Ώρα αποφάσεων για τη Συμμαχία της Βαλέτα – Εν αναμονή της Διεθνούς Σύμβασης

Ο «οικοδεσπότης» υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, χαρακτήρισε τη συνάντηση πολύ παραγωγική, καθώς η αναβαθμισμένη υπουργική εκπροσώπηση απέδειξε την ισχυρή πολιτική βούληση των χωρών που συμμετέχουν στο φιλόδοξο εγχείρημα διακρατικής συνεργασίας να προχωρήσουμε από κοινού εντείνοντας τις προσπάθειες μας, με βάση το στρατηγικό στόχο των προσιτών και «δίκαιων» τιμών στα ακριβά φάρμακα». Επισήμανε, επίσης, την εκπροσώπηση της Κομισιόν στη συνάντηση καθώς και την πολιτική στήριξη που παρέχει στη «συμμαχία».

Κατά τη διάρκεια κοινών δηλώσεων, οι υπουργοί Υγείας των υπόλοιπων χωρών τόνισαν ότι θα πρέπει να θωρακιστεί νομικά η διαπραγμάτευση με την φαρμακοβιομηχανία, αλλά και οι όποιες αποφάσεις ληφθούν μετά από αυτήν. Όλοι συμφώνησαν ότι τα προβλήματα για τους ασθενείς είναι κοινά σε κάθε χώρα και δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη γήρανση του πληθυσμού και την αύξηση της νοσηρότητας, αλλά και με τις νεότερες τεχνολογίες στα φάρμακα τα οποία θα πρέπει να είναι προσιτά για τα συστήματα υγείας και να διατίθενται σε όσους πραγματικά τα έχουν ανάγκη.

Η «συμμαχία» βρίσκεται σε οριακό σημείο μετά από ένα χρόνο προετοιμασίας, ανέφερε ο Ανδρέας Ξανθός κατά την εισηγητική του ομιλία, για να τονίσει ότι πρέπει να γίνουν βήματα νομικής «θωράκισης» της διαδικασίας που έχουν συλλογικά δρομολογήσει οι υπουργοί. «Παρά το ότι η πολιτική βούληση όλων μας είναι δεδομένη, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα ομογενοποίησης απόψεων και ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης, είναι προφανές ότι υπάρχει ένα έλλειμμα θεσμικής κατοχύρωσης».

Το αδιέξοδο στο διεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο αδειοδότησης, κυκλοφορίας, τιμολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων είναι προφανές, πρόσθεσε, και καταδεικνύεται από το γεγονός ότι υπουργοί με διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές αφετηρίες, μοιράζονται την ίδια αγωνία. «Είναι πλέον μη αποδεκτές οι ανισότητες στην Υγεία και στο Φάρμακο και είναι πλειοψηφική η απαίτηση να είναι διαθέσιμα και προσιτά σε όλες τις χώρες τα σύγχρονα φάρμακα που έχουν προστιθέμενη θεραπευτική αξία. Στην ουσία αναζητείται μια νέα ισορροπία ανάμεσα σε ένα δημόσιο αγαθό όπως το φάρμακο και στα ισχυρά εταιρικά συμφέροντα που διαμορφώνουν τους όρους λειτουργίας της φαρμακευτικής αγοράς και της πρόσβασης των πολιτών στις νέες θεραπείες» ανέφερε.

Κατά τον κ. Ξανθό, τα επόμενα βήματα για τη «συμμαχία» θα πρέπει να είναι:

1. Η συλλογική επεξεργασία ενός κανονιστικού πλαισίου που θα κατοχυρώνει τη δεσμευτικότητα και θα «θωρακίζει» νομικά τη διαδικασία και το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης. Η προβλεψιμότητα και η διαφάνεια της διαδικασίας ενισχύουν την αξιοπιστία της «Βαλέτα».

2. Η διασφάλιση ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα ξεπεράσουν την όποια «απροθυμία» τους και ότι θα έχουν κίνητρο να συμμετέχουν στις διαδικασίες της «Βαλέτα». Το κίνητρο είναι η ευχερής και γρήγορη πρόσβαση σε πολύ μεγάλες αγορές (160 εκατομμυρίων πολιτών) χωρίς να αναμένουν πότε κάθε χώρα θα κάνει τη δική της αξιολόγηση και διαπραγμάτευση. Πρέπει όμως να συμφωνήσουμε ότι δεν θα γίνεται παράλληλη διαδικασία και σε εθνικό επίπεδο για τα φάρμακα που αξιολογεί και διαπραγματεύεται η «Βαλέτα».

3. Οι τακτικότερες και καλά προετοιμασμένες συναντήσεις των τεχνικών κλιμακίων με καταμερισμό εργασίας ανάμεσα στα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής, καθώς και η συστηματική επικοινωνία και ανταλλαγή των απαραίτητων στρατηγικών πληροφοριών (κλινικές μελέτες, επιδημιολογικά δεδομένα, πληθυσμοί-στόχος, συγκριτικές κλινικές αξιολογήσεις κλπ.) που διευκολύνουν τις αποφάσεις σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο.

4. Το νομικό «κέλυφος» το οποίο εισηγήθηκε η χώρα μας βασίζεται στην αρχή της ομοφωνίας για τα κρίσιμα θέματα (στρατηγική της «Βαλέτα», horizon scanning και επιλογή φαρμάκων για κοινή αξιολόγηση και διαπραγμάτευση, διαδικασία και κανόνες για τη λήψη αποφάσεων καθώς και για την ενσωμάτωση τους σε εθνικό επίπεδο). Επίσης εισάγει κανόνες αμεροληψίας και εμπιστευτικότητας που κρίνονται απαραίτητοι σ’ αυτή την κρίσιμη φάση. Είναι πολύ σημαντικό ζήτημα να αποτυπωθούν σε ένα κείμενο με νομικές πτυχές που θα εμπλουτίζει τη «Διακήρυξη της Βαλέτας», όλες οι «δικλείδες ασφαλείας» που εγγυώνται την υλοποίηση των αποτελεσμάτων της συλλογικής μας προσπάθειας και άρα τη βιωσιμότητα της. Μπορούμε στο επόμενο διάστημα να διαβουλευτούμε και να συμφωνήσουμε το περιεχόμενο μιας Διεθνούς Σύμβασης που θα παρέχει νομική ισχύ στα αποτελέσματα της «Βαλέτα» και ασφάλεια σε όλους (Εθνικά Συστήματα Υγείας, ασθενείς, φαρμακοβιομηχανία).

Ο κ. Ξανθός κάλεσε τους ομολόγους του να δεσμευτούν σε έναν «οδικό χάρτη» ώστε «να ξεπεραστούν όλα τα τεχνικού χαρακτήρα προβλήματα που έχουν ήδη ανακύψει ή θα προκύψουν στην πορεία (π.χ μέγιστη ή ελάχιστη τιμή, εύρος τιμών ή fix τιμή, δυνατότητα ή όχι διαπραγμάτευσης και σε εθνικό επίπεδο μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός της «Βαλέτα»).

Ο Έλληνας υπουργός Υγείας κατέληξε στο πρόταγμα της καθολικής κάλυψης και της ισότητας στην Υγεία, το οποίο θέτει ως αδιαπραγμάτευτο στόχο το δικαίωμα όλων των ευρωπαίων πολιτών στην εγγυημένη πρόσβαση σε κάθε πραγματικά καινοτόμα θεραπεία, ιδιαίτερα για νοσήματα που θέτουν σε κίνδυνο ή επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, όπως ο καρκίνος, οι αυτοάνοσες παθήσεις και οι σπάνιες νόσοι.

Η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο Βουκουρέστι.