Η ιστορική μονή των Μετεώρων που τα «έβαλε» με τον Τζέιμς Μποντ
Όσοι έχουν βρεθεί στα Μετέωρα, σίγουρα θα έχουν εντυπωσιαστεί από την ιστορική μονή Βαρλαάμ.
Η μονή οφείλει το όνομά της στον ασκητή Βαρλαάμ, ο οποίος πρώτος κατοίκησε τον βράχο τον 14ο αιώνα.
Η ιστορία της μονής αρχίζει ουσιαστικά από τις αρχές του 16ου αι., όταν στο βράχο εγκαταστάθηκαν και οργάνωσαν το κοινόβιό τους οι Γιαννιώτες αδελφοί Νεκτάριος και Θεοφάνης οι Αψαράδες, γόνοι παλιάς βυζαντινής οικογένειας της Ηπείρου.
Οι Αψαράδες το 1518 ανακαίνισαν εκ βάθρων το παρεκκλήσιο των Τριών Ιεραρχών, το οποίο ήταν κτισμένο στη θέση του αρχικού καθολικού της μονής που είχε κτίσει ο Βαρλαάμ, το 1536 κατασκεύασαν τον πύργο βριζονίου και το 1541 έκτισαν το σημερινό καθολικό που είναι αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες. Το 1627 το παρεκκλήσιο των Τριών Ιεραρχών ξαναχτίστηκε στη θέση του παλαιού καθολικού που είχαν κτίσει οι Αψαράδες και το 1637 αγιογραφήθηκε από το καλλιτεχνικό συνεργείο του ιερέα Ιωάννη και των παιδιών του, οι οποίοι κατάγονταν από την Καλαμπάκα.
Η αγιογράφηση του καθολικού της μονής έγινε σε τρείς φάσεις. Στην πρώτη φάση φιλοτεχνήθηκαν, τo 1548, από τον περίφημο αγιογράφο Φράγγο Κατελάνο οι τοιχογραφίες του ιερού βήματος και του κυρίως ναού. Στη δεύτερη φάση, το 1566, αγιογραφήθηκε η λιτή από τους Θηβαίους αγιογράφους Γεώργιο Κονταρή και τον αδελφό του Φράγγο με χορηγία του Αντωνίου Αψαρά, επισκόπου Βελλάς Ιωαννίνων. Η τελευταία φάση του διακόσμου (1780 και 1782) που μαρτυρείται από την κτητορική επιγραφή στο βορειοδυτικό πεσσό, πάνω από την παράσταση της Παναγίας, αναφέρεται πιθανότατα σε μικρής έκτασης επέμβαση της οποίας εμφανή στοιχεία δεν διακρίνονται.
Η τελευταία αυτή φάση εντάσσεται στην περίοδο κατά την οποία το μοναστήρι εξακολούθησε να ακμάζει, οργανώθηκε βιβλιογραφικό εργαστήριο και δέχτηκε πλούσιες δωρεές από ηγεμόνες της Βλαχίας.
Σημαντική για την ιστορική διαδρομή της μονής υπήρξε η συμβολή του μοναχού Χριστοφόρου, ο οποίος κατά τη διάρκεια του 18ου αι. ταξινόμησε το πολύτιμο αρχείο της και αντέγραψε πλήθος ιστορικών κειμένων. Το μοναστήρι χάρη στην οικονομική ευρωστία του διακρίθηκε τόσο στην πνευματική προκοπή, όσο και στη συμμετοχή στους εθνικούς αγώνες ως τα τελευταία χρόνια.
O επισκέπτης της μονής μετά την άνοδο της κλίμακας, συναντά αριστερά το νοσοκομείο, το οποίο αναστηλώνεται τα τελευταία χρόνια και προσκολλημένο στη βόρεια πλευρά του το παρεκκλήσιο των Αγίων Αναργύρων. Ακολουθεί, δεξιά, το καθολικό, και ο πύργος βριζονίου. Το καθολικό της μονής είναι ένας δικιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος, αθωνίτικου τύπου, ναός. Του κυρίως ναού προηγείται ευρύχωρη λιτή, ένας τετράστυλος χώρος με τρούλο. Βορειοδυτικά του καθολικού βρίσκεται η τράπεζα, η οποία έχει διαμορφωθεί σε μουσείο κειμηλίων της μονής, ο ναΐσκος των Τριών Ιεραρχών, η εστία, τα κελιά και ο ξενώνας.
Όταν η Μονή Βαρλαάμ τα έβαλε με τον Τζέιμς Μποντ
Η Βαρλαάμ είναι η πιο γνωστή από τις υπόλοιπες των Μετεώρων. Ωστόσο, η φήμη της έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ, για τους λάθος λόγους. Το φθινόπωρο του 1980, στην Ελλάδα κατέφτασε ο θρυλικός Τζέιμς Μποντ, τότε τον υποδυόταν ο Ρότζερ Μουρ, για τα γυρίσματα της ταινίας «Για τα μάτια σου μόνο», μέρος των οποίων πραγματοποιήθηκε στο Ιόνιο αλλά και στα Μετέωρα.
Κι ενώ στην πρώτη τοποθεσία δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα, τα πράγματα ζορίστηκαν για τους παραγωγούς της χολιγουντιανής ταινίας, όταν έφτασαν στο δεύτερο σημαντικότερο κέντρο μοναχισμού στη χώρα μας, μετά το Άγιο Όρος. Σύμφωνα με το σενάριο, ο κακός Κριστάτος βρίσκει καταφύγιο στα Μετέωρα και συγκεκριμένα στη Μονή Βαρλαάμ. Ο Τζέιμς Μποντ τον καταδιώκει και όλες οι πλευρές ετοιμάζονται για την τελική αναμέτρηση με φόντο τα επιβλητικά Μετέωρα.
Και παρά το γεγονός ότι οι σκηνές δεν είχαν κάτι το προκλητικό, οι μοναχοί της Βαρλαάμ αντέδρασαν έντονα υποστηρίζοντας ότι η ταινία περιλαμβάνει σκηνές με ληστείες, βία και σεξ, προσβάλλοντας βάναυσα την ιερότητα των Μετεώρων. Όταν είδαν πως οι αντιδράσεις του δεν βρήκαν ανταπόκριση και τα γυρίσματα ξεκίνησαν, προχώρησαν σε πιο… δραστικά μέτρα! Τέσσερις μοναχοί ταμπουρώθηκαν μέσα στο μοναστήρι, απαγορεύοντας την είσοδο στον οποιονδήποτε, ενώ απειλούσαν πως θα κάψουν ζωντανό όποιον επιχειρούσε να πλησιάσει και ιδιαίτερα τον Ρότζερ Μουρ, τον οποίο φαίνεται πως είχαν βάλει στο στόχαστρο.
Στη συνέχεια, προσπάθησαν να εμποδίσουν τα πλάνα προς τη Μονή, κρεμώντας μουσαμάδες, σεντόνια και σημαίες ενώ άπλωναν τις μπουγάδες τους στην πλευρά που γίνονταν τα γυρίσματα. Ωστόσο, οι προσπάθειες τους έπεσαν στο κενό, από τη στιγμή μάλιστα που οι κάτοικοι της Καλαμπάκας με μεγάλο συλλαλητήριο τάχθηκαν υπέρ των παραγωγών της ταινίας, ζητώντας να συνεχιστούν κανονικά τα γυρίσματα, απειλώντας τους μοναχούς πως αν συνεχίσουν τον ανένδοτο αγώνα τους θα αναγκαστούν να καταλάβουν τα μοναστήρια!