Έρπης ζωστήρας: Σε αδιέξοδο ο γενικός πληθυσμός για τον εμβολιασμό κατά της νόσου
Χωρίς πρόσβαση στον εμβολιασμό έναντι του έρπητα ζωστήρα έχει μείνει η πλειονότητα του πληθυσμού, τους τελευταίους έξι μήνες. Το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί οφείλεται αφενός στην έλλειψη που υπάρχει στο παλαιότερο εμβόλιο από τον Οκτώβριο του 2022, αφετέρου στη -μέχρι τώρα- άρνηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών να εντάξει πλήρως και όχι για περιορισμένες ομάδες, το νέο εμβόλιο στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ενηλίκων.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο ανασυνδυασμένο και πιο αποτελεσματικό εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα έχει εγκριθεί και κυκλοφορεί ήδη στην ελληνική αγορά. Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διαπραγμάτευσης τιμής στην αρμόδια επιτροπή του ΕΟΠΥΥ από τον περασμένο Νοέμβριο, πράγμα που σημαίνει ότι έχει πάρει το πράσινο φως για να αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία και να μην επιβαρύνονται οι πολίτες, για τους οποίους ενδείκνυται.
Αυτοί είναι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, το αμερικανικό CDC και τις ρυθμιστικές αρχές πολλών ευρωπαϊκών χωρών, ο γενικός πληθυσμός άνω των 50 ετών και οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς από 18 ετών και πάνω. Την ίδια άποψη έχουν εκφράσει και ελληνικές επιστημονικές εταιρείες, όπως η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρεία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής.
Ωστόσο, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών περιορίζει την πρόσβαση στο εμβόλιο, καθώς αποζημιώνεται μόνο για ανοσοκατεσταλμένα άτομα άνω των 60 ετών και για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω με ανοσοκαταστολή (συμπεριλαμβανομένων ασθενών με HIV), που έχουν εκδηλώσει δύο ή περισσότερα επεισόδια έρπητα ζωστήρα. Το σκεπτικό της επιτροπής είναι σε πρώτη φάση να δώσει προτεραιότητα στον εμβολιασμό αυτών των ατόμων, που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για έρπητα ζωστήρα.
Την ίδια ώρα, όμως, αφήνει τον γενικό πληθυσμό ακάλυπτο, παρόλο που η σύσταση για το προηγούμενο εμβόλιο αφορά όλους τους ενήλικες ηλικίας 60-75 ετών ανεξάρτητα από προηγούμενο ιστορικό νόσησης. Το παλαιότερο εμβόλιο είναι ακόμα σε έλλειψη στην Ελλάδα, ενώ βρίσκεται ήδη σε διαδικασία απόσυρσης από δύο μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, της Ισπανίας και της Βρετανίας, με τους αρμόδιους φορείς των χωρών αυτών να συστήνουν το νέο εμβόλιο RZV για τον γενικό πληθυσμό, λόγω της υψηλότερης προστασίας που προσφέρει. Εκ του αποτελέσματος, η Επιτροπή δίνει προβάδισμα σε ένα εμβόλιο που δεν αναμένεται να αποκατασταθεί η κυκλοφορία του, ενώ περιορίζει ασφυκτικά την πρόσβαση στο νέο εμβόλιο το οποίο είναι διαθέσιμο.
Οι σύλλογοι ασθενών συνεχίζουν να ζητούν την αποκατάσταση της πρόσβασης του γενικού πληθυσμού στον εμβολιασμό για τον έρπητα ζωστήρα καθώς και πλήρη πρόσβαση των ανοσοκατεσταλμένων στο νέο εμβόλιο. Ζητούν να ληφθεί υπόψη η σύσταση της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων για τον εμβολιασμό έναντι στον έρπητα ζωστήρα σύμφωνα με την οποία το νέο εμβόλιο συστήνεται ως προτιμητέο στον γενικό πληθυσμό και ως το μόνο ενδεδειγμένο για τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Επίσης, να εισακουστούν οι εκκλήσεις των ιατρικών εταιρειών που ζητούσαν αποζημίωση του εμβολίου και για τον γενικό πληθυσμό, λόγω της υψηλότερης αποτελεσματικότητας του. Ως προς τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, επισημαίνεται το παράδοξο να μπαίνει ως προϋπόθεση για τις ηλικίες 18-59 η προηγούμενη νόσηση, με τουλάχιστον δύο περιστατικά έρπητα ζωστήρα - δηλαδή, να έχουν βιώσει τις επώδυνες συνέπειες της νόσου για να μπορέσουν να εμβολιαστούν!
Ο έρπητας ζωστήρας είναι ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα που πλήττει συνήθως τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας. Η κύρια αιτία εμφάνισής του είναι το γεγονός ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος προοδευτικά εξασθενούν, ειδικά μετά από την ηλικία των 50 ετών ή και λόγω ανοσοκαταστολής λόγω νόσου ή θεραπείας.
Περισσότερο από το 90% των ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω είναι ήδη φορείς του ιού που προκαλεί έρπητα ζωστήρα. Σε έναν στους τρεις, ο ανενεργός ιός επανενεργοποιείται προκαλώντας έρπητα ζωστήρα. Οι σοβαρές επιπλοκές της νόσου είναι:
- Μεθερπητική νευραλγία (PHN): εμφανίζεται σε περίπου 30% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα
- Οφθαλμικός έρπητας ζωστήρας: εμφανίζεται σε περίπου 25% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο έρπητας ζωστήρας έχει πολύ σημαντική αρνητική επίπτωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών, καθώς συνοδεύεται από πόνο, ο οποίος μπορεί να γίνει αφόρητος και μακροχρόνιος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταλήξει σε μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο και να οδηγήσει με «μεθερπητική νευραλγία», με διάρκεια από μερικούς μήνες έως και χρόνια, η οποία επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα των πασχόντων.
Η αξία του εμβολιασμού για τη συγκεκριμένη νόσο είναι μεγάλη, λόγω της υψηλής συχνότητάς της, αλλά και επειδή ο έρπητας ζωστήρας δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή, μιας που η αποτελεσματικότητα των θεραπειών είναι περιορισμένη.