Οι γυναίκες έγιναν η «γραμμή άμυνας» της αιμοδοσίας μέσα στην πανδημία

Μπορεί η πανδημία του κορονοϊού να βαίνει προς ύφεση και το Εθνικό Σύστημα Υγείας να ετοιμάζεται να επιστρέψει σε κανονική λειτουργία, όμως το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) συνεχίζει να βρίσκεται σε «συναγερμό», όσον αφορά στα αποθέματα αίματος της χώρας.

Η συγκέντρωση αίματος μειώθηκε κατά 17-18% παγκοσμίως μέσα στην πανδημία, ενώ ανάλογη ήταν η μείωση και στη χώρα μας. Το ΕΚΕΑ τα τελευταία δύο χρόνια, διοργανώνει ανά τακτά διαστήματα εθελοντικές αιμοδοσίες, απευθύνοντας έκκληση σε παλιούς και νέους εθελοντές αιμοδότες να ανταποκριθούν, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες κάθε φορά. Εφαρμόζοντας γρήγορα τις διεθνείς οδηγίες, το ΕΚΕΑ «έβγαλε» την εθελοντική αιμοδοσία από το νοσοκομειακό περιβάλλον, για λόγους ασφάλειας των εθελοντών αλλά και για να αντιμετωπιστεί ο φόβος που κυριαρχούσε, ειδικά στο πρώτο κύμα της πανδημίας.

«Κάθε φορά που είχαμεένα νέο κύμα της covid-19, οι αιμοδοσίες "πάγωναν" για 15-20 μέρες. Μετά επανερχόταν κάπως, η συλλογή αίματος» αναφέρει στο Newsbomb.gr, ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, Παναγιώτης Κατσίβελας. Συχνά, τα αποθέματα αίματος μειώνονταν αισθητά, δημιουργώντας κινδύνους για τις ζωές χιλιάδων τακτικά μεταγγιζόμενων ανθρώπων. «Οι ανελαστικές ανάγκες των πασχόντων από θαλασσαιμία είναι 120.000 μονάδες αίματος το χρόνο. Αυτές είναι οι ανάγκες που "συμπιέζονται" όταν υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις», εξηγεί ο κ. Κατσίβελας.

Οι συνολικές ανάγκες της χώρας σε αίμα είναι 600.000 μονάδες το χρόνο. Οι εθελοντές αιμοδότες είναι 250.000 και αιμοδοτούν συνήθως μία φορά το χρόνο, με αποτέλεσμα να καλύπτεται το 56-60% των αναγκών. Ο στόχος που θέτει το ΕΚΕΑ είναι να φτάσουν οι εθελοντές αιμοδότες τις 300.000 και να αιμοδοτούν δύο φορές το χρόνο, ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες.

Αυξήθηκε η συμμετοχή των γυναικών στις αιμοδοσίες

Η πανδημία έφερε και αλλαγές στη συλλογή του αίματος. «Πριν από την covid-19, η συγκέντρωση γινόταν κυρίως μέσω συλλόγων με οργανωμένες αιμοδοσίες. Μέσα στην πανδημία, αυξήθηκε η ατομική συμμετοχή των πολιτών και με τις καμπάνιες του ΕΚΕΑ, ευαισθητοποιήθηκε ο κόσμος» σημειώνει ο πρόεδρος του Κέντρου.

Δύο ήταν τα στοιχεία που εξέπληξαν θετικά τους ειδικούς του ΕΚΕΑ. «Ενώ πριν ο μέσος όρος ηλικίας των αιμοδοτών ήταν τα 45 έτη, τώρα έχει πέσει πολύ, από νέα παιδιά που έγιναν εθελοντές αιμοδότες μέσα στην πανδημία» εξηγεί ο κ. Κατσιβέλας. «Εντυπωσιακά περισσότερες, ήταν οι γυναίκες που συμμετείχαν σε εθελοντικές αιμοδοσίες του ΕΚΕΑ μέσα στην πανδημία, σε ποσοστό 60%» προσθέτει.

Οι γυναίκες αιμοδότριες είναι λιγότερες από τους άνδρες. Υπάρχουν βιολογικοί λόγοι, που εξηγούν κατά ένα μέρος το φαινόμενο αυτό. «Έχουν την έμμηνο ρύση, που σημαίνει ότι χρειάζεται καλύτερος προγραμματισμός για την αιμοδοσία. Συνήθως είναι σιδηροπενικές, με χαμηλές αιμοσφαιρίνες. Οι πολύτοκες γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν την αιμοδοσία» αναφέρει κάποιους από τους περιορισμούς, ο Επιστημονικός Διευθυντής του ΕΚΕΑ, Κώστας Σταμούλης.

«Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν κάναμε εκκλήσεις για αίμα, είχαν πιο έντονη παρουσία στις εθελοντικές αιμοδοσίες, κάτι που είχε παρατηρηθεί και στις εκκλήσεις για το Μάτι» σημειώνει. «Φαίνεται πως οι γυναίκες είναι πιο ευαισθητοποιημένες και ανταποκρίνονται στα μηνύματα. Υποστηρίζουν τη "γραμμή άμυνας" της χώρας. Επίσης, δεν φοβούνται την απώλεια αίματος σε σχέση με τους άντρες» προσθέτει. Βέβαια, μένει να φανεί εάν θα αποδειχτούν και πιο συστηματικές στην αιμοδοσία σε σχέση με τους άνδρες.

Από την αρχή της πανδημίας, «λειτούργησε το εξωνοσοκομειακό περιβάλλον, στις πρωτοβουλίες που πήρε το ΕΚΕΑ» για την εθελοντική αιμοδοσία. «Υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο, που τότε φοβόταν να πάει στα νοσοκομεία να δώσει αίμα. Χάσαμε αιμοδότες, το ερώτημα είναι εάν θα επιστρέψουν και αυτό θα απαντηθεί όταν τελειώσει η πανδημία» τονίζει ο κ. Σταμούλης.

0106

0206

0306

0406

0506

0606

Αισιοδοξία για τη νέα γενιά αιμοδοτών

Σύμφωνα με τον κ. Κατσίβελα, περίπου το 36% του αίματος συγκεντρώνεται από συγγενείς ασθενών, όταν υπάρχει ανάγκη. Το ΕΚΕΑ, όμως, ζητάει συστηματικότητα στην αιμοδοσία.

«Το λάθος που κάνουμε στην Ελλάδα είναι ότι ζητάμε αίμα από τους ασθενείς. Το κίνητρο "όταν θα χρειαστεί αίμα ο δικός μου άνθρωπος", εμπεριέχει και το στοιχείο του ανταλλάγματος. Η εθελοντική αιμοδοσία λειτουργεί τελείως ανάποδα» αναφέρει ο κ. Σταμούλης. «Εμείς θέλουμε μια σταθερή και ειλικρινή σχέση με τον αιμοδότη, απαιτείται δηλαδή μια συνεργασία. Θέλουμε να διασφαλίζεται η ασφάλεια του δότη και κυρίως η ασφάλεια του τελικού αποδέκτη. Έτσι μπορεί να επιτευχθεί η επάρκεια» τονίζει.

Πάντως, το γεγονός ότι περισσότεροι εθελοντές αιμοδότες κινητοποιήθηκαν ατομικά μέσα στην πανδημία, ότι νεαρότερες ηλικίες συμμετείχαν στις εθελοντικές αιμοδοσίες και ότι αυξήθηκε εντυπωσιακά η συμμετοχή των γυναικών, αποτελούν σίγουρα θετικά στοιχεία για το μέλλον. «Αυτό είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη νέα γενιά αιμοδοτών» επισημαίνει ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ.

Ενιαίο σύστημα για όλη τη χώρα

Μεγάλη είναι η προσφορά του ΕΚΕΑ και στην πανδημία του κορονοϊου, καθώς εκτός από τον έλεγχο του αίματος, έχει ελέγξει μοριακά 1,5 εκατ. δείγματα για κορονοϊό, από δημόσια νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος κ. Κατσίβελας, το Κέντρο ενισχύθηκε για την covid-19, ενώ αξιολογήθηκε για τον κορονοϊό, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σε πέντε κρίσιμους δείκτες, «με 100% επιτυχία. Αυτό οφείλεται στο εξαιρετικό προσωπικό και στην τεχνολογία που διαθέτει το Κέντρο» προσθέτει.

Στο πλαίσιο της αναβάθμισης του Κέντρου, μόλις ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για την εγκατάσταση ενιαίου πληροφοριακού συστήματος για την αιμοδοσία σε όλη τη χώρα. Στο ενιαίο σύστημα, το οποίο θα τεθεί σε λειτουργία σε έναν περίπου χρόνο, θα εντάσσονται οι ανάγκες και οι διαθέσιμες μονάδες αίματος ανά νοσηλευτική μονάδα. Πρόκειται για πολύ σημαντική εξέλιξη, καθώς πλέον θα είναι δυνατή η συγκεντροποίηση των αποθεμάτων, ώστε να παρακολουθούνται οι ανάγκες και ανάλογα να μοιράζεται το αίμα στα νοσοκομεία, τονίζει, τέλος, ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ.

Διαβάστε επίσης:

Γκάγκα: Χιλιάδες άνθρωποι έχουν ανάγκη από τακτική μετάγγιση - Πολύ σημαντική η εθελοντική αιμοδοσία

Το Εθνικό Μητρώο Αιμοδοτών διαθέσιμο σε εφαρμογή για το κινητό