Πάσχα: Τα τοπικά έθιμα που κάνουν ξεχωριστή τη Ζάκυνθο
Από τα μεγάφωνα των ναών, ξεχειλίζει η επτανησιακή πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική, που απλώνεται στην πόλη της Ζακύνθου αλλά και σε κάθε χωριό, και κάνει τους ντόπιους και τους επισκέπτες να νοιώσουν την κατάνυξη των ημερών.
Το Σάββατο του Λαζάρου, οι δρόμοι της Ζακύνθου, γεμίζουν «βαγιά», που στη Ζάκυνθο δεν είναι η παραδοσιακή δάφνη αλλά κιτρινωπά φύλλα του φοίνικα, που μ' αυτά πλέκουν σταυρούς. Στις 11:00 το πρωί αρχίζουν τα χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών πανηγυρικά και κρεμιέται το «βαγί» σ' όλα τα καμπαναριά της πόλης και των χωριών του νησιού.
Την επόμενη ημέρα, Κυριακή των Βαΐων, μετά τον εκκλησιασμό, έξω από τις εκκλησίες μοιράζεται «βαγί», ώστε να υπάρχει σε κάθε σπίτι.
Τη Μεγάλη Δευτέρα, αρχίζουν οι κατανυκτικές ακολουθίες των Παθών, και τη Μεγάλη Τρίτη προκαλεί συγκίνηση το Τροπάριο της Κασσιανής, που ψάλλεται με τον παραδοσιακό επτανησιακό ρυθμό.
Τη Μεγάλη Πέμπτη ανοίγουν οι θύρες όλων των ναών της Ζακύνθου από νωρίς το πρωί για να υποδεχτούν τους πιστούς, ενώ οι καμπάνες χτυπούν για τελευταία φορά πριν την Ανάσταση.
Τη Μεγάλη Παρασκευή όλα στην πόλη και τα χωριά έχουν πένθιμο χρώμα. Είναι οι ώρες του σταυρικού θανάτου και της αποκαθήλωσης. Από τους σταυρούς των εκκλησιών ο ιερέας κατεβάζει την ολόσωμη ξυλόγλυπτη εικόνα του Ιησού τυλιγμένη σε λευκό σεντόνι και την περιφέρει εντός του ναού. Στη συνέχεια την τοποθετεί στον Επιτάφιο. Το μεσημέρι, χιλιάδες πιστοί συρρέουν στην κεντρική πλατεία του νησιού και ακολουθούν τον Εσταυρωμένο και την περίφημη εικόνα Mater Dolorosa μέχρι την εκκλησία του Αγίου Νικολάου των ναυτικών, όπου ο μητροπολίτης ευλογεί τους πιστούς και μεταφέρει τον Εσταυρωμένο στο εσωτερικό της εκκλησίας, όπου και τον τοποθετεί πλέον στον Επιτάφιο. Το βράδυ σε όλες τις εκκλησίες του νησιού ακολουθεί ο επιτάφιος θρήνος.
Τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου και πιο συγκεκριμένα στις πέντε το πρωί, μετά την επιστροφή του Επιταφίου στο ναό έχουμε την πρώτη Ανάσταση.
Εκατοντάδες στάμνες σπάνε από τους πιστούς στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, ως πρώτη εκδήλωση χαράς για το αναστάσιμο γεγονός. Το έθιμο είναι γνωστό με το λατινικό όνομα «Gloria» σε ανάμνηση της δόξας του Χριστού μετά την Ανάσταση.
Η κανονική αναστάσιμη ακολουθία, όμως, γίνεται μερικές ώρες αργότερα, το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου προς την Κυριακή. Η ανάγνωση του Ευαγγελίου συνοδεύεται από τους ήχους χαρμόσυνων καμπανών και στις δώδεκα ψάλλεται παντού το «Χριστός Ανέστη».
Μετά την Ανάσταση, ο κόσμος συγκεντρώνεται σε σπίτια για να γιορτάσει, ενώ οι νοικοκυρές έχουν μαγειρέψει από νωρίς το απόγευμα βραστό κρέας για να ισορροπήσει το στομάχι μετά τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.
Σύμφωνα με το τοπικό έθιμο δεν γίνεται λειτουργία μετά την Ανάσταση, αλλά το πρωί της Κυριακής, και το απόγευμα της Κυριακής πραγματοποιείται ο Εσπερινός της Αγάπης στον Ιερό Ναό του Αγίου Λαζάρου, στην πόλη της Ζακύνθου, και λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας της Γαλανούσας και της εικόνας της Αναστάσεως.
Τη Δευτέρα του Πάσχα τα περισσότερα χωριά πανηγυρίζουν και οι τοπικές εκκλησίες πραγματοποιούν αναστάσιμες λειτουργίες και λιτανείες.