Η φυσικοθεραπεία στην ψυχική υγεία - Ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή στη διεπιστημονική ομάδα

Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα του 9ου Παγκόσμιου Συνεδρίου Φυσικοθεραπείας στην Ψυχική Υγεία, που οργάνωσε στην Αθήνα o Διεθνής Οργανισμός Φυσικοθεραπείας στην Ψυχική Υγεία (International Organisation of Physical Therapy in Mental Health - IOPTMH) σε συνεργασία με το επιστημονικό τμήμα «Φυσικοθεραπεία στην Ψυχική Υγεία» του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών (ΠΣΦ). Στο συνέδριο συμμετείχαν φυσικοθεραπευτές και επαγγελματίες υγείας από όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τον Σταύρο Σταθόπουλο, συντονιστή του επιστημονικού τμήματος «Φυσικοθεραπεία στην Ψυχική Υγεία» του ΠΣΦ, εκπρόσωπο της χώρα μας στον IOPTMH και Πρόεδρο του Συνεδρίου, «είναι πολύ δύσκολο να παραμείνουμε ψυχολογικά υγιείς όταν το σώμα μας, μας απογοητεύει. Η κακή σωματική λειτουργία μπορεί να σημαίνει ότι δεν μπορούμε να καταλάβουμε πλήρως τους ρόλους που επιλέγουμε για τον εαυτό μας ή να συμμετέχουμε σε δραστηριότητες που διαφορετικά θα θέλαμε. Η κακή σωματική υγεία μπορεί να προκαλέσει αγωνία και να οδηγήσει σε ψυχικές ασθένειες, άμεσα ή έμμεσα», τόνισε ο κ. Σταθόπουλος.

Την φιλοδοξία, η Ελλάδα να πρωτοστατήσει στην προώθηση και εμπέδωση της επιστήμης της φυσικοθεραπείας στην ψυχική υγεία στο μέλλον σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και σε ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα και απαιτήσεις, τόνισε η Υφυπουργός Υγείας, αρμόδια για θέματα ψυχικής υγείας, Ζωή Ράπτη.

Ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος στη σωματική υγεία και το προσδόκιμο ζωής γενικά, η σωματική υγεία των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν ψυχικές ασθένειες παραδοσιακά τυγχάνει σχετικά μικρής προσοχής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Πρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Φυσικοθεραπείας (WP) Emma Stokes, μία από τους βασικούς ομιλητές του Συνεδρίου, ανέφερε ότι ο WP ζητά την περαιτέρω αναγνώριση και την αυξημένη ένταξη των φυσικοθεραπευτών ως πολύτιμο μέλος οποιασδήποτε ομάδας ψυχικής υγείας. «Ο αντίκτυπος που μπορούμε να έχουμε στις καταστάσεις ψυχικής υγείας σχετίζεται με τη βελτίωση στη σωματική υγεία που μπορούμε να παρέχουμε με τη θεραπεία» ανέφερε.

Ο Daniel Catalan, Πρόεδρος του IOPTMH δήλωσε: «Ανά τον κόσμο, η φυσικοθεραπεία στην ψυχική υγεία εφαρμόζεται σε διαφορετικούς τομείς υγείας και ψυχικής υγείας. Είναι ανθρωποκεντρική και παρέχεται σε παιδιά, εφήβους, ενήλικες και ηλικιωμένους µε ήπια, µέτρια και σοβαρά ψυχικά προβλήµατα (οξέα και χρόνια), τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δεύτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας».

Ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών, Πέτρος Λυμπερίδης τόνισε ότι ενώ ο ασθενής με ψυχική ασθένεια μπορεί να αναπτύξει όλα τα προβλήματα σωματικής υγείας, που μπορεί να αναπτύξει ένα άτομο χωρίς ψυχική ασθένεια, έρευνες έχουν δείξει ότι ο ασθενής με ψυχική ασθένεια έχει αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν, επειδή δεν έχουν πρόσβαση στην πληρέστερη θεραπεία.

Ο πρώην πρόεδρος του IOPTMH, Michel Probst, ο οποίος θεωρείται ο «πατέρας» της φυσικοθεραπείας στην ψυχική υγεία παγκόσμια, κατά την ομιλία του επεσήμανε ότι οι γενικοί στόχοι της φυσικοθεραπείας στην ψυχική υγεία είναι προώθηση, συμβουλή, διδασκαλία, προειδοποίηση, παρακίνηση, διατήρησης εργασίας, θεραπεία, αξιολόγηση. Σε αντίθεση με άλλους τομείς της ιατρικής, η ψυχική υγεία αποτελείται από έναν λαβύρινθο συμβατικών, συμπληρωματικών και εναλλακτικών θεραπειών και προσεγγίσεων, κατέληξε.

«Η δομημένη άσκηση –εν αντιθέσει με την άσκηση μέσω καθημερινών δραστηριοτήτων όπως το περπάτημα με σκοπό τη μετακίνηση – να προστίθεται στο πρότυπο σχήμα φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Προκειμένου να επιτευχθούν βέλτιστα αποτελέσματα και λιγότερες αποχωρήσεις, οι φυσικοθεραπευτές ως οι εξειδικευμένοι επαγγελματίες για την άσκηση θα πρέπει να καθοδηγούν και να επιβλέπουν τα προγράμματα θεραπευτικής άσκησης. Αποτελεί θεραπεία σε ήπια-μέτρια κατάθλιψη για τη βελτίωση των συμπτωμάτων και της φυσικής κατάστασης» τόνισε η Tracy Bury, Deputy chief executive officer του World Physiotherapy Organisation, υπενθυμίζοντας παράλληλα πως αυτές είναι από το 2018 και οι κατευθυντήριες οδηγίες της πανευρωπαϊκής ψυχιατρικής ένωσης.

Η Κατερίνα Νομίδου, από το βήμα των ασθενών έδωσε απάντηση στο ερώτημα: «Ψυχική υγεία και ευεξία: τι σκέφτονται οι ασθενείς σας;» με τις ιδιότητες της: WHO PFPS Champion for Greece, Secretary general of the Global Alliance of Mental Illness Advocacy Networks GAMIAN-Europe, Brussels και President, Panhellenic Federation of associations/organizations for the mental health. Ο ρόλος των ΜΜΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το πόσο σημαντική είναι η φυσικοθεραπεία για την ψυχική υγεία των πολιτών αναπτύχθηκε από την Ισαΐα Τσαουσίδου, δημοσιογράφο, Association of European Journalists, Int. President AEJ - Greek Section, President, Greece.

O πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής, Θεόδωρος Χατζηδαμιανός αναφέρθηκε στη μεγάλη και πολύπλευρη θεματολογία του συνεδρίου που βοήθησε τους φυσικοθεραπευτές να βελτιώσουν τις γνώσεις τους συνδέοντας την έρευνα και την τεκμηριωμένη πρακτική, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να παρέχουν στους ασθενείς τους υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Ενώ η επίγνωση του αντίκτυπου της φυσικοθεραπείας στις ψυχικές ασθένειες αυξάνεται, γιατί η φυσικοθεραπεία στην ψυχική υγεία βασίζεται στις διαθέσιμες επιστημονικές και βέλτιστες κλινικές αποδείξεις, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος στην ένταξη της στην καθημερινή κλινική ρουτίνα σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Συνεδρίου, κ. Σταθόπουλο, ο οποίος στην ομιλία του κατά την τελετή λήξης, επεσήμανε ότι υπάρχουν δύο βασικά πράγματα που θα ήθελε να δει να συμβαίνουν:

1. Οι φυσικοθεραπευτές να απασχολούνται σε όλες τις δομές που παρέχονται υπηρεσίες για άτομα με ψυχικά νοσήματα.

2. Τα προγράμματα εκπαίδευσης των επαγγελματιών ψυχικής υγείας να περιλαμβάνουν τον ρόλο των φυσικοθεραπευτών στη διεπιστημονική οµάδα και στη διεπαγγελματική φροντίδα των ψυχικώς πασχόντων ατόµων.

Διαβάστε επίσης:

Φυσικοθεραπεία και σύγχρονες προκλήσεις: Long Covid, νευρολογικές παθήσεις, μεταβολικά νοσήματα