Πάσχα στη Χίο σημαίνει ρουκετοπόλεμος (video+photos)
Το έθιμο κρατά από την Τουρκοκρατία και πρόκειται για πόλεμο μεταξύ της ενορίας του Αγίου Μάρκου και της ενορίας της Παναγίας Ερυθιανής. Οι δύο εκκλησίες είναι κτισμένες αντικρυστά και η απόσταση μεταξύ τους είναι 500 μ. Το έθιμο ξεκίνησε με έναν απλό πετροπόλεμο μεταξύ των παιδιών και εξελίχθηκε με την παρέμβαση των μεγαλύτερων σε ηλικία.
Κάποια στιγμή στη μάχη μπήκαν τα κανονάκια που έφερναν οι ναυτικοί του χωριού, από τα πλοία που είχαν παροπλιστεί. Για το βράδυ της Ανάστασης οι κανονιές από την αυλή της μιας εκκλησιάς στην άλλη, είχαν μόνο ένα στόχο. Να σπάσουν με τη βροντή της πυρίτιδας τα τζάμια της αντίπαλης πλευράς. Κάποια στιγμή το πράγμα ξέφυγε και οι Τούρκοι κατήσχεσαν τα κανονάκια τα οποία μεταφέρθηκαν στο κάστρο της Χίου.
Εκεί οι ντόπιοι έβαλαν το μυαλό τους να δουλέψει προκειμένου να συνεχίσουν τον πόλεμο.
Η λύση δόθηκε από τον πυροτεχνουργό Κορακάκη που είχε έφτιαξε ρουκέτες οι οποίες μεταφέθηκαν στον Βροντάδο. Γύρω στο 1900 έμαθαν να τις φτιάχνουν μόνοι τους και αρχικά η ρίψη τους γίνονταν από τις σκεπές των εκκλησιών.
Ο στόχος για τους Παναγούσους είναι ο τρούλος (κουμπές) και το λιονταράκι του Αγίου Μάρκου (το έμβλημα του Αγίου Μάρκου πάνω από την πύλη του ναού) και ο στόχος των Αγιομαρκούσων είναι το ρολόι της Παναγίας Ερυθιανής.
Τι άλλο όμως γίνεται στη Χίο το Πάσχα. Οι ντόπιοι νηστεύουν καθ' όλη τη διάρκεια της Σαρακοστής και τα ξωκλήσια έχουν την τιμητική τους. Οι ντόπιοι ανάβουν τα καντήλια και θυμιάζουν.
Τη Μεγάλη Εβδομάδα τα σπίτια καθαρίζονται σχολαστικά και στη συνέχεια φτιάχνουν εφτάζυμα κουλούρια και κολίκια.
Την Μεγάλη Πέμπτη βάφουν τα αυγά.
Η Μ. Παρασκευή, έχει την περιφορά του Επιταφίου, αλλά και ξενύχτι στην εκκλησία όπου ψάλλεται το «Μοιρολόϊ της Παναγιάς».
Η Κυριακή του Πάσχα, έχει παραδοσιακό γλέντι κατά τη διάρκεια του οποίου φτιάχνουν κούνιες και τα παιδιά, ένα - ένα με τη σειρά του, κάθονται και τραγουδούν:
« Ανήβασέ με μάνα μου
στ' Άη - Γιωργιού το δώμα
να κόψω δυό γαρύφαλλα
να κάνω φροκαλίτσα
να φροκαλώ τη θάλασσα
ν' αράξουν τα καϊκια
ν' αράξει κι ο μπαμπάκας μου
με τη χρυσή βαρκίτσα»
Δευτέρα του Πάσχα είναι η μέρα που γίνεται το «μαγείρεμα». Το φαγητό είναι τα «γιαπράκια» από τα νέα αμπελόφυλλα και ρυζόγαλο από τις νεογέννητες κατσίκες. Το παιχνίδι και εδώ συμπληρώνει την γιορτινή ατμόσφαιρα: «το σχοινάκια», «τρεις και το λουρί της μάνας», «παπούτσι, παλιοπάπουτσο», οι «προσβολές», τα «σκλαβάκια» και πολλά άλλα.