Ακούσιες νοσηλείες: Οριοθετείται η παρουσία αστυνομικών - ΟΕΝΓΕ: Σε κίνδυνο η ασφάλεια των ασθενών
Την απεμπλοκή της αστυνομίας αμέσως μετά τη μεταφορά ασθενών με ψυχικές διαταραχές στις δημόσιες μονάδες ψυχικής υγείας, προβλέπει εγκύκλιος του υφυπουργού Υγείας και ψυχιάτρου, Δημήτρη Βαρτζόπουλου. Το ζήτημα έθεσαν στον κ. Βαρτζόπουλο, οι πρόεδροι των Ενώσεων Αστυνομικών Υπαλλήλων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, σε πρόσφατη συνάντηση στο υπουργείο Υγείας.
Ακολούθησε η έκδοση της εγκυκλίου, η οποία ορίζει πως μετά την άφιξη στη νοσηλευτική μονάδα, ο εφημερεύων ψυχίατρος καλείται το ταχύτερο δυνατόν προς παραλαβή του περιστατικού, αποφεύγοντας οποιεσδήποτε τυχόν καθυστερήσεις. Ο αστυνομικός υπάλληλος αποδεσμεύεται αμέσως μετά την έναρξη της διαγνωστικής διαδικασίας και η οποιαδήποτε μετακίνηση του περιστατικού εντός ή εκτός της νοσηλευτικής μονάδας υποδοχής, γίνεται με δικά της μέσα και ευθύνη.
Παρόλο που η πλήρης απεμπλοκή της αστυνομίας από τη διαδικασία, αποτελεί διαχρονικό αίτημα και των εργαζόμενων στις δημόσιες μονάδες ψυχικής υγείας, η εγκύκλιος Βαρτζόπουλου προκάλεσε αντιδράσεις τόσο από την Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) όσο και από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ). Οι δύο ομοσπονδίες των υγειονομικών ζητούν την άμεση απόσυρση της εγκυκλίου, καθώς η τραγική υποστελέχωση των μονάδων υγείας, κυρίως σε νοσηλευτές και τραυματιοφορείς, όπως και η έλλειψη κινητών μονάδων για τη μεταφορά των ψυχικά πασχόντων, θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια ασθενών και εργαζομένων.
«Έχουμε επανειλημμένως καταγγείλει την απάνθρωπη και ταπεινωτική πρακτική, ασθενείς να μεταφέρονται για ψυχιατρική εκτίμηση σε περιπολικό, με χειροπέδες, συνοδεία ένστολων. Διαχρονικό αίτημα των εργαζόμενων στις δημόσιες μονάδες ψυχικής υγείας είναι η πλήρης απεμπλοκή της αστυνομίας από τη μεταφορά των φερόμενων ως ασθενών με ψυχικές διαταραχές, για ακούσια ψυχιατρική εξέταση και νοσηλεία. Η επιβεβλημένη απεμπλοκή της αστυνομίας προϋποθέτει την ανάπτυξη πανελλαδικά του αναγκαίου αριθμού κρατικών κοινοτικών κινητών μονάδων ψυχικής υγείας, πλήρως στελεχωμένων με εξειδικευμένο προσωπικό (ψυχίατρο ή παιδοψυχίατρο, νοσηλευτή κ.λπ.), ώστε να εξασφαλίζεται ότι η μεταφορά θα γίνεται με ασφάλεια και με απόλυτο σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα των ασθενών» επισημαίνει η ΟΕΝΓΕ σε επιστολή της, προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας.
Σύμφωνα με τους νοσοκομειακούς γιατρούς, «οι διατάξεις για τη διαδικασία της ακούσιας ψυχιατρικής εξέτασης και νοσηλείας προβλέπουν ότι: 1. αμέσως μετά την έκδοση της εισαγγελικής παραγγελίας πραγματοποιείται επίσκεψη στον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ασθενούς από μικτό κλιμάκιο της κινητής μονάδας ψυχικής υγείας, 2. ακολουθεί η μεταφορά του ασθενούς με όχημα της κινητής μονάδας ψυχικής υγείας με τη συνοδεία του ψυχίατρου και του νοσηλευτή, και 3. μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με τη συνοδεία αστυνομικής δύναμης κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας και εφόσον ο ψυχίατρος με γραπτή βεβαίωση πιθανολογεί ότι θα απαιτηθεί, για την ασφάλεια του ασθενή ή τρίτων, η λήψη περιοριστικών μέτρων του ασθενή, προκειμένου για την αποφυγή επικείμενης αυτοκαταστροφικής ή ετεροκαταστροφικής συμπεριφοράς του, η οποία δεν μπορεί να αποφευχθεί με κατάλληλες τεχνικές αποκλιμάκωσης».
Ωστόσο, τα προβλεπόμενα στάδια της διαδικασίας ποτέ δεν εφαρμόζονται, σύμφωνα με την ΟΕΝΓΕ. «Οι αναγκαίες κινητές μονάδες ψυχικής υγείας δεν αναπτύχθηκαν ποτέ με αποτέλεσμα η μεταφορά των ασθενών με τη συνοδεία της αστυνομίας να αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Λόγω των τραγικών ελλείψεων σε νοσηλευτές και τραυματιοφορείς η αστυνομία αναγκαστικά παραμένει στο τμήμα επειγόντων περιστατικών μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση και εφόσον κριθεί αναγκαία η νοσηλεία, συνοδεύει τον ασθενή στο τμήμα εισαγωγής του. Ο Υφυπουργός Υγείας Δ. Βαρτζόπουλος, λες και δε γνωρίζει τίποτα από όλα αυτά, αδιαφορώντας προκλητικά για την υγεία και την ασφάλεια τόσο των ασθενών όσο και του προσωπικού, με την υπ΄ αρ. πρωτ.: Γ3α/Γ.Π.οικ.6388 εγκύκλιο με θέμα: "Διαδικασία εισαγωγής ατόμων κατόπιν εισαγγελικών εντολών στο πλαίσιο του Ν. 2071/1992", αποδεσμεύει την αστυνομία αμέσως μετά την παραλαβή του περιστατικού και μετακυλύει στους εφημερεύοντες ψυχίατρους και τους νοσηλευτές της βάρδιας, την ευθύνη για τη μετακίνηση του ασθενούς εντός ή εκτός της νοσηλευτικής μονάδας υποδοχής, χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίες προϋποθέσεις και τα μέσα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας με ασφάλεια. Η αστυνομία θα "ξεφορτώνεται" τον πάσχοντα, ενώ το αποδεκατισμένο προσωπικό τμημάτων ΤΕΠ και Ψυχιατρικών Κλινικών, ο ίδιος ο πάσχων αλλά και οι συνοδοί θα μένουν έκθετοι σε μια δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση».
«Πάντα διεκδικούσαμε και συνεχίζουμε να διεκδικούμε την εκτέλεση των ακούσιων νοσηλειών σε όλα τα στάδια από κατάλληλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Αυτό απαιτεί τη ριζική αλλαγή του σημερινού συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Απαιτεί την ανάπτυξη και στελέχωση ενός ολοκληρωμένου ενιαίου, αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν δικτύου δομών ψυχικής υγείας σε όλα τα επίπεδα - πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο, τριτοβάθμιο - με άμεση διασύνδεση και συντονισμό του παρεχόμενου έργου. Μόνο έτσι εξασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και όχι με φιρμάνια που εκθέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των ασθενών και των εργαζόμενων στις δημόσιες ψυχιατρικές κλινικές» τονίζει η ΟΕΝΓΕ και ζητεί την άμεση ανάκληση της εγκυκλίου.