Ηλίαση: Πώς εκδηλώνεται και πώς αντιμετωπίζεται - Η πρώτη κίνηση για να ανακουφιστείτε

Η ηλίαση είναι ο πιο κοινός τύπος θερμοπληξίας, που προκαλείται από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.

Ουσιαστικά πρόκειται για την υπερθερμία του οργανισμού, εξαιτίας του ερεθισμού των μηνίγγων του εγκεφάλου, ενώ μπορεί να είναι ήπιας, μέτριας ή βαριάς μορφής. Όταν εκδηλωθεί απαιτεί άμεση θεραπεία, καθώς μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο, την καρδιά ή ακομα και τους νεφρούς ή τους μύες. Ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών αυξάνεται όσο καθυστερεί η θεραπεία.

Ενώ κάθε οργανισμός διατηρεί σταθερή την εσωτερική θερμοκρασία του, που φυσιολογικά είναι μεταξύ 36-37 βαθμών Κελσίου, μέσω συγκεκριμένων μηχανισμών όπως η εφίδρωση, η δίψα ή η περιφερική αγγειοδιαστολή, όταν η έκθεση στον ήλιο ειναι παρατεταμένη οι μηχανισμοί αυτοί δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν και προκαλείται η ηλίαση.

Μεγαλύτερη ευαισθησία στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου παρουσιάζουν:

Τα παιδιά (λόγω λεπτών οστών του κρανίου)
Οι ηλικιωμένοι
Οι άνθρωποι κάθε ηλικίας με ανοιχτό χρώμα δέρματος
Όσοι ακολουθούν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή (όπως αντιχολινεργικά, αντιισταμινικά, β-αναστολείς κ.ά.)
Όσοι αθλούνται
Οι πάσχοντες από ιατρικά νοσήματα (π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη)

Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Σε μία ήπιας μορφής ηλίαση ο ασθενής εκδηλώνει τα εξής συμπτώματα:

Κόπωση και ατονία
Ζάλη
Έντονη εφίδρωση
Ερυθρότητα του δέρματος
Βουητό στα αυτιά

Εάν συνεχιστεί η έκθεση στον ήλιο παρά τα παραπάνω συμπτώματα, τότε μπορεί να εκδηλωθεί μεσαίας βαρύτητας ηλίαση - θερμοπληξία, με τα ακόλουθα συμπτώματα:

Έντονο πονοκέφαλο
Ίλιγγο
Ναυτία
Εμετό
Μειωμένη εφίδρωση
Ταχυπαλμία και ταχύπνοια
Πυρετό με ρίγος έως και 39°C
Τάση λιποθυμίας
Κράμπες
Φουσκάλες στο δέρμα-εγκαύματα

Στην βαρια ηλιάση τα συμπτώματα είναι:

Ωχρότητα
Διανοητική σύγχυση
Παραλήρημα
Απώλεια συνείδησης
Σπασμοί
Παραισθήσεις
Πυρετός έως και 41°C
Ακούσια ούρηση και αφόδευση
Εγκεφαλικές βλάβες

Η θερμοπληξία είναι επείγον περιστατικό καθώς μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, επομένως υπάρχουν προληπτικά μέτρα, τα οποία πρέπει να τηρούνται από όλους ανεξαρτήτως ηλικίας και ιδιαίτερα από τις ευπαθείς ομάδες και είναι τα εξής:

Αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο τις ώρες που οι ακτίνες του ήλιου είναι κάθετες (από τις 11.00 π.μ. έως και τις 16.00 μ.μ.)

Χρήση αντηλιακής κρέμας (με συχνή ανανέωσή της)

Κάλυψη σώματος με δροσερά και ανοικτού χρώματος ρούχα και καπέλο

Ενυδάτωση του οργανισμού με δροσερό νερό και χυμούς

Μπάνιο στη θάλασσα ή συχνά ντους

Αποφυγή γευμάτων που θεωρούνται βαριά

Αποφυγή αλκοόλ

Οι πρώτες βοήθειες για συμπτώματα ηλίασης

Πότε αναζητούμε ιατρική βοήθεια

Σε περίπτωση σοβαρής ηλίασης πρέπει να ζητήσουμε άμεσα ιατρική βοήθεια και να μεταφερθεί επειγόντως ο ασθενής σε νοσοκομειο, προκειμένου να του χορηγηθούν οροί για ενυδάτωση και να αντιμετωπιστούν πιθανά εγκαύματα.

Όταν η ηλίαση είναι ήπια, ακολουθούνται τα εξής βήματα:

Μεταφέρουμε το άτομο σε σκιερό μέρος

Χαλαρώνουμε τη ζώνη και απομακρύνουμε όλα τα περιττά ενδύματα (π.χ. παντελόνια, κάλτσες, υποδήματα)

Βάζουμε τον ασθενή να κάνει ένα δροσερό μπάνιο ή αν δεν είναι δυνατό τοποθετούμε κρύες κομπρέσες στον αυχένα, τον κορμό, τα χέρια και τα πόδια, για να ρίξουμε γρήγορα τη θερμοκρασία του σώματός του

Ξαπλώνουμε τον ασθενή και τοποθετούμε τα πόδια του λίγο ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα

Χορηγούμε παυσίπονο και αντιπυρετικό

Εάν δεν έχει τάση για έμετο και αίσθημα ζαλάδας χορηγούμε κρύα, ισοτονικά ροφήματα χωρίς ζάχαρη. Εναλλακτικά μπορούμε να προσθέσουμε ένα κουταλάκι αλάτι σε ένα λίτρο νερό και να πίνει μικρές γουλιές. Αυτό επειδή ο οργανισμός λόγω της εφίδρωσης αποβάλλει αλάτι - δηλαδή νάτριο - και χρειάζεται να αναπληρώσει και να διατηρήσει τους ηλεκτρολύτες.