Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας: Σε προτεραιότητα αστικές περιοχές με μεγάλες υγειονομικές ανάγκες
Στην τελική ευθεία βρίσκεται το σχέδιο νόμου για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), για να τεθεί το επόμενο διάστημα σε δημόσια διαβούλευση και να πάρει το δρόμο προς τη Βουλή. Η νομοπαρασκευαστική διαδικασία βρίσκεται στα τελευταία στάδια, το σχέδιο νόμου στις επόμενες δύο εβδομάδες θα πάει για την τελική έγκριση στο γραφείο του υπουργού Υγείας, Ανδρέα Ξανθού, ενώ παράλληλα, το τυπικό «πράσινο φως» αναμένεται να δοθεί από τις Βρυξέλλες το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου.
ΜΕ ΕΣΠΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΙΟΥΧΟΥΣ ΞΕΚΙΝΑ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
Της Διονυσίας Προκόπη
Με άξονες την καθολική περίθαλψη, την ισότιμη πρόσβαση και την οικονομική προστασία των ασθενών, η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ φιλοδοξεί να αποτελέσει τομή στο δημόσιο σύστημα υγείας, ανάλογη με την ίδρυση του ΕΣΥ, όπως έχει τονίσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Η υλοποίηση του σχεδίου βασίζεται σε κοινοτικούς πόρους (ΕΣΠΑ), τουλάχιστον για τα τρία πρώτα χρόνια. Ωστόσο, η παραπέρα ανάπτυξη του σχεδίου, επηρεάζεται από την έκβαση στα δημοσιονομικά της χώρας και την προοπτική αύξηση ή μη των δημοσίων δαπανών για την υγεία.
Πάντως, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, αρμόδιος για την ΠΦΥ, Σταμάτης Βαρδαρός, τονίζει ότι έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίοι πόροι για να ξεκινήσει η εφαρμογή μεταρρύθμισης, ήδη από την αρχή του 2017.
Η μία πηγή χρηματοδότησης είναι τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ). Σε συνεννόηση με τους περιφερειάρχες, το υπουργείο Υγείας ανακατένειμε τους πόρους για την Ψυχική Υγεία, ώστε σημαντικό μέρος να κατευθυνθεί προς την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Η άλλη πηγή χρηματοδότησης προέκυψε από το τομεακό πρόγραμμα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης του Δημοσίου, στο οποίο αρχικά δεν προβλέπονταν πόροι για το υπουργείο Υγείας. Επειδή, όμως, η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ εντάσσεται στη γενικότερη μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα, μπορούν τελικά να αξιοποιηθούν κοινοτικοί πόροι και από εκεί. Όπως σημειώνει ο κ. Βαρδαρός, σημαντική ήταν η συνεργασία τόσο με τον υφυπουργό Οικονομίας, αρμόδιο για το ΕΣΠΑ, Αλέξη Χαρίτση, όσο και με τους 13 περιφερειάρχες για να γίνει δυνατή η ανακατανομή των πόρων.
Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί συνάντηση στις Βρυξέλλες, με εκπροσώπους των θεσμών, και σε επίπεδο υπουργού, ώστε να δοθεί το τυπικό «πράσινο φως». Το υπουργείο Υγείας θα τονίσει την οικονομική αποδοτικότητα του προγράμματος, καθώς και την εξοικονόμηση πόρων που θα προκύψει για τα νοσοκομεία. Επίσης, η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ συμβάλλει στην καθολική πρόσβαση στη δημόσια υγεία, κριτήριο που θέτει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ θα χρηματοδοτηθεί με 80 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο για την πρώτη τριετία, 2017-2019. Η μερίδα του λέοντος στη χρηματοδότηση είναι μεν οι κοινοτικοί πόροι, ωστόσο αυτοί θα βαίνουν μειούμενοι (80%-60%-40% ανά έτος), ώστε τον τέταρτο χρόνο, δηλαδή το 2020, η ΠΦΥ να χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους.
Με την κατανομή αυτή, το υπουργείο Υγείας πιστεύει ότι θα ξεπεράσει το σκόπελο της εμπροσθοβαρούς απορρόφησης του ΕΣΠΑ, συνολικά από τα υπουργεία, και η χρηματοδότηση θα φανείς επαρκής, ώστε να μπει το σύστημα σε λειτουργία, καλύπτοντας το 25% του πληθυσμού.
Με την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ το 2018, θα φανεί εάν υπάρχουν νέες δυνατότητες για διεύρυνση του συστήματος. Η προοπτική είναι σε μία 8ετία, το 2025, να έχει καλυφθεί όλη η χώρα.
Το στοίχημα, βέβαια, είναι εάν θα επαρκεί η χρηματοδότηση, όταν αυτή περάσει αποκλειστικά στον κρατικό προϋπολογισμό. Η αισιόδοξη πρόβλεψη, είναι ότι θα έχουν απελευθερωθεί πόροι, τόσο από τον ΕΟΠΥΥ όσο και από τα νοσοκομεία. Από τη μία δηλαδή, ο αριθμός των συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ γιατρών θα είναι μικρότερος με βάρος στις ειδικότητες, καθώς οι ανάγκες σε παθολόγους και γενικούς γιατρούς θα καλύπτονται από τους οικογενειακούς γιατρούς. Από την άλλη, εάν το σύστημα λειτουργήσει ομαλά, θα έχει μειωθεί η κίνηση στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και εν μέρει στα τμήματα επειγόντων. Βέβαια, ό,τι «περισσέψει» από εκεί, πιο λογικό είναι να ενισχύσει τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων, τα οποία κάθε Σεπτέμβρη χρειάζονται έξτρα κονδύλια, για να μην ξεμείνουν από υγειονομικό υλικό και φάρμακα.
Το άλλο μεγάλο «αγκάθι» είναι η στελέχωση των μονάδων της ΠΦΥ. Το βάρος θα δοθεί σε παθολόγους, γενικούς γιατρούς, παιδιάτρους και νοσηλευτές, οι οποίοι θα είναι ο βασικός κορμός για τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤοΜΥ), δηλαδή τα ιατρεία γειτονιάς. Στην πλειονότητά τους, θα απασχοληθούν υγειονομικοί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, σε ορίζοντα 3ετίας –όσο δηλαδή έχει εξασφαλιστεί και η κοινοτική χρηματοδότηση. Το υπουργείο Υγείας, πάντως, θεωρεί ότι θα δοθεί ευκαιρία σε νέους γιατρούς να μπουν στο σύστημα, ώστε να ανακοπεί το κύμα μετανάστευσης νέων επιστημόνων.
Από τις 2.000 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, οι οποίες θα προκηρυχθούν τον Ιανουάριο του 2017, περίπου 500-600 θα κατευθυνθούν στην πρωτοβάθμια υγεία. Από το υπάρχον προσωπικό στα Κέντρα Υγείας και τις μονάδες του ΠΕΔΥ, τα οποία θα αποτελέσουν το δεύτερο επίπεδο της ΠΦΥ με βάρος στις ειδικότητες και τα εργαστηριακά, θα υπάρξει ανακατανομή και προς τις ΤοΜΥ. Στην ΠΦΥ, επίσης, θα αξιοποιηθούν και επικουρικοί γιατροί.
Τέλος, στόχος του υπουργείου Υγείας είναι να παραμείνουν στο σύστημα της πρωτοβάθμιας οι περίπου 1.200 γιατροί οι οποίοι συνεχίζουν να διατηρούν ιδιωτικά ιατρεία, δυνάμει ασφαλιστικών μέτρων. Οι γιατροί αυτοί θα πρέπει μέχρι το τέλος του 2016 να καταθέσουν τις σχετικές αιτήσεις, και στη συνέχεια θα έχουν περιθώριο ενός χρόνου, μέχρι το τέλος του 2017, για να κλείσουν τα ιδιωτικά τους ιατρεία. Το υπουργείο Υγείας δεν κάνει πίσω από τη θέση, ότι οι λειτουργοί του ΕΣΥ θα πρέπει να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Το πρόβλημα και πάλι είναι ότι μεγάλο μέρος των υγειονομικών που θα στελεχώσουν τις μονάδες της ΠΦΥ, δεν θα είναι μόνιμο προσωπικό, αλλά συμβασιούχοι, είτε με 3τείς συμβάσεις είτε επικουρικοί. Επομένως, σε κάθε χρονικό σημείο λήξης των συμβάσεων θα δημιουργούνται κενά, για τα οποία θα πρέπει να υπάρχει έγκαιρη πρόβλεψη κάλυψής τους, ώστε να αποφευχθούν δυσλειτουργίες στο σύστημα.
Η ανάπτυξη της ΠΦΥ 2017 – 2019 σε αριθμούς
- Κάλυψη για 2.407.506 ανθρώπους ή για το 25% του πληθυσμού
- Μονάδες σε 62 σημεία της χώρας: έμφαση δίνεται σε αστικές και περιοχές με σημαντικές υγειονομικές ανάγκες και αυξημένους δείκτες κοινωνικο-οικονομικής αποστέρησης.
- 240 Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤοΜΥ): κάθε μονάδα θα έχει 4 οικογενειακούς γιατρούς (με αναλογία 2.000 ενήλικες ανά οικογενειακό γιατρό), 1 παιδίατρο, 2 νοσηλευτές, 2 επισκέπτες υγείας με εκπαίδευση για παρεμβάσεις και εκτός μονάδας, 1 κοινωνικό λειτουργό.
- 1.024 οικογενειακοί γιατροί
- 356 παιδίατροι
- 3.053 υγειονομικοί στο σύνολο για τις νέες ΤοΜΥ.
Οι ΤοΜΥ θα λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο 08:00-20:00. Θα υπάρχει, επίσης, διασύνδεση με το ΕΚΑΒ, κυρίως από τα Κέντρα Υγείας και το ΠΕΔΥ.
Στόχος είναι οι πρώτες 50 μονάδες να είναι σε πλήρη λειτουργία τον Μάιο με Ιούνιο του 2017.
.jpg)
.jpg)
