ΕΣΔΥ: Σκληρή κριτική στην επιβολή clawback στη φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων
Της Διονυσίας Προκόπη
Το θέμα του νοσοκομειακού clawback τέθηκε στη συζήτηση, με αφορμή τη μελέτη της ΕΣΔΥ, η οποία επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στο πώς θα επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της συγκράτησης της φαρμακευτικής δαπάνης, της πρόσβασης των ασθενών στη θεραπεία και της εισαγωγής της φαρμακευτικής καινοτομίας στο σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, ασκήθηκε κριτική σε μέτρα που επικεντρώνουν στην τιμολογιακή πολιτική και στους μηχανισμούς επιστροφής (clawback), καθώς δεν εξασφαλίζεται η συγκράτηση των δαπανών, η αποδοτικότητα των πόρων, αλλά και η φαρμακευτική κάλυψη των πολιτών.
H Επιστημονική Συνεργάτιδα του Τομέα Οικονομικών της Υγείας, Κατερίνα Μυλωνά, και μία εκ των ερευνητών της μελέτης, σημείωσε πως η εφαρμογή clawback στη φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ έχει αναδείξει τα εξής κύρια προβλήματα: καθώς οι πόροι είναι περιορισμένοι και δεν επαρκούν για την κάλυψη όλων των αναγκών, «ατεκμηρίωτες αποφάσεις» της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλειες υγειονομικής ωφέλειας. Παράλληλα, το clawback βαίνει συνεχώς αυξανόμενο, με συνέπεια να πρέπει να απαντηθεί άμεσα το ερώτημα «πόσο πρέπει να συμμετέχει το δημόσιο στην αποζημίωση των πολιτών και της φαρμακοβιομηχανίας» ώστε από τη μία πλευρά οι εταιρείες να αποζημιώνονται με δίκαιο τρόπο για να επανεπενδύουν και από την άλλη, το δημόσιο σύστημα να παραμένει βιώσιμο.
Με βάση τη νομοθετική ρύθμιση για το clawback, στη φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων παρατηρείται μείωση της τάξεως του 28% από το 2014 στο 2016. Αυτό σημαίνει, είτε πως κάποιοι θα μείνουν χωρίς φάρμακα είτε πως δεν θα εισαχθούν νέες φαρμακευτικές τεχνολογίες στο σύστημα, σημείωσε η κ. Μυλωνά και εκτίμησε ότι ο στόχος που τίθεται θα αποτύχει, καθώς χωρίς να αυξάνεται ο προϋπολογισμός, αυξάνονται οι δικαιούχοι (ανασφάλιστοι, άποροι).
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), Πασχάλης Αποστολίδης, χαρακτήρισε το μέτρο μη υλοποιήσιμο και τελείως αστήριχτο, καθώς «βάζει στόχο σε αυτόν που πληρώνει, χωρίς να βάζει στόχο σε αυτόν που καταναλώνει», ενώ ο Οικονομολόγος Υγείας και Επιστημονικός Συνεργάτης του Τομέα Οικονομικών της Υγείας (επίσης ένας εκ των ερευνητών της μελέτης), Κώστας Αθανασάκης, συμπλήρωσε πάνω σε αυτό, ότι «θα δώσει αντίθετα κίνητρα στην αγορά».
Φαινόμενα, όπως το clawback, έρχονται από το παράθυρο, παρατήρησε ο Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Γιάννης Κυριόπουλος, και δεν προσδίδουν λύση στο ζήτημα της δίκαιης κατανομής των περιορισμένων πόρων. Η αναλογική νοσοκομειακή δαπάνη έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της στροφής των πολιτών από τις ιδιωτικές δομές στις δημόσιες λόγω κρίσης, καθώς και της αποδιάρθρωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Το νοσοκομειακό clawback δημιουργεί στρεβλώσεις οι οποίες αλλοιώνουν τη λειτουργία της αγοράς και την αποδοτικότητα, σημείωσε ο κ. Κυριόπουλος. Αντί για clawback στην ενδονοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, πρότεινε τη θέσπιση κλειστών προϋπολογισμών για τις μεγάλες κατηγορίες νοσημάτων, με παράλληλη διαπραγμάτευση εκπτώσεων από τις φαρμακευτικής εταιρείες. Μέτρα όπως το νοσοκομειακό clawback είναι προϊόντα «προκρούστειας ευκολίας» από την πλευρά των θεσμών, ανέφερε ο κ. Κυριόπουλος και πρόσθεσε χαρακτηριστικά ότι «η τρόικα συνεχίζει να λέει και να κάνει αρλούμπες».