Μυτιλήνη: Ανασκαφή, προστασία και ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους Κερασιάς στη βόρεια Εύβοια
Στην περιοχή της Κερασιάς στη βόρεια Εύβοια, ανακαλύφθηκε ένα απολιθωμένο δάσος έπειτα από μία σημαντική ανασκαφή που διενέργησε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Μυτιλήνη.
Ας σημειωθεί ότι το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Μυτιλήνη δεδομένης της σημαντικής του τεχνογνωσίας στη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς, ανέλαβε τη διεξαγωγή της ανασκαφικής έρευνας μετά από απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη.
Η ανασκαφική έρευνα στη βόρεια Εύβοια ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2022 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Έχει φέρει στο φως μεγάλο αριθμό απολιθωμένων κορμών και φυλλοφόρων οριζόντων. Ειδικότερα, οι ανασκαφές πραγματοποιούνται στην απολιθωματοφόρα περιοχή έκτασης 17 στρεμμάτων, η οποία ανήκει στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και έχει περιφραχθεί. Και κατά τη διάρκειά τους, εντοπίσθηκαν πολυάριθμα τμήματα απολιθωμένων κορμών και φυλλοφόρων οριζόντων που βρίσκονται μέσα σε λιμναία ιζήματα.
Η ανασκαφική έρευνα διεξάγεται στις θέσεις όπου υπήρχαν ενδείξεις και έφερε στο φως μέχρι τώρα περισσότερα από 160 απολιθωμένους κορμούς και τμήματα δένδρων.
Όπως λέει μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Μυτιλήνης καθηγητής Νίκος Ζούρος που διευθύνει τις ανασκαφικές εργασίες «στην πρώτη από απολιθωματοφόρες περιοχές που έχουν ήδη ανασκαφεί, αποκαλύφθηκαν και συντηρήθηκαν 58 απολιθωμένοι κορμοί και μεγάλα τμήματα τους. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, συλλέχτηκαν πολυάριθμα αποσπασμένα τμήματα κορμών και κλαδίσκων, τα οποία συντηρήθηκαν με σκοπό τη διατήρηση τους. Επίσης, στην ευρύτερη περιοχή συλλέχθηκαν τμήματα απολιθωμένων κορμών και 44 φυλλοφόροι ορίζοντες με πολυάριθμα φύλλα τα οποία συλλέχτηκαν και αναδείχτηκαν στα εργαστήρια με σκοπό την προστασία τους, τη συντήρηση τους και την μελέτη τους».
Οι νέες απολιθωματοφόρες θέσεις που ήρθαν στο φως, συνθέτουν την εικόνα του υποτροπικού δάσους, κυρίως με κωνοφόρα και πλατύφυλλα δένδρα που υπήρχε στην περιοχή της σημερινής βόρειας Εύβοιας την περίοδο του Μειοκαίνου.
«Η δημιουργία του σημαντικού αυτού μνημείου της φύσης, συνεχίζει ο κ. Ζούρος, οφείλεται στις ευνοϊκές συνθήκες απολίθωσης των φυτών που σκεπάστηκαν από ιζήματα. Η διατήρηση των απολιθωμάτων οφείλεται στο γεγονός ότι έλαβε χώρα η διαδικασία της κύριας απολίθωσης, δηλαδή αντικατάσταση της φυτικής ύλης μόριο προς μόριο από πυρίτιο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της παραπάνω διαδικασίας διατηρούνται πολύ καλά τα μορφολογικά γνωρίσματα των απολιθωμένων κορμών (φλοιός, αυξητικοί δακτύλιοι). Επίσης διατηρείται πολύ καλά η εσωτερική δομή του απολιθωμένου ξύλου με τη μικροσκοπική μελέτη της οποίας προσδιορίζεται το γένος και το είδος του δένδρου από το οποίο προέρχονται».
Η ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους της Κερασιάς αναμένεται να συμβάλει στην τόνωση της επισκεψιμότητας της περιοχής και μπορεί να αποτελέσει αιτία για την προσέλκυση σχολείων για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων. Το έργο ανάδειξης του απολιθωμένου δάσους της Κερασιάς, περιλαμβάνει την πραγματοποίηση ανασκαφών και έργων για την ανάδειξη των υπαίθριων απολιθωματοφόρων θέσεων που αποκαλύπτονται καθώς και σειρά ενεργειών για την προβολή τους, στις οποίες περιλαμβάνεται η οργάνωση περιοδικής έκθεσης για την παρουσίαση των ευρημάτων .
Το έργο «ανασκαφή, προστασία και ανάδειξη απολιθωμένων κορμών στο απολιθωμένο δάσος Κερασιάς Ευβοίας», χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο στα πλαίσια της πράξης «ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ-ΕΞΥΠΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ-ΛΟΙΠΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ» που έχει ενταχθεί στο Σχέδιο Δράσεων για την Ανασυγκρότηση της Βόρειας Εύβοιας.
Και εκπαιδευτική δράση στο σχολείο της Κερασιάς
Παράλληλα στο πλαίσιο της προσπάθειας ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας για την αξία του Απολιθωμένου Δάσους Κερασιάς οι μικροί μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Κερασιάς ολοκλήρωσαν βιωματική εκπαιδευτική δράση που οργάνωσε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Μυτιλήνη για τη γνωριμία τους με το Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς και τις εργασίες ανασκαφής, προστασίας και ανάδειξής του.
Το σχολείο επισκέφτηκαν ο καθηγητής Νίκος Ζούρος, η Κωνσταντίνα Μπεντάνα, προϊσταμένη του Τμήματος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου και ο Ηλίας Βαλιάκος, προϊστάμενος του Τμήματος Ερευνών του Μουσείου.
Στην έναρξη της εκπαιδευτικής δράσης ο Νίκος Ζούρος, ενημέρωσε τους μαθητές για τη μοναδικότητα του Απολιθωμένου Δάσους Κερασιάς αλλά και τις ανασκαφικές εργασίες που πραγματοποιεί το Μουσείο με στόχο την ανάδειξη των απολιθωμάτων. Παράλληλα, αναφέρθηκε στη σημασία γνωριμίας των μαθητών με την πλούσια φυσική κληρονομιά της περιοχής τους και ευχαρίστησε τη δασκάλα του σχολείου για τη συνεργασία προκειμένου οι μαθητές να γνωρίσουν το Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς.
Στη συνέχεια, η Κωνσταντίνα Μπεντάνα, με τη βοήθεια της μουσειοσκευής ανασκαφής που δημιουργήθηκε ειδικά για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από το χώρο τον ανασκαφών στο Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς ξεκίνησε μαζί με τους μαθητές ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των απολιθωμάτων, των φυτών, των ζώων αλλά και των εργασιών ανασκαφής στο Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς.
Τα παιδιά ενσάρκωσαν αρχικά το ρόλο του ερευνητή και συμμετείχαν στη βιωματική δραστηριότητα δημιουργίας φυτικών απολιθωμάτων. Χρησιμοποιώντας υλικά όπως αυτά που φιλοξενούν σήμερα τα ευρήματα του Απολιθωμένου Δάσους Κερασιάς αλλά και σύγχρονα φύλλα από δέντρα στην αυλή του σχολείου τους, οι μαθητές εξοπλίστηκαν με ερευνητική διάθεση και προσομοίωσαν τον τρόπο δημιουργίας απολιθωμάτων και αποτυπωμάτων απολιθωμένων φύλλων.
Οι βιωματικές δραστηριότητες συνεχίστηκαν και τα παιδιά ενσάρκωσαν το ρόλο του παλαιοντολόγου και συμμετείχαν σε εργασίες ανασκαφής φυτικών απολιθωμάτων όπως αυτές που υλοποιούνται στο Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς. Οι μαθητές με μεγάλο ενθουσιασμό, συμμετείχαν στη βιωματική δράση ανασκαφής και με εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία εντόπισαν ‘απολιθωμένα’ φύλλα.
Στη συνέχεια οι μικροί μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Κερασιάς δημιούργησαν μοναδικές, πολύχρωμες ζωγραφιές εμπνευσμένες από τη γνωριμία τους με το Απολιθωμένο Δάσος Κερασιάς.