ΠΕΦ: Όσο φθηνότερο ένα φάρμακο, τόσο μεγαλύτερη μείωση δέχεται
«Τριβές» για την τιμολόγηση με φόντο την ανεπαρκή φαρμακευτική δαπάνη
Η τελευταία ανατιμολόγηση του Μαΐου, η οποία οριστικοποιήθηκε τη Δευτέρα (11/06/2018) στο νέο Δελτίο Τιμών φαρμάκων, έφερε στην επιφάνεια μία υποβόσκουσα αντιπαράθεση μεταξύ ελληνικών και πολυεθνικών εταιρειών. Κοινή θέση όλου του χώρου του φαρμάκου είναι ότι το σύστημα τιμολόγησης δημιουργεί στρεβλώσεις και χρειάζεται αλλαγή, ωστόσο λόγω της ανεπαρκούς φαρμακευτικής δαπάνης εκ των πραγμάτων αναπτύσσεται ανταγωνισμός μεταξύ των ακριβών, νέων φαρμάκων και των φθηνών, παλαιότερων και καταξιωμένων και γενοσήμων.
Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) τονίζει ότι οι νέες μειώσεις τιμών εστιάζονται μονομερώς για μία ακόμα φορά στα γενόσημα και τα φθηνά φάρμακα. «Και αυτό, παρά τη μικρή συμμετοχή τους στη δαπάνη και παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη υποστεί τεράστιες, εξοντωτικές μειώσεις τα τελευταία χρόνια. Παρά όμως τις μειώσεις αυτές, ο όγκος των γενοσήμων σήμερα παραμένει καθηλωμένος στο 22-23%, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αυτή η ανατιμολόγηση οδηγεί σε μια φαινομενική (λόγω υποκατάστασης) εξοικονόμηση της φαρμακευτικής δαπάνης της τάξης του 1,7%. «Το πενιχρό αυτό αποτέλεσμα, δεν αποτελεί έκπληξη αφού οι μειώσεις για μια ακόμη φορά επικεντρώνονται στα γενόσημα και στα παλαιότερα καταξιωμένα φάρμακα, ενώ τα νεότερα εισαγόμενα ακριβότερα βρίσκονται πρακτικά στο απυρόβλητο. Μάλιστα, το ύψος των μειώσεων είναι αντιστρόφως ανάλογο των τιμών των φαρμάκων: όσο φθηνότερο είναι ένα φάρμακο, τόσο μεγαλύτερη μείωση δέχεται και αντίστροφα» επισημαίνει η ΠΕΦ και προσθέτει ότι η ατελέσφορη διαδικασία των συνεχών ανατιμολογήσεων «καταστρέφει τα ελληνικά φάρμακα, χωρίς κανένα όφελος σε όρους εξοικονομήσεων και λειτουργεί μονίμως και καταχρηστικά υπέρ των συμφερόντων των μεγαλοεισαγωγέων».
Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας στην ουσία απαντά στους ίδιους τόνους, στο φόρουμ των πολυεθνικών εταιρειών καιτονομίας PhRMA Innovation Forum (PIF), το οποίο με ανακοίνωσή του ζητά επιτακτικά να αρθούν οι ρυθμίσεις προστασίας στις τιμές των γενοσήμων φαρμάκων (όπως η ανώτατη μείωση 10% σε κάθε ανατιμολόγηση) ώστε να απελευθερωθούν πόροι για νέα καινοτόμα φάρμακα. Αποτέλεσμα αυτών των ρυθμίσεων, κατά το φόρουμ, είναι «τα on-patent προϊόντα να είναι κοντά στη χαμηλότερη τιμή της Ευρώπης, τα off-patent κάτω από το μέσο όρο της Ευρώπης ενώ τα γενόσημά τους να τιμολογούνται έως και 39% πάνω από το μέσο όρο της Ευρώπης σύμφωνα με ανάλυση της IQVIA». Προτείνει ανατιμολόγηση 1 φορά το χρόνο, τιμολόγηση/ανατιμολόγηση σε καλάθι χωρών της Ευρωζώνης, με το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών της Ευρωζώνης για on-patent και off-patent και τα γενόσημα στο 65% αυτών, χωρίς προστασία. «Το να υπάρχει μέριμνα και να μην ανατιμολογούνται προϊόντα χαμηλής αξίας ώστε να μην απαξιώνεται το φάρμακο και να μη δημιουργείται πρόβλημα βιωσιμότητας είναι κατανοητό. Όπως επίσης είναι επιτακτικό, λάθη του παρελθόντος ή στρεβλώσεις από διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών να διορθωθούν μια και καλή. Θα πρέπει όμως επιτέλους να ξεφύγουμε από τη λογική των επιλεκτικών προστασιών, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε συσσωρευμένες στρεβλώσεις και να μπούμε στη λογική των κινήτρων τα οποία θα μπορούσαν να έχουν τη μορφή φορολογικών κινήτρων, πρόσβασης σε χρηματοδότηση κ.ο.κ.».
Από την πλευρά της, η ΠΕΦ αντιτείνει: «Είναι δεδομένο ότι ο κύριος λόγος αύξησης της δαπάνης δεν είναι οι τιμές αλλά η μέχρι σήμερα απουσία φραγμών και ελέγχων στη συνταγογράφηση και την αποζημίωση των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους που διακινούνται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Στην πράξη, η όποια πρόσκαιρη εξοικονόμηση από την ανατιμολόγηση, εξανεμίζεται γρήγορα υπό την επίδραση της υποκατάστασης: η συνεχιζόμενη τιμολογιακή απαξίωση μιας σειράς παλαιότερων καταξιωμένων φαρμάκων που κατά κύριο λόγο παράγονται από ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, τα οδηγεί σε αναγκαστική έξοδο από την αγορά. Τη θέση τους παίρνουν τα εισαγόμενα νεότερα ακριβότερα φάρμακα, με τελικό αποτέλεσμα την αύξηση της δαπάνης. Η αδυναμία ελέγχου της υποκατάστασης έχουν αναδείξει την Ελλάδα ως τη χώρα με τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης νεότερων φαρμάκων με προστασία πατέντου στην Ευρώπη-μια επίδοση που δεν συνάδει με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρόσφατο Δελτίο Τιμών του Μαΐου, 207 φάρμακα έχουν τιμή παραγωγού -ex-factory- έως 1 ευρώ, ενώ 1.372 φάρμακα έχουν τιμή ex-factory έως 3 ευρώ. Σημειώνεται ότι οι τιμές αυτές μειώνονται περαιτέρω κατά 30-35% από την επιβολή των rebate και clawback. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η βιωσιμότητα των φαρμακευτικών αυτών προϊόντων κρίνεται πλέον εξαιρετικά αμφίβολη».
Για την ΠΕΦ, είναι «τουλάχιστον προκλητική η εμμονή στην υιοθέτηση ενός μοναδικού σε όλη την Ευρώπη, παράτυπου συστήματος τιμολόγησης, που εξοντώνει τα γενόσημα και τα παλιά καταξιωμένα φάρμακα. Η αδόκιμη χρήση του μέσου όρου των τριών χαμηλότερων τιμών της Ευρώπης για την τιμολόγηση των φαρμάκων εκτός πατέντου και των γενοσήμων συνεπάγεται την "εισαγωγή" στη ελληνική αγορά, ισοπεδωτικών τιμών από φάρμακα που κυκλοφορούν σε τεράστιους όγκους, σε μεγάλες αγορές, στις οποίες δεν υπάρχουν οι εξωφρενικές υποχρεωτικές επιστροφές που εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Τίθεται λοιπόν εύλογα το ερώτημα, ποιος σχεδίασε ένα τόσο στρεβλό σύστημα, ποιους σκοπούς εξυπηρετεί και ποιοι τελικά ωφελούνται από την εφαρμογή του». Την απάντηση δίνει στο τέλος η ίδια η ΠΕΦ, υποδεικνύοντας τα εισαγόμενα ακριβά φάρμακα.