Στην ψηφιακή «κούρσα» η ανακάλυψη νέων φαρμάκων – Τι ετοιμάζεται στο CDI της Pfizer στη Θεσσαλονίκη
Η φαρμακοβιομηχανία εδώ και καιρό έχει μπει στην ψηφιακή «κούρσα». Με την επεξεργασία των μεγάλων δεδομένων (big data) και την Τεχνητή Νοημοσύνη, μπορεί να επιταχυνθεί ακόμα και πέντε φορές η διαδικασία ανακάλυψης και ανάπτυξης νέων φαρμάκων, ενώ προγνωστικά μοντέλα μπορούν να προβλέψουν τη ζήτηση για μελλοντικές δυνητικές θεραπείες. Στο πλαίσιο αυτό, η Pfizer έχει στήσει το ψηφιακό της στρατηγείο στη Θεσσαλονίκη και προετοιμάζεται όχι μόνο για την επόμενη μέρα, αλλά και για τη νέα εποχή, αυτήν της κβαντικής υπολογιστικής.
«Η Έρευνα και η Ανάπτυξη (R&D) βρίσκονται στο επίκεντρο της εκπλήρωσης του σκοπού της Pfizer να αξιοποιήσει την επιστήμη και τις προηγμένες τεχνολογίες για να ανακαλύπτουμε νέες θεραπείες, που σώζουν ή βελτιώνουν τις ζωές των ανθρώπων» είπε ο Επικεφαλής του CDI, Nico Gariboldi, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, που διοργανώθηκε στην έδρα του Κέντρου, την Τετάρτη (28/09/2022) στη Θεσσαλονίκη.
«Το CDI οδηγεί την καινοτομία με περισσότερα από 200 παγκόσμια project, στο πλαίσιο των οποίων χρησιμοποιούμε την επιστήμη των δεδομένων και τις πιο σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες (τεχνητή νοημοσύνη, μηχανική μάθηση, επιστήμη των δεδομένων κ.ά.) για να βελτιώσουμε την εμπειρία και τα αποτελέσματα για τους ασθενείς». Ο κ. Gariboldi αναφέρθηκε στις τεχνολογίες που χρησιμοποιεί το CDI και επιταχύνουν την ανακάλυψη και ανάπτυξη φαρμάκων. «Αξιοποιώντας τις δυνατότητες των υπερυπολογιστών (Supercomputing) μπορούμε να εκτελέσουμε πολύ σύνθετους υπολογισμούς με πολλαπλάσιες ταχύτητες, μειώνοντας σημαντικά τους συνολικούς υπολογιστικούς χρόνους, κάτι που φαίνεται να αποδίδει στην πράξη εξαιρετικά αποτελέσματα στην περίπτωση ανάπτυξης φαρμάκων», είπε ο επικεφαλής του Κέντρου και πρόσθεσε: «Άλλες λύσεις αξιοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη και υποστηρίζουν τις ομάδες οργάνωσης και διαχείρισης κλινικών δοκιμών να ελέγχουν πιο γρήγορα την ποιότητα και να αναλύουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων που σχετίζονται με δοκιμές σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, σημαντικά ταχύτερα από άλλες μεθόδους».
Το Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας έχει συνάψει ήδη τρεις σημαντικές συνεργασίες με την ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα της χώρας. Στο Τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ, το CDI χρηματοδοτεί ένα project κβαντικής υπολογιστικής. Πρόκειται για αναδυόμενο μοντέλο υπολογιστικής του μέλλοντος, που επιχειρεί να δώσει λύσεις σε προβλήματα που σήμερα δεν είναι δυνατές. Η Pfizer σε παγκόσμιο επίπεδο συντονίζει προσπάθειες ώστε να καταστεί έτοιμη για τη νέα αυτή εποχή. «Στη σχεδίαση φαρμάκων και γενικά σε μελέτες βιολογικών οντοτήτων, είτε αυτά είναι μακρομόρια είτε πρωτεΐνες κλπ., η ανάπτυξη κβαντικών αλγορίθμων υπόσχεται να επιταχύνει πάρα πολύ τις διαδικασίες αυτές», ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, Νικόλαος Κονοφάος.
Η δεύτερη συνεργασία αφορά στην ανάπτυξη ενός «ευφυούς πράκτορα», την οποία έχει αναλάβει το Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΚΕΤΑ). Πρόκειται για μια εφαρμογή η οποία θα βελτιώσει την επικοινωνία των ασθενών με τους επαγγελματίες υγείας, όσον αφορά θεραπείες της εταιρείας. Μέσα από προσχεδιασμένες ερωτήσεις και απαντήσεις με βάση πληροφορίες που παρέχονται από την Pfizer, ο «ευφυής πράκτορας» θα λύνει τις απορίες των ασθενών για τη σωστή χρήση φαρμάκων και εμβολίων, τις αντενδείξεις, την αποθήκευσή τους κ.α., εξήγησε ο Ερευνητής Α' Βαθμίδας του ΕΚΕΤΑ, Ιωάννης Κομπατσιάρης.
Η τρίτη συνεργασία αφορά στην ανάπτυξη ψηφιακών βιοδεικτών από το Πανεπιστήμιο Πατρών. Στόχος είναι η συνεχής παρακολούθηση ασθενών και η άμεση διάγνωση ασθενειών μέσα από τα δεδομένα της φωνής και των ήχων της αναπνοής. Η συλλογή των δεδομένων θα γίνεται μέσω smartphone, ακόμα και παθητικά, χωρίς δηλαδή ο χρήστης να χρησιμοποιεί εκείνη την ώρα την εφαρμογή, εξήγησε ο Σωτήρης Νικολετσέας, καθηγητής και διευθυντής Εργαστηρίου IoT-Lab. Για τη συλλογή των προσωπικών δεδομένων τα πανεπιστήμια και η Pfizer έχουν υπογράψει αυστηρά πρωτόκολλα.
Στην κατεύθυνση των αμοιβαία ωφέλιμων συνεργασιών για την ανάπτυξη καινοτόμων ψηφιακών λύσεων που στοχεύουν στη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και της ζωής των ασθενών, το CDI επενδύει σταθερά σε ελληνικές startup εταιρείες. Οι εκπρόσωποι της eNIOS Applications ΙΚΕ και της Docandu Hellas ΜΙΚΕ, των δύο νικητών του Προγράμματος Start4Health, και της Medoid AI ΙΚΕ που ξεχώρισε στο Elevate Greece, μίλησαν για τα αμοιβαία οφέλη από αυτά τα προγράμματα αλλά και για τις προοπτικές συνεργασίας με το CDI. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, τέλος, ανακοινώθηκε ότι CDI και Medoid AI ξεκινούν συνεργασία με επίκεντρο την προώθηση της ψηφιακής εγγραματοσύνης σε θέματα υγείας (digital health literacy) μέσω της αξιοποίησης τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, για τη βελτίωση της πληροφορίας που απευθύνεται στους ασθενείς.