Θεοδωρίδου: Γιατί είναι σημαντικό για τον ελληνικό πληθυσμό το εμβόλιο κατά της γρίπης
Κάθε χρόνο, πριν από την έναρξη της περιόδου της εποχικής γρίπης, εκδίδεται από το υπουργείο Υγείας η εγκύκλιος για τον αντιγριπικό εμβολιασμό, που περιλαμβάνει τις λεπτομερείς συστάσεις, όπως έχουν καθοριστεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ομότιμη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Μαρία Θεοδωρίδου, εξηγεί σε συνέντευξή της στον ΕΟΔΥ, ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο της γρίπης και γιατί είναι τόσο σημαντικό για τον ελληνικό πληθυσμό:
«Ο ιός της γρίπης προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Ενδεικτικά, τον προηγούμενο χρόνο στην Αμερική καταγράφηκαν 716.000 – 829.000 εισαγωγές στο νοσοκομείο και 45.007 – 71.710 θάνατοι.
Ο εμβολιασμός συστήνεται κατά προτεραιότητα για τα άτομα αυξημένου κινδύνου, όπως είναι τα ηλικιωμένα άτομα, λόγω ανοσογήρανσης >60 ετών, τα μικρά παιδιά, άτομα με υποκείμενα χρόνια νοσήματα ή με ειδικές θεραπείες, οι έγκυοι και άτομα με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης και μετάδοσης του ιού (όπως π.χ. ιατρονοσηλευτικό προσωπικό).
Θα ήθελα να επισημάνω ότι τα παχύσαρκα άτομα -και είναι μεγάλος ο αριθμός τους στη χώρα μας- δεν έχουν κατανοήσει τον κίνδυνο και αυτό αποτυπώνεται στον σχετικά μικρό αριθμό που εμβολιάζονται.
Θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν ότι ο εμβολιαζόμενος προστατεύει τον εαυτό του, τα άτομα του περιβάλλοντός του (οικογένεια, εργασία) και δεν επιβαρύνει το σύστημα υγείας της χώρας του με νοσηλείες που θα μπορούσαν να προληφθούν».
Ως προς τις νεότερες εξελίξεις στα εμβόλια της γρίπης, η κυρία Θεοδωρίδου αναφέρει: «Το πρόβλημα με τα εμβόλια της γρίπης είναι η συνεχής αντιγονική, ήπια ή ισχυρή, μεταβολή του ιού, που επιβάλλει την ετήσια από τον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επικαιροποίηση του εμβολίου. Τα εμβόλια γρίπης για το 2024-25 σε άλλες χώρες και τις ΗΠΑ είναι τριδύναμα, περιέχουν δηλαδή δύο στελέχη Α και ένα στέλεχος Β, αφού ο ιός Β/Yamagata δεν κυκλοφορεί παγκοσμίως από το 2020. Εκτός από τα αδρανοποιημένα ενέσιμα εμβόλια, έχουν παραχθεί και εμβόλια που περιέχουν ζώντες εξασθενημένους ιούς και χορηγούνται με ρινικό ψεκασμό (Fluzone, Afluria κ.ά.). Η μορφή αυτή του εμβολίου δεν είναι ακόμα διαθέσιμη στη χώρα μας. Για τη φετινή χρονιά στην Ελλάδα κυκλοφορούν τετραδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια QIVe, με σύνθεση Α(Η1Ν1 pdm09) και Α(Η3Ν2) και τους δύο τύπους Β/Yamagata και B/Victoria, όπως και το τετραδύναμο εμβόλιο που παρασκευάζεται σε κυτταροκαλλιέργειες QIVe. Ιδιαίτερη κατηγορία εμβολίων αποτελούν τα ενισχυμένα τετραδύναμα εμβόλια QIV-IHD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και το aQIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό). Τα προαναφερθέντα εμβόλια χορηγούνται σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών και συνταγογραφούνται από ιατρό. Η επιστημονική έρευνα των τελευταίων χρόνων έχει επικεντρωθεί στην προσπάθεια παρασκευής εμβολίου, που θα προσφέρει ευρύτερη και μακράς διάρκειας προστασία έναντι πολλών παραλλαγών του ιού. Η δημιουργία ενός παγκόσμιου εμβολίου (universal vaccine) είναι δυσχερής και θα απαιτήσει πολυετή προσπάθεια κατά τους ειδικούς. Όμως, η εξέλιξη των τεχνικών, π.χ. mRNA, DNA, που υπερτερούν των συμβατικών καλλιεργειών παραγωγής εμβολίων σήμερα και η πρόοδος της γενετικής και της ανοσολογίας, δημιουργούν αισιόδοξες προοπτικές για ανάπτυξη νέων εμβολίων γρίπης».
Για τις πιθανές παρενέργειες του εμβολίου της γρίπης και κατά πόσο θα πρέπει οι πολίτες να ανησυχούν γι' αυτές, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών τονίζει: «Τα εμβόλια της γρίπης είναι πολύ ασφαλή και οι πολίτες θα πρέπει να εμβολιάζονται χωρίς φόβο και άγχος. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι τοπική αντίδραση στο σημείο της ένεσης (ερυθρότης, οίδημα, πόνος). Συμβαίνουν στο 15-20% των εμβολιαζόμενων και υποχωρούν μετά 1-2 ώρες. Σπανιότερα μπορεί να εμφανίσει ο εμβολιαζόμενος πυρετό, ρίγη και μυαλγίες, που υποχωρούν επίσης σύντομα. Σπάνια μπορεί να εκδηλωθεί αλλεργία σε κάποιο συστατικό του εμβολίου. Να σημειωθεί ότι η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη για εμβολιασμό. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 1976 το εμβόλιο της γρίπης (γρίπη των χοίρων) συνδέθηκε με την πρόκληση του συνδρόμου Guillain-Barre (1/100.000 εμβολιασθέντων). Έκτοτε δεν έχει αποδειχθεί η σύνδεση με το εμβόλιο και αν υπάρχει, είναι εξαιρετικά σπάνια (1 περίπτωση/1.000.000). Όμως, παρ’ όλο που δεν έχει τεκμηριωθεί η αιτιολογική σχέση του εμβολίου, άτομα που έχουν παρουσιάσει Guillain-Barre 6 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό, συστήνεται να μην εμβολιάζονται».
Τέλος, το μήνυμα που θέλει να δώσει είναι ότι «η πρόληψη πάντα είναι καλύτερη από τη θεραπεία και για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό το παράδειγμα του εμβολιασμού ισχυροποιεί την εμπιστοσύνη στα εμβόλια και προάγει τη Δημόσια Υγεία».
«Ως παιδίατρος στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία" εμβολιαζόμουν για τη γρίπη κάθε χρόνο από το προσωπικό – νοσηλευτές της Επιτροπής Ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Πιστεύω ότι ο εμβολιασμός στον χώρο της εργασίας συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση του αριθμού των ατόμων που εμβολιάζονται. Με την πάροδο του χρόνου εκτός από την ιδιότητα του επαγγελματία υγείας προστέθηκε ως κριτήριο και η ηλικία» προσθέτει.