Το χωριό της Θεσσαλίας που «κρύβει» ιστορικές εκπλήξεις

Ανάμεσα στον κάμπο και το βουνό, πάνω στον επαρχιακό οδικό άξονα Καρδίτσας – Σμοκόβου, βρίσκεται ο Κέδρος σε υψόμετρο 170 μέτρα.

Κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και το άλσος με τις Βελανιδιές, στη θέση «Χελωνόκαστρο» ανακαλύφθηκε η αρχαία τειχισμένη πόλη της «Όρθης» και σε μικρή απόσταση, ένα ελληνιστικό ιερό. Ο οικισμός, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, πρέπει να ιδρύθηκε στους κλασικούς χρόνους. Είχε μακρά περίοδο ζωής που φθάνει μέχρι και τα Ρωμαϊκά χρόνια.

Απέχει 23 χιλιόμετρα από την πόλη της Καρδίτσας. Το χωριό είναι χτισμένο κάτω από την σκέπη του «Κατάχλωρου» και είναι γεμάτο από πλατάνια και κέδρα. Δίπλα από το χωριό ρέει ο ποταμός Ονόχωνος ή Σοφαδίτης, από τις πηγές του οποίου δημιουργήθηκε η Λίμνη Σμοκόβου, ζωοδότης της περιοχής αλλά και όλης της διαδρομής του στη Θεσσαλία, μέχρι να βρει τον Πηνειό.

Ο Κέδρος πρώτα ονομαζόταν Καλαμπρέζι και Χαλαμπρέζι. Καλαμπρέζι, γιατί ο πρώτος οικισμός με το κάστρο στο βουνό Κολοκριά χτίστηκε από Φράγκους κατακτητές που κατάγονταν από την Καλαβρία της Ιταλίας. Με την πάροδο του χρόνου, το «Κ» έγινε «Χ». Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ονομαζόταν Χαλαμπρέζι διότι σε κάποιον πόλεμο επί τουρκοκρατίας, αποφάσισαν να γράψουν τα ονόματα των κατοίκων αλλά χάλασε ο στυλός (μπρέζι). Τελικά, πήρε την ονομασία «Κέδρος» από τα ομώνυμα αειθαλή δέντρα του βουνού που δεσπόζει πάνω από το χωριό, τον Κατάχλωρο.

Ο ερευνητής τοπικής ιστορίας-λαογραφίας, κ. Γιάννης Γιαννόπουλος αναφέρει τα εξής: «Οι Τούρκοι στην απογραφή του 1454-1455, αναγράφουν το χωριό ως Χαλαμπράζι. Η Κ. Ιμαλψίχ Φατίχ από την Τουρκία έκανε την απογραφή: ελληνικές οικογένειες 3, τούρκικες οικογένειες 19, Τούρκοι κληρικοί 3 και χήρες 2. Ο Άγγλος μηχανικός που έκανε την αποτύπωση του χάρτη αναγράφει το χωριό ως Χαλαμιρόζ. Επίσης, το μοναστήρι της Λικοσάδας το αναγράφει με το ίδιο όνομα, Χαλαμιρόζ.

Ο Κέδρος επιφυλάσσει πολλές ευχάριστες εκπλήξεις στον επισκέπτη διότι οι κάτοικοί του φρόντισαν να διασώσουν και να διατηρήσουν σε άριστη κατάσταση σημαντικά ιστορικά μνημεία της περιοχής και του Νομού Καρδίτσας.

Πηγή: Magnesianews.gr