Περίπου 2.000 θάνατοι από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη ανά έτος - Το 12% των ασθενών φέρει το μικρόβιο
Η Ελλάδα διαχρονικά ξεπερνά σε ποσοστά μικροβιακής αντοχής και λοιμώξεων που σχετίζονται με την φροντίδα υγείας, τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό που δεν ήταν ευρέως γνωστό μέχρι σήμερα, είναι ότι πολλές φορές οι ασθενείς είναι αυτοί που φέρνουν τον ανθεκτικό μικροοργανισμό και δεν τον «κολλάνε» στο νοσοκομείο.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το 12% των Ελλήνων ασθενών που κάνουν εισαγωγή στα νοσοκομεία για οποιοδήποτε λόγο, εμφανίζει τουλάχιστον μία λοίμωξη που οφείλεται σε πολυανθεκτικό μικρόβιο, το οποίο έχει ήδη πριν μπει στο νοσοκομείο. Ο ασθενής δηλαδή είναι αποικισμένος πριν καν τη νοσηλεία του, με κίνδυνο να διασπείρει περαιτέρω τον μικροοργανισμό. Στην Ευρώπη, κατά μέσο όρο, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 6,8%.
Στη χώρα μας κάθε χρόνο, περίπου 2.000 θάνατοι οφείλονται σε λοίμωξη από κάποιο πολυανθεκτικό στα αντιβιοτικά μικρόβιο. Η κατάχρηση των αντιβιοτικών είναι ο κύριος παράγοντας της μικροβιακής αντοχής. Και εδώ η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στην Ευρώπη, τόσο στη χρήση που γίνεται στην κοινότητα όσο και στα νοσοκομεία.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, την Τετάρτη (11/12/2024). Στη συζήτηση συμμετείχαν οι: Νίκος Σύψας, Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Μαρία Πηρουνάκη, Διευθύντρια ΕΣΥ Παθολογίας – Λοιμωξιολογίας στο ΓΝΑ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ», Μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ, Γεωργία Κουρλαμπά, Επίκουρη Καθηγήτρια Μεθοδολογίας Έρευνας- Τεκμηριωμένης Νοσηλευτικής Πρακτικής, Τμήμα Νοσηλευτικής – Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ, Ξανθή Δεδούκου, Παιδίατρος – Λοιμωξιολόγος, Τμήμα Μικροβιακής Αντοχής & Λοιμώξεων που συνδέονται με Φροντίδα Υγείας, Μαρία Τσερώνη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νοσηλευτικής Λοιμώξεων, Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Για να καταπολεμηθούν οι λοιμώξεις που οφείλονται στη μικροβιακή αντοχή, οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ θέτουν ως στόχο μέχρι το 2030, τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης αντιβιοτικών κατά 27%, την επίτευξη του ποσοστού 65% στην κατανάλωση αντιβιοτικών κατηγορίας ACCESS (αντιβιοτικά που είναι αποτελεσματικά έναντι ευρέος φάσματος συνηθισμένων παθογόνων, ενώ παρουσιάζουν επίσης χαμηλότερο δυναμικό αντοχής) και μείωση της επίπτωσης βακτηριαιμιών από 3 ανθεκτικά παθογόνα.
Για να επιτευχθούν αυτά, χρειάζεται ενίσχυση της επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής και της κατανάλωσης αντιμικροβιακών, προώθηση της ορθολογικής χρήσης αντιβιοτικών, μέτρα Πρόληψης και Ελέγχου Λοιμώξεων στην κοινότητα και τις δομές υγειονομικής περίθαλψης, ενίσχυση των Εθνικών Σχεδίων Δράσης στο πλαίσιο της Ενιαίας Υγείας, ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας.
Ήδη γίνεται καταγραφή των 5 πιο συχνών πολυανθεκτικών μικροοργανισμών στα νοσοκομεία, με στόχο να εντοπίζονται οι ασθενείς που κάνουν εισαγωγή «αποικισμένοι», είναι δηλαδή φορείς, ώστε να απομονώνονται ή εάν αυτό δεν είναι δυνατό, οι γιατροί και νοσηλευτές να παίρνουν μέτρα ατομικής προστασίας.
Επίσης, ο ΕΟΔΥ ετοιμάζει οδηγίες για την αποτροπή των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, ενώ 90 άτομα του Οργανισμού θα βρίσκονται στα νοσοκομεία για να καταγράφουν την ορθή τήρηση των οδηγιών και τα αποτελέσματα.
Παράλληλα, η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ, έχει καταρτίσει οδηγίες για την αντιμετώπιση όλων των λοιμώξεων, ώστε να γίνεται ορθή συνταγογράφηση. Οι οδηγίες θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ και θα είναι και διαθέσιμες σε μορφή application για τη διευκόλυνση των γιατρών. Επόμενο βήμα, θα είναι η εισαγωγή των αντίστοιχων αλγορίθμων στην ΗΔΙΚΑ και στον ΕΟΠΥΥ, προκειμένου να μειωθεί η κατάχρηση αντιβιοτικών.