Πώς το καρδιαγγειακό σύστημα επηρεάζεται από την COVID-19

Η COVID-19 εξελίχθηκε σε παγκόσμιο ζήτημα κυρίως λόγω του αυξημένου μεταδοτικού δυναμικού της λοίμωξης. Αν και στην COVID-19 προεξάρχουν τα αναπνευστικά συμπτώματα, η καρδιαγγειακή παθολογία και οι καρδιακές επιπλοκές δεν είναι σπάνιες, γεγονός που υποδηλώνει μια συσχέτιση μεταξύ της αρρυθμίας και της λοίμωξης λόγω της γενικευμένης φλεγμονής, αυξάνοντας τη νοσηρότητα και τη θνητότητα των ασθενών.

Ο Δρ. Ιωάννης Νούσκας, MD, PhD, Καρδιολόγος του Ομίλου Affidea με εξειδίκευση στη Μοριακή Καρδιολογία, παρουσίασε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Cureus μια ενδιαφέρουσα κλινική περίπτωση παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής (AFib) και πνευμονικού οιδήματος στην οξεία φάση της λοίμωξης από SARS-CoV-2 ενός 78χρονου άνδρα με ιστορικό υπέρτασης, στεφανιαίας νόσου και χρόνιας αγχώδους διαταραχής, εξηγώντας πώς το καρδιαγγειακό σύστημα επηρεάζεται στο πλαίσιο μιας σοβαρής λοίμωξης με COVID-19.

Συμπτώματα

Ο ασθενής εισήχθη στο Καρδιολογικό Εργαστήριο της Affidea Θεσσαλονίκης σε αλλοιωμένη ψυχική κατάσταση, με αίσθημα παλμών, ναυτία, καθολικές αιμωδίες, ταχύπνοια, δύσπνοια, ξηρό βήχα και θωρακική δυσφορία. Κατά την φυσική εξέταση τεκμηριώθηκε ταχυκαρδία με ακανόνιστο ρυθμό, έλλειμμα σφυγμού και ξηροί ρόγχοι βάσεων άμφω.

Ευρήματα εξετάσεων

Αρχικά η ακτινογραφία θώρακος αποκάλυψε διάχυτο πνευμονικό οίδημα, αμφοτερόπλευρες διάμεσες διηθήσεις και θολότητες. Επιπλέον ο ασθενής διαγνώστηκε ηλεκτροκαρδιογραφικά με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή (Afib) με ταχεία κοιλιακή ανταπόκριση και διαταραχές της επαναπόλωσης. Στη συνέχεια η αξονική τομογραφία θώρακος έδειξε πολλαπλές περιοχές αδιαφάνειας, ενώ το υπερηχοκαρδιογράφημα αποκάλυψε κλάσμα εξώθησης 50-55% με διαστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας, αμφικολπική και αμφικοιλιακή διάταση, περικαρδιακή συλλογή και μέτρια υπερτροφία του μεσοκοιλιακού διαφράγματος. Σημειώνεται ότι ο μοριακός έλεγχος με τη μέθοδο PCR ήταν θετικός για SARS-CoV-2.

Ο ασθενής επιδεινώθηκε γρήγορα, μεταφέρθηκε υποξικός σε ΜΕΘ όπου διασωληνώθηκε και του χορηγήθηκαν αγγειοσυσπαστικά, δεξαμεθαζόνη, υδροξυχλωροκίνη, ρεμδεσιβίρη, αντιπηκτικά και αζιθρομυκίνη. Μετά από 7 ημέρες στη ΜΕΘ, η κατάστασή του βελτιώθηκε και σταδιακά απογαλακτίστηκε από την αναπνευστική υποστήριξη. Αποσωληνώθηκε την 11^η ημέρα, ενώ ο φυσιολογικός φλεβοκομβικός ρυθμός αποκαταστάθηκε δύο ημέρες πριν την αποσωλήνωση.

Συσχέτιση καρδιακών επιπλοκών με τη νόσηση από COVID-19

Η παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή (AFib) μπορεί να προκληθεί σε συστηματική φλεγμονή και αυξημένο συμπαθητικό τόνο, όπως στην COVID-19. Αν και στην COVID-19 προεξάρχουν τα αναπνευστικά συμπτώματα, η καρδιαγγειακή παθολογία και οι καρδιακές επιπλοκές δεν είναι σπάνιες. Η παροξυσμική AFib δεν είναι ασυνήθιστη σε ασθενείς με COVID-19, υποδηλώνοντας μια συσχέτιση μεταξύ της αρρυθμίας και της λοίμωξης λόγω της γενικευμένης φλεγμονής.

Δεν είναι απολύτως σαφές, εάν ο SARS-CoV-2 έχει άμεση επίδραση στο μυοκάρδιο, προκαλώντας αρρυθμίες. Η AFib θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένας σημαντικός, ανεξάρτητος, αρνητικός «βιοδείκτης» που προβλέπει τη θνησιμότητα. Οι ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID-19 και εκδηλώνουν AFib είναι υψηλού κινδύνου. Η δυσμενέστερη κλινική τους έκβαση πιθανότατα δεν σχετίζεται με απευθείας μυοκαρδιακή επίδραση του ιού, αλλά θα πρέπει να αποδοθεί στη γενικευμένη φλεγμονή. Ως εκ τούτου, η εντατικοποίηση της θεραπείας με αντιφλεγμονώδεις παράγοντες και αντιικά είναι ζωτικής σημασίας σε ασθενείς με COVID-19 και κολπική ταχυαρρυθμία.

Η COVID-19 είναι μια οξεία ιογενής νόσος με περίοδο επώασης 5-7 ημέρες. Αυτή η σύντομη χρονική περίοδος δεν επαρκεί από μόνη της για να αυξήσει τον κίνδυνο AFib, προκαλώντας μυοκαρδιακή ίνωση, για την οποία συνήθως απαιτούνται εβδομάδες έως μήνες. Ενώ η αναδιαμόρφωση της κολπικής δομής είναι σημαντική για την δημιουργία του υποστρώματος που προκαλεί και διατηρεί την AFib, η πυροδότηση της AFib συσχετίζεται χρονικά με την οξεία λοίμωξη.

Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης AFib σε ασθενείς με COVID-19

Οι ασθενείς με COVID-19 που αναπτύσσουν παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή (AFib) είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία και έχουν τουλάχιστον έναν προϋπάρχοντα παράγοντα κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης. Η καρδιακή ανεπάρκεια έχει επίσης συσχετιστεί με μεγαλύτερη πιθανότητα AFib κατά τη διάρκεια της νόσησης από COVID-19. Επομένως, στους ασθενείς με COVID-19 και ταυτόχρονη παροξυσμική AFib και ένα (προϋπάρχον) υπόστρωμα για AFib, η οξεία λοίμωξη COVID-19 πιθανώς να λειτουργεί ως έναυσμα για την έναρξη της AFib.

Μια άμεση αιτιολογική σχέση της φλεγμονής με την COVID-19 παραμένει άγνωστη, επομένως είναι απαραίτητη μια ανάλυση που να συγκρίνει τη συχνότητα εμφάνισης, τους προγνωστικούς παράγοντες και την έκβαση της AFib σε ασθενείς με COVID-19.

Το καρδιαγγειακό σύστημα επηρεάζεται στο πλαίσιο μιας σοβαρής λοίμωξης με COVID-19. Ο προτεινόμενος μηχανισμός είναι έμμεση βλάβη λόγω φλεγμονής, ενδοθηλιακής διέγερσης και μικροαγγειακής θρόμβωσης. Η καρδιαγγειακή παθολογία και οι καρδιακές επιπλοκές που εμφανίζονται συχνά σε ασθενείς με COVID-19 αυξάνουν τη νοσηρότητα και τη θνητότητα. Η παροξυσμική AFib σε ασθενείς με COVID-19 υποδεικνύει μια συσχέτιση μεταξύ της αρρυθμίας και της βαριάς ίωσης, στο υπόστρωμα της γενικευμένης φλεγμονώδους αντίδρασης.

Παρουσίαση κλινικής περίπτωσης στο Cureus

Το άρθρο του Δρ. Ιωάννη Νούσκα, Καρδιολόγου του Ομίλου Affidea, δημοσιεύτηκε στο Cureus στις 30 Αυγούστου 2021. Το Cureus προσφέρει μια πλατφόρμα όπου οι ερευνητές μπορούν να δημοσιεύουν τα άρθρα τους, ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων, επιτρέποντας την ευρύτερη και πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της επιστημονικής έρευνας. Λειτουργεί με ανοιχτή πρόσβαση (open access), επικεντρώνεται στον τομέα της ιατρικής και υγείας, ενώ στοχεύει στο να διευκολύνει τη διάδοση της επιστημονικής έρευνας και γνώσης μέσω του διαδικτύου. Το Cureus παρέχει έναν προηγμένο τρόπο διακίνησης της επιστημονικής πληροφορίας στον τομέα της ιατρικής, επιδιώκοντας την προώθηση της ανοιχτής επικοινωνίας και δημόσιας συζήτησης στην επιστημονική κοινότητα.

Πηγή: Cite this article as: Nouskas I, Holeva V, Parlapani E, et al. (August 30, 2021) A COVID-19 Patient Presenting With Paroxysmal Atrial Fibrillation. Cureus 13(8): e17569. doi:10.7759/cureus.17569