Γιορτάζει την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής, οπότε τελείται Θεία Λειτουργία και πλημμυρίζει κόσμο. Πολύς κόσμος επίσης επισκέπτεται τη Μονή την 21η Αυγούστου, όπου ψάλλεται παράκληση την εικόνα της Παναγίας από το παλιό μοναστήρι στο νέο. Η τελετή αυτή καθιερώθηκε από τους πατέρες της παλαιάς Μονής, λίγο πριν την εγκαταλείψουν το 1897. Την παραμονή της γιορτής τελείται στη νέα μονή μεγάλος Αρχιερατικός Εσπερινός με ειδικό τυπικόν Ιεροσολύμων -και αυτή η περίπτωση είναι μοναδική στην Κορινθία.

Είναι πανελλαδικά γνωστός ο τριήμερος πανηγυρικός εορτασμός της Παναγίας Φανερωμένης Χιλιομοδίου, που αρχίζει στις 21 Αυγούστου και τελειώνει το απόγευμα της 23ης Αυγούστου.