Ανακάμπτουν οι εμβολιασμοί κατά του ιού HPV το 2023
Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα για την κάλυψη του παιδικού και του εφηβικού πληθυσμού. Όμως η πανδημία της λοίμωξης COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα σημαντική υστέρηση στους εμβολιασμούς ρουτίνας παιδιών και εφήβων.
Σημαντική μείωση σε σχέση με άλλους εμβολιασμούς ρουτίνας, παρατηρήθηκε στη χορήγηση των εμβολίων για την ανοσοποίηση απέναντι στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Το σημαντικό εμβολιαστικό έλλειμμα αναγνωρίστηκε και από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών της χώρας μας, με την τελευταία να εισηγείται παρέμβαση αναπλήρωσης χαμένων εμβολιαστικών δόσεων (catch-up) με διάρκεια -αρχικά- μέχρι το τέλος του 2023.
Την επίδραση της παρέμβασης αναπλήρωσης «μέτρησε» μελέτη μαθηματικής μοντελοποίησης που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Παιδιατρικό Συνέδριο. Σύμφωνα με τα ευρήματα, το HPV εμβολιαστικό έλλειμμα έβαινε αυξανόμενο, παρά την ύπαρξη του "catch-up". Δηλαδή, κατά τα τελευταία 3 έτη (2020-2022) χάθηκε σχεδόν μισό έτος HPV εμβολιασμού ενός μη-πανδημικού έτους. Ο παρατεταμένος αντίκτυπος της COVID-19 πανδημίας, ακόμη και μετά την άρση των περιορισμών στον HPV εμβολιασμό, δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο καθώς αντίστοιχη παρατεταμένη επίδραση στους HPV εμβολιασμούς έχει παρατηρηθεί και στις ΗΠΑ. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, τον Απρίλιο του 2023, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η παρατηρούμενη αποτελεσματικότητα του catch-up ήταν χαμηλή και ότι η επίτευξη της εξάλειψης του ελλείμματος του HPV μικρή, επέκτεινε τη διάρκεια του catch-up κατά ένα χρόνο, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Επικαιροποίηση της μελέτης αυτής, που παρουσιάστηκε στο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο, τον Ιούνιο του 2023, υπολόγισε ότι αν και το HPV εμβολιαστικό έλλειμμα μεγάλωνε, ο ρυθμός αύξησης βαίνει μειούμενος. Το ενθαρρυντικό μήνυμα της μελέτης ήταν ότι, αν συνεχιστούν οι παρατηρούμενες εμβολιαστικές τάσεις, το 2023 θα είναι η πρώτη χρονιά μετά την έναρξη της πανδημίας κατά την οποία θα πραγματοποιηθούν περισσότεροι εμβολιασμοί σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος. Παράλληλα, όμως τόνισε ότι η εξάλειψη του HPV εμβολιαστικού ελλείμματος δεν προβλέπεται να πραγματοποιηθεί, με βάση την τρέχουσα αποτελεσματικότητα της παρέμβασης αναπλήρωσης και την ανακοινωμένη διάρκειά της (έως 31/12/2024).
Εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος για εξάλειψη του εμβολιαστικού ελλείμματος, συνέπεια θα είναι μια αναμενόμενη μελλοντική αύξηση της HPV-σχετιζόμενης νοσηρότητας τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια. Αυτή η αύξηση της HPV-σχετιζόμενης νοσηρότητας θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους φροντίδας των HPV επιπλοκών.
Η μελέτη, τέλος, πρότεινε ότι για να καταστεί ο στόχος της εξάλειψης του HPV εμβολιαστικού ελλείμματος ρεαλιστικός, κρίνεται αναγκαία η επέκταση της διάρκειας της παρέμβασης αναπλήρωσης των εμβολιαστικών δόσεων, με παράλληλη υλοποίηση παρεμβάσεων ευαισθητοποίησης/ενημέρωσης κοινού ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά της.