Τα μυστικά της ευζωίας

Η Βασίλισσα Ελισσάβετ η Β’ της Αγγλίας γιόρτασε φέτος τα 92 χρόνια της, παραμένοντας δραστήρια στις υποχρεώσεις του ρόλου της και αγαπητή από τον κόσμο. Ο σύζυγός της, Πρίγκιπας Φίλιππος, αποσύρθηκε από τα βασιλικά του καθήκοντα πριν ένα περίπου χρόνο, στην ηλικία των 96 ετών. Και μπορεί οι υπόλοιποι να μην έχουμε βασιλικό αίμα, ωστόσο όχι μόνο ζούμε περισσότερο, αλλά και –κυρίως- ζούμε καλύτερα, χάρη στην πρόοδο της επιστήμης.

Το προσδόκιμο ζωής ανεβαίνει διαρκώς – στην Ελλάδα είναι στα 81 έτη σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Από μόνος του, όμως, αυτός ο αριθμός δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς το ζητούμενο είναι να μπορούμε να απολαύσουμε τα χρόνια μας. Γι’ αυτό και πολλοί χρησιμοποιούν δύο διαφορετικούς όρους για να καθορίσουν την ηλικία μας – την χρονολογική, που δηλώνει πόσα χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που γεννηθήκαμε, και τη βιολογική, που δηλώνει πόσο καλά λειτουργεί το σώμα μας σε σχέση με τη χρονολογική μας ηλικία. Η βιολογική ηλικία καθορίζεται με βάση τη μέση κατάσταση της υγείας των ανθρώπων σε κάθε χρονολογική ηλικία, πάνω σε καθορισμένες ιατρικές μετρήσεις, ανάμεσα στις οποίες η πίεση, ο καρδιακός ρυθμός, η νευρολογική ικανότητα και η μυϊκή μάζα.

Ο αστακός και η… Ικαρία

Δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι φτιαγμένοι το ίδιο. Γι’ αυτό και άλλοι είναι περισσότερο ή λιγότερο υγιείς, χωρίς να ακολουθούν κάποια συγκεκριμένη διατροφή ή τρόπο ζωής. Η κατάσταση της υγείας μας εξαρτάται από μια σειρά γενετικών, επιγενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τυχαία γεγονότα.

Το καλύτερο παράδειγμα έρχεται από το ζωικό βασίλειο: ο αστακός ζει πάρα πολλά χρόνια, ενώ καθώς γερνάει δεν μειώνονται σχεδόν καθόλου οι σωματικές του λειτουργίες, καθώς η τελομεράση στο DNA τους (αποκαλείται και «ένζυμο της αθανασίας») προστατεύει τα κύτταρά τους από γήρανση. Επειδή όμως η φύση δε μας έχει προικίσει με τα γονίδια του αστακού, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε προκειμένου να εξασφαλίσουμε καλύτερη ποιότητα ζωής σε κάθε ηλικία, είναι να φροντίζουμε τον εαυτό μας.

Η φροντίδα αυτή συνήθως συνίσταται σε καλή διατροφή, πρόληψη της υγείας και τακτική άσκηση. Το πόσο σημαντικοί είναι όλοι αυτοί οι παράγοντες προκύπτει τόσο από έρευνες όσο και από παραδείγματα που όλοι βλέπουμε μπροστά μας. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι οι Ικαριώτες, που ακολουθώντας μια χαλαρή και χωρίς άγχος καθημερινότητα σε συνδυασμό με τη μεσογειακή διατροφή, καταφέρνουν να επιδεικνύουν ένα υψηλότερο προσδόκιμο ζωής από τον μέσο άνθρωπο, καθώς συνήθως φτάνουν τα 90 έτη.

Διατροφή + άσκηση = ισορροπία

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες ευζωίας σε μεγαλύτερες ηλικίες –και κάτι που το θεωρούμε τόσο δεδομένο σε νεότερες ηλικίες– είναι να έχουμε τη σωματική ικανότητα να κινούμαστε, να αυτοεξυπηρετούμαστε και να παραμένουμε ενεργοί και δραστήριοι. Ο έλεγχος του βάρους και η ισορροπημένη διατροφή μπορούν να μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε τα επίπεδα της υγείας μας καλύτερα, όχι μόνο επειδή μας επιτρέπουν να προλάβουμε παθήσεις που μπορεί να σχετίζονται με το αυξημένο βάρος (π.χ. καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτης), αλλά και γιατί θέτουν τις βάσεις για ένα υγιές σώμα που μπορεί να ασκηθεί σε αθλητικές δραστηριότητες.

Κάθε τόσο, νέα ερευνητικά δεδομένα φέρνουν στο προσκήνιο ιδιότητες τροφών που δεν γνωρίζαμε, οπότε το να παραμένει κανείς ενήμερος γύρω από θέματα υγείας είναι απαραίτητο. Αν, ωστόσο, θα έπρεπε να δώσουμε μια διατροφική συμβουλή, αυτή θα ήταν να αποφεύγονται οι υπερβολές στην ποσότητα, η ζάχαρη και τα παράγωγά της, καθώς και τα τρόφιμα υψηλής επεξεργασίας (όπως προμαγειρεμένα γεύματα, μπισκότα, γλυκίσματα, σνακ, μίγματα δημητριακών, λουκάνικα και άλλα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος, έτοιμες πίτες και σφολιατοειδή), η θρεπτική αξία των οποίων είναι περιορισμένη, και επιπλέον επιβαρύνουν τον οργανισμό μας με πρόσθετο αλάτι, λίπος και ζάχαρη.

Πείτε όχι στην καθιστική ζωή

Η άσκηση είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στην διατήρηση ενός καλού επιπέδου ζωής. Μια έρευνα μελέτησε ανθρώπους από 55 έως 79 ετών που ασκούνταν με έντονους ρυθμούς (και πιο συγκεκριμένα ήταν φανατικοί ποδηλάτες). Το σημαντικότερο συμπέρασμα που προέκυψε από αυτήν ήταν ότι τα επίπεδα VO₂max (η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου) στον οργανισμό των συγκεκριμένων ανθρώπων αντιστοιχούσαν σε αυτά ανθρώπων πολύ μικρότερης ηλικίας, από 30 έως 40 ετών. Αν και οι τιμές αυτές μειώνονται με τα χρόνια, στους ποδηλάτες της έρευνας φαίνεται να μειώνονταν με μικρότερο ρυθμό. Το δείγμα της έρευνας αποτελούσε μια ομάδα ανθρώπων που εξασκούνταν σε μεγάλο βάθος χρόνου, αλλά άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι δεν είναι ποτέ αργά για άσκηση, καθώς ακόμη κι ένα διάστημα έξι εβδομάδων έντονης άσκησης είναι αρκετό για να δείξει πολύ καλύτερα επίπεδα υγείας.

Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Epidemiology, δείχνει ότι η έλλειψη άσκησης σε συνδυασμό με καθιστική ζωή, εκτός από το να συμβάλλει σε αύξηση του βάρους, μπορεί να επηρεάσει κατά πολύ τη βιολογική μας ηλικία. Καθώς μεγαλώνουμε, τα κύτταρά μας χάνουν μέρος των τελομερών του DNA, το μήκος των οποίων είναι ενδεικτικό της ηλικίας κάποιου. Σύμφωνα με την έρευνα, γυναίκες που δεν ασκούνταν για τουλάχιστον μισή ώρα ημερησίως και περνούσαν περισσότερες από 10 ώρες καθήμενες, είχαν κοντύτερα τελομερή στα χρωμοσώματά τους, τα οποία προσδίδουν έως και 8 επιπλέον έτη στη βιολογική ηλικία των ατόμων κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών. Επομένως, η άσκηση επιβραδύνει τη φθορά των κυττάρων μας που συμβαίνει έτσι κι αλλιώς με τα χρόνια.

Σώματι και πνεύματι

Μια άλλη ερευνητική ομάδα από το King’s College του Λονδίνου μελέτησε 150 γονίδια, τα οποία καθορίζουν την καλή υγεία ενός ανθρώπου. Οι άνθρωποι στους οποίους συγκεκριμένοι βιοδείκτες είχαν χαμηλότερες τιμές, παρουσίαζαν επίσης μειωμένη γνωστική ικανότητα, αποδεικνύοντας ότι η διατήρηση μιας καλής σωματικής κατάστασης μειώνει αρκετά τις πιθανότητες και κάποιας ασθένειας όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο το σώμα που βοηθά το πνεύμα, αλλά και το αντίθετο. Η καλή ψυχολογία είναι αποδεδειγμένο ότι βοηθά στη διατήρηση καλύτερης υγείας συνολικά. Πιο συγκεκριμένα, έχει διαπιστωθεί πως η προσφορά στην κοινότητα, η εθελοντική εργασία ή η ενεργός δράση στα κοινά έχουν θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής μας καθώς μεγαλώνουμε. Καθώς ένας κοινωνικός ρόλος ή δραστηριότητα στη ζωή μας μπορεί να αλλάξει, όπως για παράδειγμα λόγω συνταξιοδότησης, χρειαζόμαστε έναν νέο για να διατηρήσουμε την ισορροπία στην ψυχολογία μας. Αυτό στην ψυχολογία ονομάζεται «Θεωρία της Δραστηριότητας».

Πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση

Αν διαβάζοντας μέχρι εδώ έχετε πειστεί για τα οφέλη της άσκησης και της καλής διατροφής και είστε έτοιμοι να μπείτε σε πρόγραμμα, θα πρέπει να γνωρίζετε και τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν για την υγεία. Η συστηματική άσκηση μπορεί να αλλάξει πολύ την κατάσταση της υγείας σας και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής, αλλά πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε υπό την επίβλεψη ενός ειδικού, ο οποίος να γνωρίζει το ιατρικό σας ιστορικό. Ο προσωπικός σας γιατρός θα σας προτείνει μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων που θα χρειαστεί να κάνετε, προκειμένου να είστε σίγουροι ότι δεν συντρέχει κάποιος σοβαρός λόγος ανησυχίας όταν θα ξεκινήσετε να ασκείστε. Ακόμη και αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας, ο γιατρός σας είναι και πάλι ο καταλληλότερος σύμβουλος προκειμένου να σας κατευθύνει ως προς το ποιο είδος άσκησης είναι καλύτερο για εσάς, αλλά και για τη συχνότητα με την οποία πρέπει να επαναλαμβάνονται κάποιες εξετάσεις.

Ένα καλό ολοκληρωμένο ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας για προσωπική και οικογενειακή πρόληψη και περίθαλψη είναι μια επένδυση που δεν θα μετανιώσετε σε βάθος χρόνου. Επιλέξτε το πακέτο κάλυψης που εξυπηρετεί τις ανάγκες της δικής σας οικογένειας και ταιριάζει στον προϋπολογισμό σας.

Με τα νέα ασφαλιστικά προγράμματα για την υγεία Εξασφαλίζω της Eurolife ERB Ασφαλιστικής έχετε νοσοκομειακή περίθαλψη, διαγνωστικές εξετάσεις και επισκέψεις σε γιατρούς, δωρεάν ή με μικρό κόστος για εσάς ή την οικογένειά σας. Η καλή κατάσταση της υγείας είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, που δεν είναι όλοι στο χέρι μας. Γι’ αυτό και με τα προγράμματα Εξασφαλίζω καλύπτεστε έως 75.000€ για έξοδα νοσηλείας ανά ασφαλισμένο και ασφαλιστική περίοδο εάν κάποιος αρρωστήσει ή πάθει ατύχημα. Μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικά για τα προγράμματα υγείας σε ένα από τα 350 καταστήματα Eurobank και Δικτύου Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο από τα εξειδικευμένα στελέχη της Τράπεζας. Επιπλέον, αν καταβάλλετε τα ασφάλιστρά σας με πάγια εντολή στην πιστωτική κάρτα σας Eurobank, κερδίζετε 2% της αξίας των ασφαλίστρων σας σε ευρώ μέσα από το πρόγραμμα επιβράβευσης €πιστροφή!

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ποιότητα ζωής είναι διαφορετική για τον καθένα και σκοπός της ευζωίας δεν είναι να είμαστε όλοι το ίδιο αλλά να επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό για τον καθένα.