Οι ελληνίδες εμβολιάζονται κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Ένα σημαντικό βήμα επιτεύχθηκε πριν από 6 χρόνια με την κυκλοφορία των εμβολίων έναντι του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ενός ιού που αποτελεί το μοναδικό αίτιο καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας αλλά ενέχεται και σε καρκίνους άλλων περιοχών, όπως και σε άλλα σοβαρά νοσήματα.

Στη χώρα μας ο εμβολιασμός με τα 2 διαθέσιμα εμβόλια έχει ξεκινήσει από τον Ιανουάριο του 2007 εστιάζοντας στα μικρά κορίτσια και στις νεαρές γυναίκες έως την ηλικία των 26 ετών.

Πως καταφέρνει ένα εμβόλιο να προστατεύσει από έναν καρκίνο;

Ο λόγος είναι ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται σε έναν ιό, τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Αυτή η επαναστατική θεωρία επιβεβαιώθηκε μέσα από μία τεράστια σειρά ερευνητικών εργασιών που απέδειξαν ότι ο ιός μπορεί να μεταλλάσει τα κύτταρα που προσβάλλει σε καρκινικά. Από τον ιό αυτόν κινδυνεύει κάθε σεξουαλικά ενεργής άνθρωπος, μια και ο ιός HPV είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός, μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και δεν υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος προστασίας. Ο ίδιος ιός προκαλεί και άλλους καρκίνους, όπως ο καρκίνος του αιδοίου και του κόλπου που αποτελούν μάλιστα μορφές καρκίνου που δεν μπορούν να ελεγχθούν έγκαιρα με μεθόδους όπως το τεστ Παπανικολάου. Πρέπει βέβαια να τονιστεί ότι ο ιός έχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να υποστραφεί από μόνος του. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι μπορεί να αποτελεί την αποκλειστική αιτία του καρκίνου τραχήλου μήτρας, αλλά δεν σημαίνει ότι κάθε γυναίκα που έχει μολυνθεί θα πάθει καρκίνο. Αντίθετα 1 μόνο στις 100 γυναίκες που θα αποκτήσουν λοίμωξη από τον ιό HPV θα πάθουν καρκίνο.

Αυτή την εικόνα είχαν οι επιστήμονες όταν συνέλαβαν την ιδέα ότι θα μπορούσαν να παρασκευάσουν ένα εμβόλιο που θα προλαμβάνει τη λοίμωξη από τον ιό HPV.

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Πολύ μεταδοτικός, πολύ μολυσματικός, πολύ συχνός ιός

Ο ιός HPV μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή, η οποία δεν είναι απαραίτητο να είναι ολοκληρωμένη. Ο ιός πιο σπάνια μεταδίδεται από την επαφή των γεννητικών περιοχών ή την επαφή των χεριών με τη γεννητική χώρα και ακόμα σπανιότερα από μολυσμένα υφάσματα και ρούχα. Η χρήση του προφυλακτικού μπορεί να μειώσει την πιθανότητα μετάδοσης, αλλά όχι να την εξαλείψει. O ιός HPV είναι πολύ μολυσματικός, o βαθμός μολυσματικότητας εξαρτάται από τον τύπο του ιού αλλά και από τον οργανισμό που μολύνεται.

Η λοίμωξη από HPV είναι πολύ συχνή και, λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής και των αλλαγών που έχουν συντελεστεί στις σεξουαλικές συνήθειες, αυξάνει συνεχώς. Σήμερα, υπολογίζεται ότι το 80% των σεξουαλικά ενεργών ανθρώπων θα έρθουν κάποια στιγμή της ζωής τους σε επαφή με τον ιό, ποσοστό το οποίο συνδυάζεται με ανάλογη αύξηση των σχετιζόμενων νοσημάτων.

Από ποια νοσήματα προστατεύει ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV;

Με βάση σχετικές μελέτες, ο εμβολιασμός προλαμβάνει πάνω από το 75% του συνόλου των περιπτώσεων του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και τις περισσότερες περιπτώσεις των άλλων μορφών καρκίνου της γεννητικής χώρας που προκαλεί ο ιός, καθώς και το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων. Αναλυτικά, νοσήματα στα οποία ενέχεται ως αιτιολογικός παράγοντας ο ιός HPV είναι:

Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο στην πιο παραγωγική ηλικία της γυναίκας, μεταξύ 15-44 ετών. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο εμφανίζονται 600 καινούργια περιστατικά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και περίπου 250 νέες γυναίκες χάνουν τη ζωή τους από αυτόν. Στην Ευρώπη 33.500 γυναίκες περίπου διαγιγνώσκονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και 15.000 γυναίκες πεθαίνουν από τη νόσο αυτή ετησίως.

Προκαρκινικές βλάβες του τραχήλου της μήτρας. Οι προκαρκινικές βλάβες του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, που προηγούνται του καρκίνου, παρουσιάζουν ανησυχητική αύξηση σε γυναίκες 16-26 ετών. Προσπάθεια λοιπόν της στενής παρακολούθησης αυτών των βλαβών είναι η αντιμετώπισή τους ώστε να μην εξελιχθούν περαιτέρω. Η αντιμετώπισή τους είναι κατά βάση χειρουργική και έχει ως στόχο την αφαίρεση της βλάβης τοπικά στον τράχηλο. Δυστυχώς οι επεμβάσεις αυτές, παρά το γεγονός ότι είναι συντηρητικές τοπικές επεμβάσεις, δεν είναι άμοιρες συνεπειών. Μπορούν να επηρεάσουν τη υγεία της νεαρής γυναίκας, καθώς μπορούν να προκαλέσουν πρόβλημα στη γονιμότητα της ασθενούς ή και να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό σε μία μελλοντική εγκυμοσύνη. Πέρα από τις πιθανές επιπλοκές των επεμβάσεων, η ανάπτυξη μιας προκαρκινικής βλάβης επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας και την ποιότητα ζωής της.

Καρκίνος του αιδοίου. Ο καρκίνος αυτός είναι πιο σπάνιος από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αλλά έχει χειρότερη πρόγνωση και απαιτεί πιο ριζική χειρουργική επέμβαση. Για τον καρκίνο αυτόν δεν υπάρχει τρόπος έγκαιρης διάγνωσης, ανάλογος με το τεστ Παπανικολάου που ανιχνεύει πρώιμα προκαρκινικές βλάβες του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ή τον ίδιο τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

Καρκίνος του κόλπου ο οποίος είναι επίσης ένας σοβαρός καρκίνος, με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι διαγιγνώσκεται πιο δύσκολα και έτσι μικραίνει η πιθανότητα να διαγνωσθεί έγκαιρα.

Καρκίνος πρωκτού σε γυναίκες και άνδρες. Ο καρκίνος αυτός παρουσιάζει τις 2 τελευταίες δεκαετίες ραγδαία αύξηση, με αποτέλεσμα τα περιστατικά να έχουν τριπλασιαστεί. Είναι δε ένα νόσημα που αφορά και τα 2 φύλα και περισσότερο τις γυναίκες.

Σήμερα γνωρίζουμε επίσης ότι πέραν των νοσημάτων στο γεννητικό σύστημα των γυναικών, ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων εμπλέκεται και στην ανάπτυξη καρκίνων του στοματοφάρυγγα και της στοματικής κοιλότητας. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ οι καρκίνοι που εμφανίζονταν παραδοσιακά στην περιοχή αυτή ως αποτέλεσμα της αυξημένης κατανάλωσης αλκοόλ και καπνίσματος μειώνονται, οι καρκινικές μορφές που συσχετίζονται με τον ιό HPV αυξάνονται.

Καλοήθη νοσήματα, όπως τα γεννητικά κονδυλώματα, τα οποία αφορούν αγόρια και κορίτσια. Τα γεννητικά κονδυλώματα έχουν μεγάλη μεταδοτικότητα και αφορούν τις νεαρές κυρίως ηλικίες από 15 έως 25 ετών κοριτσιών και αγοριών. Η θεραπεία τους είναι αρκετά χρονοβόρα και επώδυνη, καθώς τα γεννητικά κονδυλώματα υποτροπιάζουν συχνά ακόμα και μετά από την αφαίρεση τους. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση στην εμφάνισή αυτού του νοσήματος.

Τα εμβόλια προσφέρουν αποτελεσματική και ασφαλή προστασία.

Οι κλινικές μελέτες των εμβολίων έναντι του ιού HPV έδειξαν μία πολύ μεγάλη και αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα η οποία προσεγγίζει το 100% για όλα τα νοσήματα που προλαμβάνονται. Παράλληλα σε παγκόσμιο επίπεδο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το CDC της Αμερικής και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων δηλώνουν συνεχώς ότι τα εμβόλια έναντι του ιού HPV έχουν καλό προφίλ ασφάλειας και είναι εξίσου ασφαλή με τα παραδοσιακά παιδιατρικά εμβόλια.

Οι Ελληνίδες εμβολιάζονται. Πως;

Στην Ελλάδα έχει γίνει μία πρώτη αρχή καθώς υπολογίζεται ότι έχουν εμβολιασθεί 200000 κορίτσια και νεαρές γυναίκες. Στη χώρα μας η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει τη χορήγηση των εμβολίων σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 12 έως 26 ετών. Αυτό ήταν ένα πολύ σημαντικό δώρο για την Ελληνίδα γυναίκα, καθώς πάρα πολλά κορίτσια απέκτησαν το δικαίωμα να εμβολιασθούν και μάλιστα δωρεάν, καθώς τα εμβόλια αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας. Ο εμβολιασμός γίνεται ανεξάρτητα από την έναρξη ή όχι των σεξουαλικών επαφών και είναι δωρεάν για όλες αυτές τις ηλικίες.

Η χορήγηση των εμβολίων ενδείκνυται και για τις γυναίκες άνω των 26 έως την ηλικία των 45 ετών, καθώς και αυτή η γυναίκα συνεχίζει να κινδυνεύει από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων, και συνεπώς κινδυνεύει από την ανάπτυξη προκαρκινικών βλαβών ή και καρκίνου.

Κάθε γυναίκα που εμβολιάζεται δεν θα πρέπει να ξεχνάει τον συστηματικό έλεγχο με εξέταση κατά Παπανικολάου για την ανίχνευση των υπόλοιπων βλαβών που δεν προλαμβάνονται ακόμα με τον εμβολιασμό.

Ο εμβολιασμός συνεργάζεται με το τεστ Παπανικολάου

Το τεστ Παπανικολάου, είναι μία απλή, ακίνδυνη και αποτελεσματική μέθοδος, η οποία στοχεύει στην ΕΓΚΑΙΡΗ διάγνωση ενός καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, όταν αυτός βρίσκεται σε αρχόμενο στάδιο ή ακόμα καλύτερα σε προκαρκινικό στάδιο. Σε αυτά τα στάδια η επέμβαση είναι αποτελεσματικότερη και πιο συντηρητική.

Ο εμβολιασμός προλαμβάνει τον καρκίνο και τα προκαρκινικά στάδια που προκαλούνται από συγκεκριμένους τύπους πριν καν αναπτυχθούν. Επομένως, σήμερα η γυναίκα μπορεί να προστατευθεί πιο αποτελεσματικά εφόσον αξιοποιήσει τις δυνατότητες της επιστήμης

Η Ελληνίδα ενημερώνεται για τον εμβολιασμό

Χιλιάδες άρθρα, χιλιάδες αναρτήσεις στον παγκόσμιο ιστό ενημερώνουν την Ελληνίδα για το θέμα του εμβολιασμού. Επίσημα ιατρικά sites, επίσημοι φορείς της πολιτείας που είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση των μαθητών, επιστημονικά συνέδρια ανά τον κόσμο και όλη η ιατρική κοινότητα βρίσκονται αρωγοί δίπλα στη νεαρή Ελληνίδα προκειμένου να ενημερωθεί για το δικαίωμα στον εμβολιασμό.

Ο στόχος αυτής της ευρείας προσπάθειας ενημέρωσης παραμένει πάντα ο ίδιος, να μην χαθεί η ευκαιρία του εμβολιασμού μια για πάντα. Κάθε μέρα που ο εμβολιασμός αναβάλλεται, αυξάνεται η πιθανότητα η νεαρή και σεξουαλικά ενεργή γυναίκα να μολυνθεί από κάποιον τύπο του ιού, οπότε και χάνεται η δυνατότητα πρόληψης. Σε αυτή την προσπάθεια σημαντική είναι η ενημέρωση του γονέα, καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι πολλές φορές αποτελεί το πρόσωπο κλειδί στη θετική ή αρνητική απόφαση για εμβολιασμό.

Υπάρχουν χώρες που τα έχουν καταφέρει

Τα πρώτα στοιχεία στην κλινική πράξη έρχονται από την Αυστραλία. Η Αυστραλία διαθέτει ένα εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού που μοιάζει με της Ελλάδας καθώς συστήνει τον εμβολιασμό στους ίδιες πληθυσμιακές ομάδες, δηλαδή σε κορίτσια και γυναίκες από 12 έως 26 ετών. Ωστόσο ο εμβολιασμός γίνεται πολύ πιο οργανωμένα με αποτέλεσμα σήμερα πάνω από 70% των κοριτσιών και νεαρών γυναικών να έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό έναντι του ιού HPV. Η πολύ μεγάλη προστασία που προσέφερε ο εμβολιασμός φάνηκε ήδη καθώς οι μελέτες καταγράφουν μείωση των γεννητικών κονδυλωμάτων κατά 90% στις γυναίκες ως 21 ετών και αντίστοιχη μείωση κατά 50% των υψηλόβαθμων προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας στα κορίτσια ως 18 ετών. Η πορεία δείχνει ότι σύντομα θα δούμε και μείωση του ίδιου του καρκίνου.

Αν όλες οι χώρες μπορούσαν να μιμηθούν την επιτυχημένη πορεία του εμβολιασμού, το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν η εντυπωσιακή μείωση των καρκίνων και των νοσημάτων που προέρχονται από τον ιό HPV σε παγκόσμιο επίπεδο.