Ο ρόλος του αλφαβητισμού υγείας στην ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων
Όπως τονίζει το Ινστιτούτο Prolepsis, ο αλφαβητισμός υγείας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ρυθμιστικούς παράγοντες για την υγεία των ηλικιωμένων, καθώς αφορά στη δυνατότητα σωστής λήψης, κατανόησης και διαχείρισης της ιατρικής πληροφορίας και κατ’ επέκταση της υγείας και της ασθένειας.
Το Ινστιτούτο έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Ιδιαίτερα σε ό, τι αφορά στη σωστή χρήση φαρμάκων και στην πρόληψη ατυχημάτων στην τρίτη ηλικία, διοργανώνει εκδηλώσεις σε ΚΑΠΗ με στόχο να ενημερωθούν οι συμμετέχοντες με τα συνηθέστερα προβλήματα και τον τρόπο αναγνώρισης των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την ακατάλληλη χρήση των φαρμάκων και να δοθούν πρακτικές συμβουλές για τη σωστή χρήση τους.
Επίσης, παρέχονται απαραίτητες συμβουλές για την πρόληψη ατυχημάτων, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Alpha-to-Omega - New Pathways Towards Volunteering and Life Learning for Senior European Citizens (2006-2008), στο οποίο το Ινστιτούτο Prolepsis συμμετείχε ως εταίρος. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 19 ενημερωτικές εκδηλώσεις. Λόγω της μεγάλης ανάγκης καταβάλλεται προσπάθεια εξασφάλισης πόρων και δημιουργίας συμπράξεων με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για τη στήριξη των δράσεων ενημέρωσης στην τρίτη ηλικία. Τον Οκτώβριο και Νοέμβριο 2014 με την υποστήριξη της Interamerican πραγματοποιήθηκαν τρεις εκδηλώσεις σε ΚΑΠΗ (Α' ΚΑΠΗ Ελληνικού, Δ΄ΚΑΠΗ Καλλιθέας, Κεντρικό ΚΑΠΗ Αμαρουσίου).
Πιο πρόσφατα, και με στόχο την ανάπτυξη τεκμηριωμένων κατευθυντήριων γραμμών προς τους φορείς χάραξης πολιτικής ώστε να υπάρξει μία πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση του αλφαβητισμού υγείας του γηράσκοντος πληθυσμού στα κράτη μέλη της Ε.Ε., το Ινστιτούτο Prolepsis υλοποιεί σε συνεργασία με 20 επιστημονικούς οργανισμούς και πανεπιστήμια το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «IROHLA – Intervention Research on Health Literacy among Ageing Population» διάρκειας 3 ετών (2012-2015).
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του προγράμματος, το Ινστιτούτο Prolepsis πραγματοποίησε κατά το διάστημα Απριλίου-Ιουλίου 2015 πιλοτικό πρόγραμμα στην Ελλάδα προκειμένου να βελτιωθούν οι δεξιότητες αυτοδιαχείρισης των ηλικιωμένων μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών. Για τις ανάγκες της πιλοτικής εφαρμογής αναπτύχθηκε η διαδραστική ιστοσελίδα www.irohla-ehealth.gr/ η οποία παρείχε εξατομικευμένη πληροφόρηση στους ηλικιωμένους (για πληροφορίες σχετικά με την πρόσβαση και τη χρήση της ιστοσελίδας μπορείτε να απευθυνθείτε στο τηλέφωνο 210 6255700). Η ιστοσελίδα αποτέλεσε το βασικό πεδίο για την εκπαίδευση των χρηστών στους παρακάτω τομείς:
• Ευαισθητοποίηση και αύξηση γνώσεων σχετικά με την υγιεινή διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα
• Υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και ένταξη σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων μέσω εβδομαδιαίας στοχοθέτησης
• Χρήση εφαρμογών που βασίζονται στις νέες τεχνολογίες.
Η ανάληψη πρωτοβουλιών για τη μείωση του αναλφαβητισμού υγείας είναι εντελώς απαραίτητη σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το πρόβλημα του χαμηλού ποσοστού αλφαβητισμού υγείας είναι ιδιαίτερα έντονο, καθώς μόνο το 31,3% των ατόμων άνω των 60 διαθέτει δευτεροβάθμια ή υψηλότερη εκπαίδευση. Τα στοιχεία που δημοσίευσε στην ετήσια έκθεσή της η μη κερδοσκοπική οργάνωση HelpAge International σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού και την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων στην Ευρώπη είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τη χώρα μας, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά στη σχετική κατάταξη (79η θέση σε σύνολο 96 χωρών).