Το clawback στα ύψη - Μόνη λύση για τη διάσωση Υγείας και Οικονομίας οι 3 κλειστοί προϋπολογισμοί
Αντιμέτωποι για ακόμη μία φορά με μεγάλες υπερβάσεις στη φαρμακευτική δαπάνη βρίσκονται οι φαρμακοβιομηχανίες, οι επικεφαλής των οποίων γνωρίζουν καλά, ότι αυτό μεταφράζεται σε τεράστια ποσά επιστροφών (clawback).
Μόνο που αυτή την φορά και με την πολιτική που πάει να ακολουθήσει η Κυβέρνηση, θα μπει οριστικά ταφόπλακα στις φαρμακοβιομηχανίες, με δυσάρεστες συνέπειες τόσο στην υγεία του πολίτη όσο και στην ελληνική οικονομία.
Ήδη, το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, η υπέρβαση της δαπάνης αγγίζει τα 276 εκατ. ευρώ, έναντι 218 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2017. Η κυβέρνηση, μάλιστα, επιδεικνύει και αξιοσημείωτο ζήλο έναντι των μνημονιακών της υποχρεώσεων και όχι μόνο δεν προχώρησε σε μείωση 30% που έλεγε η τρόικα (η δέσμευση της κυβέρνησης στις φαρμακοβιομηχανίες ήταν για μείωση 10%), αλλά προχώρησε και σε αύξηση 21% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2017. Επίσης, ο Ιούνιος του 2018 σημείωσε υπέρβαση της τάξης των 49 εκατ. ευρώ.
Φυσικά, οι θεσμικοί παράγοντες (όπως ΕΟΠΥΥ, παράγοντες του υπουργείου Υγείας κλπ) προκειμένου να διασκεδάσουν την κατάσταση, τονίζουν ότι είναι λογική η υπέρβαση ιδιαίτερα το καλοκαίρι που οι ασφαλισμένοι θέλουν να ταξιδέψουν, με αποτέλεσμα να προμηθεύονται περισσότερα φάρμακα. Προφανώς, αυτή είναι μια δικαιολογία επιφανειακή, χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση.
Σύμφωνα με ασφαλείς εκτιμήσεις, το clawback αναμένεται να φθάσει φέτος στο πρωτοφανές ποσό των 605 εκατ. ευρώ για την εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, κάτι το οποίο θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο λουκέτο αρκετές επιχειρήσεις που όλα αυτά τα χρόνια στηρίζουν το ΑΕΠ της χώρας.
Η σημερινή πολιτική που ακολουθείται στον τομέα του φαρμάκου είναι δραματική και κάθε άλλο παρά βιώσιμη, με αποτέλεσμα να ταλανίζονται τόσο οι ασφαλισμένοι όσο και οι επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται σε φάση αποεπένδυσης. Και ένα κράτος χωρίς ισχυρή βιομηχανία και δη χωρίς ισχυρή φαρμακοβιομηχανία, είναι φτωχό και ευάλωτο.
Η λύση είναι η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 500 εκατομμύρια. Βλέποντας, όμως, πως κακώς η κυβέρνηση δεν έχει την βούληση για άμεση αύξηση στη δαπάνη, η αμέσως επόμενη λύση είναι οι 3 κλειστοί προϋπολογισμοί σε τρεις μεγάλες κατηγορίες, on-patent φάρμακα, off-patent και γενόσημα, και φάρμακα υψηλού κόστους της λίστας 1Α.
Με μια τέτοια κατανομή, θα μπορούσε να επιτευχθεί ισορροπία και δικαιοσύνη στον καταμερισμό της δαπάνης. Παράλληλα, αποτελεί αναγκαιότητα για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, για να γνωρίζουν από πριν τι πρέπει να πληρώσουν.
Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας - και ειδικότερα ο Γ.Γ. του υπουργείου, Γιώργος Γιαννόπουλος που «τρέχει» όλο το θέμα - έχει ήδη προτείνει 90 κλειστούς προϋπολογισμούς, ή 12 (και που αφορούν στο 90% περίπου της φαρμακευτικής δαπάνης), ωστόσο οι εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανίας, διαφωνούν σφόδρα με αυτήν την κατηγοριοποίηση.
Φυσικά, ένα τέτοιο σχέδιο κλειστών προϋπολογισμών με αέρα… Δανίας, κάθε άλλο παρά μπορεί να βρει εφαρμογή στη χώρα μας. Ο λόγος που η Αριστοτέλους επέλεξε τη συγκεκριμένη χώρα για να βασίσει το μοντέλο της είναι πως - μαζί με τη Νορβηγία - διαθέτει στοιχεία αντίστοιχων κλειστών προϋπολογισμών. Επ’ ουδενί όμως τα δεδομένα αυτά δεν αποτυπώνουν ούτε μπορούν να καλύψουν επαρκώς τα αντίστοιχα της Ελλάδας, καθώς η Δανία είναι μία μικρή ευρωπαϊκή χώρα του βορρά, με μεγάλη πληθυσμιακή διαφορά (5,7 εκατ.) και διαφορετικές συνθήκες διαβίωσης.
Αν και το υπουργείο Υγείας προσπαθεί να πείσει ότι έχει απομακρυνθεί από την κατηγοριοποίηση ανά ATC4, στην ουσία πάει να ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο, βαφτίζοντάς το με άλλο όνομα.
Προφανώς, όμως, οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν καταλάβει το θέατρο του παραλόγου που παίζουν στο Υπουργείο Υγείας και για αυτό επιμένουν στην πρότασή τους για τις τρεις μεγάλες κατηγορίες κλειστών προϋπολογισμών. Λύσεις Δανίας και κατηγοριοποίησης ανά ATC4 ή αντίστοιχα μοντέλα θα οδηγήσουν τις εταιρείες στο λουκέτο και τους εργαζόμενούς τους στην ανεργία, την υγεία για τον απλό πολίτη πιο ακριβή και το ΑΕΠ της χώρας φτωχότερο κατά 3,42%.
Σε δηλώσεις του, ο αναπληρωτής Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, Κωνσταντίνος Παναγούλιας επισημαίνει ότι ο ΣΦΕΕ είναι κάθετα αντίθετος με τους κλειστούς προϋπολογισμούς, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να βρεθούν ορθολογικοί τρόποι να μειωθεί το clawback και να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις στο χώρο της υγείας και του φαρμάκου.
Αναφορικά με το μοντέλο της Δανίας, ο κ. Παναγούλιας σχολιάζει ότι είναι εντελώς παράλογο να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο στην Ελλάδα, καθώς οι δύο χώρες είναι εντελώς διαφορετικές, τόσο στα συστήματα υγείας και συνταγογράφησης, όσο και σχετικά με την κουλτούρα τους. Για παράδειγμα, όπως χαρακτηριστικά σχολίασε, οι Δανοί πάσχουν από κατάθλιψη, ενώ ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων πάσχει από διαβήτη.