Τρύφων: Οι επόμενες κινήσεις της φαρμακοβιομηχανίας και η προσφυγή στα ευρωπαϊκά δικαστήρια
Καθώς η ώρα της επικείμενης αξιολόγησης από τους θεσμούς πλησιάζει, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία η οποία πλήττεται εκ νέου από τους όρους του τρίτου μνημονίου, αναλαμβάνει μία σειρά πρωτοβουλιών, ώστε συγκεκριμένες παρεμβάσεις να συμπεριληφθούν στο πλαίσιο της διαδικασίας ανεύρεσης ισοδυνάμων ή εναλλακτικών πολιτικών και να αποτρέψουν την περαιτέρω μονοπώληση του κλάδου από ξένες πολυεθνικές.
...ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙ ΓΕΝΟΣΗΜΩΝ - Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΕΦ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Ρεπορτάζ: Διονυσία Προκόπη
Οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν από επαφές με την πολιτική ηγεσία των συναρμόδιων υπουργείων (Υγείας και Οικονομίας και Ανάπτυξης), μέχρι και την ανάληψη νομικής δράσης με προσφυγές στα Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Οι δύο κύριοι άξονες πάνω στους οποίους θα πρέπει να προκύψουν άμεσες λύσεις, όπως τους έθεσε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), κ. Θεόδωρος Τρύφων, σε εκδήλωση για τα 50 χρόνια της ELPEN, είναι:
- Πώς οι ελληνικές εταιρείες θα παραμείνουν ανταγωνιστικές μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο ευνοεί τις πολυεθνικές και
- Πώς η φαρμακευτική πολιτική, την οποία τα τελευταία χρόνια συνθέτουν αποσπασματικά μέτρα που αλλάζουν ανά εξάμηνο, δεν θα στέκεται εμπόδιο στην ανάπτυξη της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και στο σχεδιασμό νέων επενδύσεων, όπως για παράδειγμα στον τομέα της έρευνας.
Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή είναι ότι τα ληξιπρόθεσμα των δημόσιων νοσοκομείων προς τη φαρμακοβιομηχανία πηγαίνουν πίσω 1,5 χρόνο και του ΕΟΠΥΥ έναν. Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί δε, δυναμιτίζουν τις συνεργασίες των ελληνικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων με ξένες, καθώς το κλίμα εμπιστοσύνης έχει αντικαταστήσει η δυσπιστία στη δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων να παραδώσουν, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Τρύφων.
Παρόλα αυτά, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επιμένει να τονίζει τη συμβολή της στην εθνική οικονομία με τη δημιουργία προστιθέμενων αξιών, τα αυξημένα έσοδα για τα δημόσια ταμεία και την ενίσχυση της απασχόλησης, μία χρονική στιγμή κατά την οποία δύο πολυεθνικές ανακοίνωσαν την περιστολή των εργασιών τους στην Ελλάδα, η οποία συνοδεύτηκε από απολύσεις. Για το λόγο αυτό, η πρότασή της είναι ο σχεδιασμός της φαρμακευτικής πολιτικής να γίνει με επίκεντρο την εγχώρια παραγωγή φαρμάκου.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Τρύφων παρουσίασε τις βασικές κατευθύνσεις, πάνω στις οποίες θα πρέπει να χαραχτεί η φαρμακευτική πολιτική. Αυτές είναι η αξιολόγηση και ασφαλιστική αποζημίωση των νεότερων ακριβών φαρμάκων, ο εξορθολογισμός της κατανάλωσης και χρήσης των φαρμάκων και ο έλεγχος της συνταγογράφησης, σε αντιδιαστολή με τη μονοδιάστατη επικέντρωση στις τιμές, ειδικά των παλαιότερων και καταξιωμένων φαρμάκων.
Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη συνταγογράφηση με δραστική
Την πρόθεση της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανακοίνωσε ο κ. Τρύφων, αναφορικά με τη δυνατότητα υπόδειξης και εμπορικής ονομασίας στη συνταγογράφηση με δραστική ουσία. Πρόκειται για το ζήτημα το οποίο ανέκυψε εκ νέου, με τις εγκυκλίους του προηγούμενου υπουργού Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή και οι οποίες έδιναν τη δυνατότητα στους γιατρούς να υποδεικνύουν και εμπορική ονομασία στις περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων καθώς και στα γενόσημα.
Η έλευση του τρίτου μνημονίου ανέτρεψε αυτήν την πολιτική, καθώς σαφώς ορίζεται ότι η συνταγογράφηση πρέπει να γίνεται μόνο με δραστική ουσία χωρίς εξαιρέσεις.
Ωστόσο, όπως έχει φανεί από τα προηγούμενα χρόνια, το συγκεκριμένο μέτρο δεν απέδωσε στην εξοικονόμηση των δημόσιων δαπανών για το φάρμακο, καθώς η συνταγογράφηση στράφηκε σε πρωτότυπα εντός προστασίας –συνεπώς ακριβότερα- σκευάσματα. Με το επιχείρημα ότι η υπόδειξη και εμπορικής ονομασίας δεν επιβαρύνει τη φαρμακευτική δαπάνη αλλά μπορεί να συμβάλει στον εξορθολογισμό της, η ΠΕΦ βρίσκεται σε συνεργασία με τρία νομικά γραφεία, προκειμένου να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Τον ίδιο δρόμο έχουν δηλώσει ότι θα ακολουθήσουν και οι ενώσεις των γιατρών, για το θέμα αυτό.
Η «μάχη» των γενοσήμων
Μεγάλο μέρος της συζήτησης απασχόλησε η περίφημη αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, ζήτημα το οποίο αποτελεί μόνιμο όρο σε όλα μνημόνια μέχρι σήμερα.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η όλη συζήτηση στην Ελλάδα διεξάγεται όλα τα προηγούμενα χρόνια αλλά και σήμερα σε λανθασμένη βάση, επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, καθώς στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ο διαχωρισμός γίνεται μεταξύ φαρμάκων εντός και φαρμάκων εκτός καθεστώτος προστασίας, με τη δεύτερη κατηγορία να περιλαμβάνει ενιαία τα off-patent και τα γενόσημα.
Ως εκ τούτου, κάποιες εκ των προτάσεων οι οποίες παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση επικεντρώνονταν μονομερώς στην αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη –αν όχι να στρέφονται σε βάρος- των off-patent φαρμάκων, πολλά από τα οποία επίσης παράγονται στην Ελλάδα.
Για παράδειγμα, κατά την παρουσίαση του κ. Κώστα Παπαδόπουλου, Manager in Health Policy & Pharmacoeconomics της ELPEN, προτάθηκε να αποσυνδεθεί η τιμολόγηση των γενοσήμων από τα off-patent και η τιμή των τελευταίων να διαμορφώνεται από την κατανάλωση και τις εκπτώσεις που δίνουν οι εταιρείες και όχι με βάση το μ.ο. των τριών χαμηλότερων τιμών της Ε.Ε ή του 50% της τελευταίας τιμής υπό προστασία. Σύμφωνα δε με την παρουσίαση του κ. Παπαδόπουλου, αν δεν αλλάξει η τιμολογιακή πολιτική των off-patent υπονομεύεται η διείσδυση των γενοσήμων και η επιβίωση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας (σ.σ. η οποία ωστόσο παράγει και off-patent φάρμακα).
Στο βαθμό, όμως, που οι προτάσεις μίας εταιρείας υιοθετούνται από την ΠΕΦ ως προτάσεις ολόκληρης της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, εγείρεται θέμα για το θεσμικό ρόλο της Ένωσης. Όπως παρατηρούν παράγοντες της αγοράς, ο πρόεδρος της ΠΕΦ, κ. Τρύφων, οφείλει να διαμορφώσει ένα τέτοιο πλαίσιο προτάσεων στο οποίο να συγκεράζονται τα αιτήματα όλων των φαρμακοβιομηχανιών, οι οποίες παράγουν φάρμακα στην Ελλάδα, είτε πρόκειται για γενόσημα είτε για off-patent, αίροντας μάλιστα τον διαχωρισμό των δύο.
Έμφαση στην αποζημίωση
Κύριο ρόλο στο πλαίσιο για τη φαρμακευτική πολιτική, το οποίο θα καταθέσει η ΠΕΦ στο νέο υπουργό Υγείας, κ. Ανδρέα Ξανθό, το αμέσως επόμενο διάστημα, έχει το ζήτημα του συστήματος αποζημίωσης και του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ.
Ενδεικτικές προτάσεις, όπως παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση, είναι:
- Πλαίσιο αξιολόγησης τεχνολογίας υγείας κατά την διαδικασία της αποζημίωσης & διαπραγματεύσεις
- Registries & συμφωνίες επιμερισμού κινδύνου για την αποζημίωση ακριβών και ειδικών θεραπειών.
- Θεραπευτικά πρωτόκολλα και δεσμευτικές κατευθυντήριες οδηγίες συνταγογράφησης στο σύστημα της e-συνταγογράφησης.
- Έλεγχοι για τον εξορθολογισμό του όγκου.
- Δυνατότητα προσαρμογής προϋπολογισμού δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης με βάση τους δείκτες νοσηρότητας (ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες).
- Εξαίρεση των εμβολίων από την δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, δεδομένου ότι δεν αποτελούν δαπάνη αλλά κοινωνική επένδυση στην υγεία.
- Εξαίρεση των γενοσήμων από την υποχρέωση της καταβολής clawback
- Clawback ανά θεραπευτική κατηγορία & κατηγορία φαρμάκων (πχ. ΦΥΚ).