Συνταγογράφηση ψηφιακών εφαρμογών υγείας και πιλοτική διασύνδεση νοσοκομείων - startups

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου υλοποιεί ένα πιλοτικό έργο το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στην υιοθέτηση του γερμανικού μοντέλου ως προς την ψηφιακή υγειονομική περίθαλψη - Κοινή επιτροπή έχουν συστήσει τα υπουργεία Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης. 
Στην Ελλάδα, έως και το 80% των νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα των επιστημών υγείας εστιάζουν στην ψηφιακή υγεία
AP
5'

Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι γιατροί δεν μπορούν -ακόμη- να συνταγογραφούν ψηφιακές εφαρμογές υγείας για τους ασθενείς τους. Φαίνεται, όμως, πως γίνονται βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, αφού ο διάλογος για αποζημιούμενες ψηφιακές θεραπείες έχει ήδη ξεκινήσει.

Οδηγός στη ρύθμιση του τοπίου των ψηφιακών εφαρμογών υγείας είναι το γερμανικό μοντέλο. Το 2019, ο γερμανικός νόμος για την ψηφιακή υγειονομική περίθαλψη εισήγαγε μια νέα προσέγγιση για την πρόσβαση στην αγορά αξιόπιστων και ασφαλών εφαρμογών ψηφιακής υγείας. Η νομοθεσία αποσκοπούσε στην επιλογή ψηφιακών λύσεων με αποδεδειγμένα κλινικά οφέλη από τις 400.000 και πλέον εφαρμογές υγείας και ευεξίας. Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί ένας νέος κλάδος, που ονομάζεται ψηφιακή θεραπευτική (DTx). Οι DTx μπορούν πλέον να συνταγογραφούνται από τους Γερμανούς γιατρούς και να καλύπτονται από τους δημόσιους φορείς, όπως συμβαίνει με τη χορήγηση παραδοσιακών φαρμάκων και θεραπειών.

Οι DTx (ψηφιακές θεραπείες) πρέπει να υποβληθούν σε ενδελεχή έρευνα προτού επιλεγούν ως εγκεκριμένες «ψηφιακές εφαρμογές υγείας» (Digitale Gesundheitsanwendungen, DiGA). Εάν πληρούν τις απαιτήσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια, τη λειτουργικότητα, την ποιότητα, την προστασία και την ασφάλεια των δεδομένων και τη διαλειτουργικότητα, είναι επιλέξιμες για κανονιστική εξέταση και καταχώρηση στον κατάλογο DiGA που τηρείται από τον Γερμανικό Ομοσπονδιακό Οργανισμό Φαρμάκων και Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων. Οι θετικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει μια ψηφιακή θεραπεία (DTx) στους ασθενείς μπορούν να αποδειχθούν με δύο τρόπους: μέσα από μια 12μηνη «fast-track» διαδικασία και με την προσκόμιση των απαραίτητων αποδεικτικών ιατρικών στοιχείων από την ομάδα των προγραμματιστών της εφαρμογής, για παράδειγμα, αποτελέσματα κλινικών δοκιμών. Όταν πληρούνται όλα τα κριτήρια, η ψηφιακή λύση εισέρχεται στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και μπορεί να αποζημιωθεί από όλους τους ασφαλιστικούς φορείς υγείας της Γερμανίας.

Στην Ελλάδα, έως και το 80% των νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα των επιστημών υγείας εστιάζουν στην ψηφιακή υγεία και την ιατρική τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης (AI), της ανάλυσης δεδομένων, των διαδικτυακών ή κινητών εφαρμογών, του cloud computing, του λογισμικού, του Internet of Things και της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς (ΗΦΥ) - αν και η χώρα υπολείπεται ακόμα στην εφαρμογή του, καταλαμβάνοντας την 26η θέση μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε., σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών. Ένας από τους ισχυρότερους πυλώνες της ψηφιακής υγείας είναι η τηλεϊατρική. Οι εξ αποστάσεως διαγνώσεις εφαρμόζονται μεταξύ άλλων, για την παροχή υπηρεσιών στα ελληνικά νησιά. Οι ψηφιακές λύσεις δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμα στο ελληνικό σύστημα υγείας, με εξαίρεση την τηλε-συμβουλευτική, η υιοθέτηση της οποίας επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Το σύστημα αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας, που τέθηκε σε εφαρμογή το 2018, δεν αφορά επί του παρόντος στις καινοτομίες ψηφιακής υγείας.

Για να μπορέσουν οι Έλληνες γιατροί να συνταγογραφούν DTx για τους ασθενείς τους, το EIT Health (σ.σ δίκτυο καινοτόμων φορέων υγείας με περίπου 130 εταίρους που υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας - EIT) ξεκίνησε πρόσφατα διάλογο για τις αποζημιούμενες ψηφιακές θεραπείες. Επίσης, το 2022, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Υπουργείο Υγείας δημιούργησαν μια ειδική επιτροπή που έχει ως στόχο τη διερεύνηση εφαρμογών ψηφιακής υγείας που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για την ανάπτυξη του ρυθμιστικού τοπίου.

Μία ακόμα πρωτοβουλία αφορά την ενσωμάτωση ψηφιακών και άλλων καινοτόμων λύσεων στο σύστημα υγείας είναι και ο επιταχυντής SymbIASIS - το πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), τον τοπικό κόμβο του EIT Health. Στόχος του είναι να συνδέσει νοσοκομεία και νεοφυείς επιχειρήσεις και θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε πιλοτικές δοκιμές και επικύρωση καινοτόμων λύσεων στο πραγματικό τους περιβάλλον (νοσοκομεία/κλινικές).

«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που βλέπουμε σημαντικά βήματα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα, και προσδοκούμε σύντομα οι ψηφιακές λύσεις να μπορούν να συνταγογραφούνται και να καλύπτονται από τα ταμεία», δηλώνει ο Γιώργος Μέγας, σύμβουλος καινοτομίας και συντονιστής του τοπικού κόμβου RIS Health του EIT στο ΕΚΤ. «Το EIT Health συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, παρέχοντάς μας εργαλεία που μπορούν να προσαρμοστούν στο τοπικό πλαίσιο και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του ελληνικού οικοσυστήματος. Μέσω των δραστηριοτήτων του κόμβου μας, οι βασικοί ενδιαφερόμενοι γνωρίζουν τις βέλτιστες πρακτικές, τις νέες τάσεις και τα μοντέλα στον τομέα της ψηφιακής υγείας, όπως το DiGA. Με τη φιλόδοξη πρωτοβουλία μας SymbIASIS θέλουμε να βοηθήσουμε τα νοσοκομεία να αγκαλιάσουν την καινοτομία και τις νεοφυείς επιχειρήσεις να δημιουργήσουν προϊόντα που προσθέτουν πραγματική αξία στην υγειονομική περίθαλψη».