Η σημασία της ψυχικής ισορροπίας των παιδιών

Τα σημερινά παιδιά είναι «τόσο μπροστά» από την ηλικία και την εποχή τους, που χάνουν το πιο ουσιώδες για τη δημιουργία της ψυχικής τους ισορροπίας: Την ανεμελιά των παιδικών τους χρόνων.

Οι ενήλικες, ιδίως οι γονείς, έχουν φυσικά την ευθύνη: Τα παιδιά πρέπει να μεγαλώσουν ως τέτοια, με κύριο συστατικό της παιδικότητάς τους την αθωότητά τους, ώστε να βιώσουν κάθε στάδιο της ζωής τους, όπως πρέπει.

Η αγωγή των παιδιών δεν είναι απλή υπόθεση και χρειάζεται την πλήρη συγκέντρωση μας, ως γονείς. Δυστυχώς σήμερα, η υπερβολική πληροφόρηση και η έκθεση σε κάθε λογής περιεχόμενο, που γίνεται τόσο προς τους γονείς όσο και προς τα παιδιά, κυρίως μέσω των τηλεοπτικών δικτύων και του διαδικτύου, έχει ως αποτέλεσμα να θεωρούμε αναγκαίο να μιλάμε στα παιδιά για θέματα που δεν άπτονται της παιδικότητάς τους.

Ταυτόχρονα, απομακρυνόμαστε από το παραδοσιακό πρότυπο οικογένειας, που ειδικά στη χώρα μας, αποτελεί τον πυρήνα της κοινωνίας μας. Δυστυχώς, σήμερα, αυτό το πρότυπο έχει, εν μέρη, παραμεριστεί για χάρη νεοτερισμών που εκπορεύονται από συγκεκριμένες κατευθύνσεις με αδιευκρίνιστους στόχους, αλλά κατακριτέα αποτελέσματα: Τα παιδιά απομακρύνονται από την παιδική αθωότητα και μπαίνουν από νωρίς, ανάρμοστα, σε μία διαδικασία «αγνωστικισμού» ακόμα και ως προς την ίδια την ταυτότητά τους.

Τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού είναι καθοριστικά για την ψυχική του ισορροπία

Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και το πολύπλευρο και πολυσύνθετο της ψυχικής ζωής του δεν αμφισβητείται. Ουσιαστικά, η επίδραση της κληρονομικότητας και του περιβάλλοντος στην ψυχοπνευματική ανάπτυξη κάθε ατόμου έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ισορροπημένου ενήλικα. Πρόκειται, όπως είναι σαφές, για εξαιρετικά πολύπλοκες διεργασίες με δεκάδες υποπαράγοντες, που καθιστούν σχεδόν αδύνατη κάθε απλούστευση. Κάθε άνθρωπος από τη στιγμή που έρχεται στον κόσμο είναι ένα πλάσμα άγνωστο, που θα αναπτυχθεί σε μια μοναδική ανθρώπινη ύπαρξη, αν και ήδη ενέχει τις δικές του ιδιάζουσες διαθέσεις και τάσεις.

Το ενδιαφέρον και η φροντίδα των γονέων για το παιδί αρχίζει ήδη από τη στιγμή της σύλληψής του, από τότε δηλαδή που ζει τη ζωή ενός όντος απόλυτα ανθρώπινου. Όσα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της κύησης αλλά και κατά τα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής του, είναι άκρως σημαντικά για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, όπως συμφωνούν οι περισσότεροι ειδικοί, καθώς οι ρίζες των ψυχικών διαταραχών βρίσκονται στα πρώτα έτη της ζωής κάθε ανθρώπου.

Επομένως, τυχόν λανθασμένη συμπεριφορά των γονέων και των δασκάλων, κατά τη διάρκεια των πρώτων αυτών ετών, επηρεάζει σημαντικά τη μελλοντική ζωή του ατόμου, καθώς αυτοί είναι επιφορτισμένοι με το να δημιουργούν στο παιδί τις συνθήκες εκείνες, που θα του εξασφαλίζουν μια κατάσταση ευφορίας, ένα συναίσθημα ευεξίας και άνεσης, μια συναισθηματική ισορροπία, τους όρους για επιτυχίες και ευτυχισμένη ζωή, για δημιουργία και κοινωνική πληρότητα.

Το παραδοσιακό πρότυπο οικογένειας και πώς επηρεάζει την ψυχική ισορροπία των παιδιών

Το πρότυπο παραδοσιακής οικογένειας σήμερα παραμένει πλειοψηφική τάση στην ελληνική κοινωνία. Η μαμά, ο μπαμπάς, τα παιδιά και από πολύ κοντά οι παππούδες, εξακολουθούν να αποτελούν ταυτόχρονα πυρήνα και πυλώνα σε κάθε πόλη και κάθε χωριό της χώρας μας. Συνήθως, μάλιστα, οι παππούδες αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών – μια αξία ανεκτίμητη, όπως συμφωνούν οι περισσότεροι ειδικοί, σχετικά με την ψυχική τους ισορροπία. Ο ρόλος της μητέρας και ο ρόλος του πατέρα παραμένουν διακριτοί όσον αφορά στα πρότυπα που δημιουργούν για τα παιδιά τους, ενώ τα όρια που τίθενται εξαρχής συμβάλλουν επίσης προς την κατεύθυνση αυτή.

Φυσικά, τα ίδια τα μέσα που διαθέτουν σήμερα οι οικογένειες για την ανατροφή των παιδιών δρομολογούν καταστάσεις και αλλάζουν την πατροπαράδοτη ανατροφή. Για παράδειγμα, ένα παιδάκι σήμερα μπορεί να ταξιδεύει ευκολότερα, να πραγματοποιεί με τους γονείς του εκπαιδευτικού χαρακτήρα εκδρομές και να πηγαίνει πολύ συχνά σε παιδικές χαρές, με σύγχρονα όργανα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κινητικότητάς του. Ταυτόχρονα όμως, τα μέσα αυτά, εκθέτουν το παιδί σε μια σειρά από συμπεριφορές που ενδέχεται να προκαλέσουν ανισορροπία στην παιδική ψυχή του.

Διότι, ένα παιδάκι γνωρίζει ό,τι έχει μάθει, ό,τι έχει δει, μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας. Αυτοί είναι που δημιουργούν την πραγματικότητά του και αυτοί οι άνθρωποι θέτουν τα πρότυπα για τον μελλοντικό ενήλικα που μεγαλώνουν. Στην περίπτωση του διαδικτύου, τα παιδιά ενδέχεται να βρεθούν μπροστά σε μηνύματα που προσβάλλουν την ίδια την εσωτερικότητα της ύπαρξής τους. Μπροστά σε συνθήκες που ενδεχομένως με πλάγιο, αλλά στοχευμένο τρόπο, διαταράσσουν την ψυχική τους ισορροπία και όλα όσα γνωρίζουν με βεβαιότητα. Και εκεί είναι που δημιουργείται το μεγάλο θέμα – εκεί είναι που χρειάζεται οι γονείς να παρέμβουν αποφασιστικά και δυναμικά, ώστε να επαναφέρουν στο παιδί την ηρεμία, τη σταθερότητα και την ψυχική του ισορροπία.

Ας δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία να παίξουν, να δημιουργήσουν, να χαρούν και τελικά, να μεγαλώσουν!

Δείτε ΕΔΩ ολόκληρο το αφιέρωμα για την ψυχική ισορροπία των παιδιών