Προσωπικός γιατρός: «Αχίλλειος πτέρνα» οι αγροτικοί γιατροί - Η κριτική των φορέων για το νομοσχέδιο
Δεκτό κατά πλειοψηφία έγινε επί της αρχής στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για την αναμόρφωση του θεσμού του προσωπικού γιατρού και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση (04/11/2024) της Επιτροπής, υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου δήλωσε η Νέα Δημοκρατία. Καταψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, η Νέα Αριστερά και η «Νίκη». Επιφύλαξη, για την τελική τους στάση στην ολομέλεια, δήλωσε το ΠΑΣΟΚ, η Ελληνική Λύση, η Πλεύση Ελευθερίας και οι «Σπαρτιάτες».
«Το νομοσχέδιο κάνει ένα μεγάλο βήμα μπρος και είναι αναγκαία μεταρρύθμιση», ανέφερε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος εξήγησε ότι στόχος της νομοθετικής παρέμβασης είναι η διασφάλιση επαρκούς αναλογίας προσωπικών ιατρών προς τους λήπτες υπηρεσιών υγείας, η αύξηση των ιατρών που εξειδικεύονται στη γενική/οικογενειακή ιατρική και στην εσωτερική παθολογία και η δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος δεικτών απόδοσης των προσωπικών ιατρών.
Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται η πρόβλεψη ότι στη δεξαμενή των γιατρών που θα γίνουν προσωπικοί γιατροί εντάσσονται και οι αγροτικοί γιατροί. Ο υπουργός Υγείας, απαντώντας στα κόμματα της αντιπολίτευσης, είπε ότι αποτελεί λύση ανάγκης η συγκεκριμένη πρόβλεψη ελλείψει γενικών γιατρών/παθολόγων. Η έλλειψη γενικών γιατρών/παθολόγων, όπως εξάλλου είπε, οδήγησε το Υπουργείο στην απόφαση να δώσει κίνητρα για να ακολουθήσουν οι νέοι γιατροί την ειδικότητα αυτή. «Έχουμε πρόβλημα πολύ λίγων γενικών γιατρών παθολόγων, σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Εμείς χρειαζόμαστε παθολόγους. Θεσπίζουμε κίνητρα για την ειδικότητα γενικών παθολόγων γιατρών. Επιδοτούμε για την ειδικότητα που μας λείπει», ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης.
Νωρίτερα, επί του νομοσχεδίου τοποθετήθηκαν οι φορείς που είχαν κληθεί να εκθέσουν τις απόψεις για τις νέες διατάξεις.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει πολλά θετικά σημεία, ανέφερε ο Αναστάσιος Σαμουηλίδης, που εκπροσώπησε την Ένωση Ασθενών Ελλάδος. Ο προσωπικός γιατρός, είπε ο κ. Σαμουηλίδης, «είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στη χώρα μας και δύναται να συμβάλλει τόσο στη θωράκιση της δημόσιας υγείας όσο και στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων». Αναγκαίες προϋποθέσεις για την επιτυχία του ωστόσο, υπογράμμισε, είναι η εύκολη και άμεση πρόσβαση των πολιτών στον προσωπικό γιατρό, ώστε πλέον ο κάθε πολίτης να έχει το γιατρό του με τον οποίο θα αναπτύξει σχέσεις εμπιστοσύνης. «Είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά δεν αρκεί. Απαιτείται και η ανάπτυξη ενός δικτύου πρωτοβάθμιας φροντίδας με ομόκεντρους κύκλους γύρω από τον προσωπικό γιατρό που θα περιλαμβάνει τόσο γιατρούς ειδικοτήτων, όσο και ψυχολόγους, φυσιοθεραπευτές κ.τλ. για την ολιστική φροντίδα των ασθενών, εάν θέλουμε να μιλάμε για ασθενοκεντρική φροντίδα», τόνισε ο κ. Σαμουηλίδης. Υπογράμμισε παράλληλα ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί ένας τρόπος επικοινωνίας και ανατροφοδότησης, μεταξύ προσωπικού και θεράποντος ιατρού, γιατί ένα μεγάλο βάρος για τους ασθενείς, είναι, «το να πηγαίνει πέρα δώθε και να προσπαθεί» να κάνει τους γιατρούς να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, χαρακτήρισε πολύ θετική την ένταξη των αμιγώς ιδιωτών γιατρών μέσα στο σύστημα του προσωπικού γιατρού. Σημείωσε όμως ότι ο ΠΙΣ δεν μπορεί να δει την ένταξη των αγροτικών γιατρών στο θεσμό του προσωπικού γιατρού, «ως μια στοιχειωδώς σοβαρή επιλογή». «Πώς είναι δυνατόν, να δώσουμε στους πολίτες, ένα γιατρό ο όποιος μόλις αποφοίτησε από την Ιατρική, για τα ίδια καθήκοντα που έχουν γιατροί, οι οποίοι έχουν ειδικευτεί για τουλάχιστον πέντε χρόνια; Αυτό νομίζω ότι είναι η "Αχίλλειος πτέρνα" του νομοσχεδίου, καλό θα ήταν να αποσυρθεί», είπε ο κ. Εξαδάκτυλος.
Ο Παναγιώτης Παπανικολάου, γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ), εξέφρασε την αντίθεσή του με το νομοσχέδιο, διότι, όπως τόνισε, ο πραγματικός στόχος δεν είναι η ενίσχυση της δημόσιας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας αλλά η δημιουργία ενός γιατρού «γραφειοκράτη», ενός γιατρού που θα είναι «ένας κέρβερος της πύλης, ένας θυρωρός φύλακας, πορτιέρης, ο οποίος θα αποτρέπει την πρόσβαση των ασθενών σε πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες, με στόχο τη μείωση του κόστους». Ο κ. Παπανικολάου χαρακτήρισε «συνταγή αποτυχίας», την πρόβλεψη ότι «θα ανατίθενται καθήκοντα και ευθύνες ειδικευμένων γιατρών, δηλαδή ειδικευμένων γιατρών γενικής οικογενειακής ιατρικής, ειδικευμένων γιατρών ειδικής παθολογίας, ειδικευμένων γιατρών παιδιατρικής, σε ανειδίκευτους γιατρούς, σε ειδικευόμενους γιατρούς ακόμα και σε γιατρούς υπηρεσίας υπαίθρου. Δηλαδή, σε νέους πτυχιούχους, που δεν έχουν καν ξεκινήσει την εκπαίδευσή τους στην ειδικότητα».
Η Πηγή Περδικάκη, γενικός γραμματέας του Ελληνικού Κολεγίου Γενικών Γιατρών ανέφερε ότι έχουν περάσει 40 χρόνια από τότε που δημιουργήθηκε η ειδικότητα της Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής χωρίς να έχει λειτουργήσει ο οικογενειακός-προσωπικός γιατρός. «Είναι αυτό που περιμέναμε ως Γενικοί Ιατροί, όταν κάναμε την ειδικότητα, 40 χρόνια πριν, γιατί αυτό μας είχε υποσχεθεί η πολιτεία», ανέφερε η κυρία Περδικάκη και τόνισε πρέπει οι Γενικοί Οικογενειακοί Γιατροί να περιληφθούν στις προκηρύξεις των θέσεων κατά προτεραιότητα, δεδομένου ότι είναι εκείνοι οι γιατροί που εκπαιδεύτηκαν και συνεχίζουν να εκπαιδεύονται με ένα πληρέστατο πρόγραμμα πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας.
Ο Ευστάθιος Σκληρός, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, είπε ότι το νομοσχέδιο είναι στη σωστή κατεύθυνση, που ανανεώνει και οριοθετεί την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με τον σημαντικό ρόλο του προσωπικού γιατρού. Ο κ. Σκληρός αναφέρθηκε στην πρόβλεψη για την συνδρομή του προσωπικού γιατρού στην ενημέρωση του ατομικού ψηφιακού φακέλου του ασθενούς, και πρότεινε να στηριχθεί ο προσωπικός γιατρός στο έργο αυτό με τη συμμετοχή των δημόσιων μονάδων στη συμπλήρωση κάποιων στοιχείων στον ηλεκτρονικό φάκελο, διότι θα υπάρξει μεγάλος όγκος δουλειάς. Παράλληλα, επισήμανε ότι η αξιοποίηση των τελειόφοιτων γιατρών, στον θεσμό, δημιουργεί ανισότητες στους λήπτες των υπηρεσιών υγείας.
Ο Ανάργυρος Μαριόλης, πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντικό ότι με το νομοσχέδιο, ο προσωπικός γιατρός καθίσταται πλοηγός στο σύστημα υγείας. Είπε επίσης ότι η διεύρυνση του θεσμού του προσωπικού γιατρού από αμιγώς ιδιώτες, μοιάζει μονόδρομος. Προϋπόθεση, όπως είπε, είναι η κατάργηση κάθε εμποδίου για την πρόσβαση στις υπηρεσίες του προσωπικού γιατρού, τόσο λόγω του κόστους όσο και για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Ο Αθανάσιος Συμεωνίδης, ΓΓ της Εταιρείας Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής Ελλάδος «Ιπποκράτης» ανέφερε ότι η ενίσχυση του θεσμού του προσωπικού γιατρού πρέπει να έχει πάντοτε γνώμονα την καθολική κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού. Στα «δυνατά» σημεία του σχεδίου νόμου συμπεριέλαβε τη διεύρυνση των κατηγοριών των γιατρών που παρέχουν υπηρεσίες προσωπικού γιατρού, με την συμμετοχή και των αμιγώς ιδιωτών γιατρών, αλλά και το οικονομικό κίνητρο που προβλέπει το νομοσχέδιο με επιδίωξη περισσότεροι νέοι γιατροί να επιλέξουν τις ειδικότητες της Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής και της Παθολογίας. Όπως και ο κ. Μαριόλης έτσι και ο κ. Συμεωνίδης συμφώνησε με την καθιέρωση συστήματος αξιολόγησης των προσωπικών γιατρών.
Ο πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Αρκαδόπουλος είπε ότι το νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση, τόσο σε σχέση με τον προσωπικό γιατρό όσο και σε σχέση με τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας. «Ο προσωπικός γιατρός είναι απαραίτητο κομμάτι ενός σύγχρονου συστήματος υγείας, είναι ο πυρήνας της ανάπτυξης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και έτσι όπως παρουσιάζεται στο σχέδιο νόμου είναι στη σωστή κατεύθυνση. Η παρουσία του είναι απολύτως απαραίτητη», είπε ο κ. Αρκαδόπουλος. Αναφερόμενος στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας που προβλέπονται με το σχέδιο νόμου, ο κ. Αρκαδόπουλος είπε ότι όχι μόνο θα προσδώσουν κύρος στο θεσμό των Κέντρων Υγείας, αλλά και θα συμβάλλουν τα μέγιστα στην εκπαίδευση των γιατρών, των φοιτητών, στην εφαρμογή των προγραμμάτων πρόληψης. Υπό την έννοια αυτή, υπογράμμισε, είναι σημαντική η σύνδεση των Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας με τα Πανεπιστημιακά Εργαστήρια που έχουν αντικείμενο την πρόληψη και τη δημόσια υγεία. Ζήτησε παράλληλα στο νομοσχέδιο, «να είναι πιο ξεκάθαρο» ότι στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας θα συμμετέχουν οι φοιτητές των ιατρικών σχολών, στο πλαίσιο της κλινικής τους άσκησης.
Εκ μέρους της ΕΣΑμεΑ, ο κ. Βασίλειος Δήμος ζήτησε, για τους χρονίως πάσχοντες με θαλασσαιμία, με δρεπανοκυτταρική νόσο, να παρακολουθούνται από δομές αιμοκάθαρσης κλπ, να έχει και ο θεράπων ιατρός τους, τον ρόλο του προσωπικού γιατρού. Ζήτησε επίσης στο ΔΣ του ΕΟΔΥ να μετέχει και ένας εκπρόσωπος της ΕΣΑμεΑ και χρόνιων παθήσεων.
Ο Αντώνης Κοντός, εκ μέρους της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδίατρων, πρότεινε αύξηση του ηλικιακού ορίου για την παρακολούθηση από τον προσωπικό παιδίατρο μέχρι την ηλικία των 18 ετών, αντί των 16 που προβλέπεται στο νομοσχέδιο.