Νέα «όπλα» για τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στην Ελλάδα καταγράφονται κάθε χρόνο 10.000 νέες περιπτώσεις κάθε έτος. Έχοντας επιστρέψει δυναμικά στο χώρο της ιατρικής, μετά από την πολυετή, επιτυχημένη καριέρα του στην πολιτική, ο διακεκριμένος αγγειοχειρουργός- θωρακοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού, κ. Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος μας αναλύει τoυς παράγοντες κινδύνου και τα συμπτώματα της νόσου, ενώ μας μιλά για τα νέα “όπλα” που διαθέτει η σύγχρονη επιστήμη για την καταπολέμηση του καρκίνου του πνεύμονα.
Τι είναι ο καρκίνος του πνεύμονα;
Ο καρκίνος πνεύμονα είναι ένας όγκος από πνευμονικά κύτταρα τα οποία αυτονομούνται στην ανάπτυξη και μεγαλώνει εις βάρος του φυσιολογικού πνεύμονα. Έχει δικιά του αγγείωση, ωστόσο η ταχύτητα ανάπτυξης και η επιθετικότητα του ποικίλλει ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο. Ο καρκίνος πνεύμονα μεθίσταται, δηλαδή εμφανίζει μεταστάσεις (νέους όγκους) σε άλλα όργανα από κύτταρα που μεταφέρονται με το αίμα όταν είναι πολύ επιθετικός τύπος ή όταν είναι μεγάλος σε μέγεθος. Γενικώς, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πρώτος σε συχνότητα στον γενικό πληθυσμό (για την Ελλάδα 10.000 νέες περιπτώσεις ανά έτος).
Ποια η συσχέτιση της νόσου με το κάπνισμα; Υπάρχουν άλλοι παράγοντες που να έχουν συσχετιστεί με την αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα;
Υπάρχει ισχυρή και απόλυτη σχεδόν συσχέτιση του καρκίνου με το κάπνισμα. Λιγότερο από 10% των περιπτώσεων εμφανίζεται σε μη καπνιστές. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση από το ιστορικό του ασθενούς προκύπτει επιβαρυμένος εργασιακός χώρος (βιομηχανικοί εργάτες, επαφή με αμίαντο, κ.λπ.). Όχι σπάνια στο ιστορικό υπάρχει φυματίωση και ανάπτυξη καρκίνου σε παλαιά φυματική ουλή του πνεύμονα (scar carcinoma). Ειδικά για τον καρκίνο του πνεύμονα η εισπνοή μολυσμένου αέρα από βαρέα μέταλλα (νικέλιο,χρώμιο κ.λπ.), από φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα αλλά και από έντονη σωματιδιακή ρύπανση (αιθάλη, κ.λπ.) αλλά και από ραδιενεργές ουσίες (ραδόνιο) είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικά. Τέλος, ο συνδυασμός καπνίσματος με υπερκατανάλωση οινοπνεύματος είναι ένας τραγικός συνδυασμός για την καρκινογένεση.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα;
Τα συμπτώματα του καρκίνου είναι έμμεσα, δηλαδή προκύπτουν από τη γειτνίαση με άλλα όργανα. Ο πνεύμονας δεν έχει αισθητική νεύρωση, άρα ούτε πονάει ούτε αισθάνεται το βάρος κατά τις αναπνευστικές κινήσεις. Για αυτόν το λόγο ένα σημαντικό ποσοστό καρκίνων του πνεύμονα διαγιγνώσκεται τυχαία με μία ακτινογραφία θώρακος που έγινε για άλλο λόγο. Όταν υπάρχουν συμπτώματα είναι τα εξής: α) βήχας, ο οποίος προκύπτει από τον ερεθισμό των βλεννογόνων των βρόγχων είτε διότι εκεί αναπτύσσεται ο καρκίνος (βρογχογενής) είτε διότι ο όγκος πιέζει/διηθεί/αποφράσσει έναν βρόγχο. Σημαντική είναι και η αλλαγή του χαρακτήρα του χρόνιου βήχα που έχει ένας καπνιστής. Ο βήχας με αιτία τον καρκίνο είναι συνήθως ξηρός, συχνός και επίμονος στην κατάκλιση, β) αιμόπτυση, που προκύπτει από διήθηση αγγείων και συνδυάζεται με βήχα, γ) συχνές υποτροπιάζουσες φλεγμονές που σημαίνει ότι “πίσω” από τη σκίαση της πνευμονίας υπάρχει όγκος, δ) δύσπνοια, όταν ο όγκος πιέζει/ αποφράσσει βρόγχο και έτσι ένα τμήμα του πνεύμονα ακυρώνεται μειώνοντας έτσι τις αναπνευστικές εφεδρείες, ε) βράχος φωνής που οφείλεται σε διήθηση νεύρων που αφορούν την κίνηση φωνητικής χορδής, στ) απώλεια βάρους και αδυναμία χωρίς ακόμα και τα παραπάνω συμπτώματα, ζ) μονόπλευρο πλευριτικό υγρό, η) επίμονος πόνος στον θώρακα όταν ο όγκος διηθεί τμήματα του θωρακικού τοιχώματος, θ) σπανιότερα συμπτώματα όπως πόνοι στα κόκαλα εντοπισμένοι, περικαρδίτιδα, συριγμός φωνής, πρήξιμο στο κεφάλι και το δεξί κυρίως άνω άκρο κ.λπ.
Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του πνεύμονα;
Η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα είναι εύκολη. Το 95% των καρκίνων είναι ορατό με απλή ακτινογραφία θώρακος (Face και Profil). Μεγαλύτερη διευκρίνιση βέβαια, θα δώσει η αξονική τομογραφία πνεύμονα η οποί πρακτικά δεν “χάνει” κανέναν καρκίνο μεγαλύτερο από 0,5cm.
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του πνεύμονα; Υπάρχουν νεότερα δεδομένα για την καταπολέμηση της νόσου;
Η συνιστώμενη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα είναι η αφαίρεση, όταν ο όγκος είναι ένα μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα (85% των όγκων). Η αφαίρεση μπορεί να είναι απλή ογκεκτομή, λοβεκτομή, πνευμονεκτομή με ή χωρίς ανάγκη λεμφαδενικού καθαρισμού. Βέβαια λιγότερα από τα μισά περιστατικά μπορεί άμεσα να οδηγηθούν στο χειρουργείο κυρίως λόγω μεταστάσεων ή λόγω μεγέθους του όγκου. Τα νεότερα δεδομένα στην καταπολέμηση/ θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα έχουν κυρίως να κάνουν με την τελευταία κατηγορία των μεγάλων όγκων που για να είναι χειρουργήσιμοι πρέπει να “μικρύνουν”. Τα νέα όπλα είναι: 1) η προεγχειρητική χημειοθεραπεία (neo-adjuval chemotherapy) , 2) η ανοσοθεραπεία η οποία “κινητοποιεί” το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς (περισσότερο βέβαια μετεγχειρητικά έχει αξία), 3) η φωτοδυναμική θεραπεία με laser που ξεκινάει τώρα τα βήματά της και έχει στόχο τη μείωση των όγκων.
Σήμερα, ποιο είναι το προσδόκιμο ζωής ασθενών που έχουν προσβληθεί από καρκίνο του πνεύμονα; Ποια είναι η ποιότητα ζωής των ασθενών;
Η επιβίωση ενός ασθενούς με καρκίνο πνεύμονα έχει να κάνει με 3 παράγοντες: α) το αρχικό στάδιο έναρξης της θεραπευτικής προσπάθειας, β) την ανταπόκριση στις θεραπείες, γ) τη στενή παρακολούθηση του ασθενούς (3μηνη τα 2 πρώτα χρόνια), 6μηνη στη συνέχεια). Η επιβίωση μετράται μέχρι τα 5 πρώτα χρόνια μετά την έναρξη της θεραπείας. Μετά ο ασθενής με καρκίνο πνεύμονα θεωρείται ότι έχει διασωθεί, αλλά πρέπει να παρακολουθείται κάθε χρόνο. Στο πρώτο στάδιο η 5ετής επιβίωση είναι 80-85%, στο δεύτερο στάδιο η 5ετής επιβίωση είναι 55%, στο τρίτο στάδιο η 5ετής επιβίωση είναι 33%, ενώ στο τέταρτο στάδιο με απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι 5%. Τα παραπάνω αφορούν τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, καθώς για τον μικροκυτταρικό καρκίνο οι προβλέψεις είναι πολύ χειρότερες. Οι παραπάνω προβλέψεις αφορούν ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση του όγκου και συμπληρωματική αγωγή (χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ακτινοβολία) ανάλογα με την απόφαση ογκολογικού συμβουλίου για κάθε περιστατικό. Ο καρκίνος πνεύμονα είναι ασθένεια που απαιτεί ομαδική επιστημονική συνεργασία πολλών ειδικοτήτων.
Η ποιότητα της ζωής των ασθενών είναι ένα ζήτημα που έχει να κάνει με τη μορφή της θεραπείας. Κατά γενική ομολογία, οι ασθενείς που χειρουργούνται έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής, διότι απαλλάσσονται από πολλά συμπτώματα που είχαν πριν χειρουργηθούν (βήχα, αιμόπτυση, δύσπνοια, ανορεξία κ.λπ.). Οι ανεγχείρητοι μάλλον βιώνουν επιδείνωση στο βάθος του χρόνου των αρχικών συμπτωμάτων. Η ανοσοθεραπεία είναι πιο ανεκτή από τη χημειοθεραπεία και οι ακτινοβολίες πολύ πιο αποτελεσματικές, όταν έχει αφαιρεθεί όλος ο πνεύμονας. Συμπερασματικά, ο καρκίνος του πνεύμονα έχει ανάγκη από 3 παράγοντες που οδηγούν σε ίαση: 1) έγκαιρη διάγνωση σε πρώτο στάδιο, 2) γενναία χειρουργική αφαίρεση, 3) σύγχρονη συμπληρωματική θεραπεία με την ενεργό και συνειδητή συμμετοχή του ασθενούς.
Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση καλέστε στο 693 747 4174
Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός - Αγγειοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού.
Εναλλακτικά επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.drmarkopoulos.gr
Ιατρείο Χαλκίδας : Ελ. Βενιζέλου 40, Χαλκίδα 34100, Τηλ: +30 22210 79850
Ο Κώστας Μαρκόπουλος (γεννημένος στην Αθήνα το 1960) είναι χειρουργός θώρακος και αγγείων και κατάγεται από την Κάρυστο. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, διαβάστε αναλυτικά το βιογραφικό του εδώ
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr