Αλλαγή παραδείγματος στο Δήμο Αθηναίων

Για το λόγο αυτό, η πρωτοβουλία του Καθηγητή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου στηρίζεται από πολλά κόμματα, μικρότερα και μεγαλύτερα, που καλύπτουν όλο το φάσμα του προοδευτικού χώρου, την πολιτική οικολογία, τη σοσιαλδημοκρατία, τον ευρωφεντεραλισμό, το φιλελευθερισμό. Και από ακόμα περισσότερους, ανένταχτους δημότες, οι οποίοι όντως επιθυμούν την αλλαγή παραδείγματος που επικαλείται ο υποψήφιος Δήμαρχος.

Ποιο είναι όμως το υπάρχον παράδειγμα και γιατί πρέπει να το αλλάξουμε; Την παρούσα διοίκηση του Δήμου χαρακτηρίζουν δύο βασικά στοιχεία: αρχικά, η εντυπωσιακή αδυναμία αντίληψης του πόσο σύνθετη καθίσταται σε μία μεγαλούπολη, όπως η Αθήνα, με πολυάριθμα αλληλοεπιδρώντα συστήματα (υποδομές με διαφορετικές χρήσεις, άνθρωποι σε διαρκή κίνηση στο χώρο και το χρόνο, οχήματα πάλι διαφορικής χρήσης, πάλι διαφορικής κίνησης στο χώρο και το χρόνο, κλίμα/ περιβάλλον κ.ο.κ.), ο βίαιος μετασχηματισμός της μακροκλίμακας, όπως επιχειρήθηκε με τον περίφημο «Μεγάλο Περίπατο», ο οποίος τελικά έμεινε ημιτελής, και δημιούργησε νέα προβλήματα στην πόλη, τα οποία αθροίζονται πλέον στα παλιά προβλήματα, που υποτίθεται ο «Μεγάλος Περίπατος» θα έλυνε.

Το δεύτερο στοιχείο που χαρακτηρίζει την παρούσα Δημοτική Αρχή είναι η περιφρόνηση της σημασίας υλοποίησης πολλών έργων στη μικροκλίμακα, τα οποία τελικά θα δημιουργήσουν ένα πολλαπλασιαστικό, θετικό αποτύπωμα για την πόλη και τους κατοίκους της. Απότοκος αυτής της περιφρόνησης είναι η αποτυχία επίτευξης από πλευράς της διοίκησης Μπακογιάννη σειράς κι άλλων δεσμεύσεών της, οι οποίες ήταν σαφώς πιο ρεαλιστικές από το «Μεγάλο Περίπατο»: βελτιωτικά έργα σε μόλις το ένα τρίτο της έκτασης των πεζοδρομίων που είχε υποσχεθεί (ένα στόχο που μάλιστα είχε αναθεωρήσει προς τα κάτω), δενδροφυτεύσεις στο 7% μόλις του στόχου που η ίδια είχε θέσει, αναξιοποίητα κονδύλια πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για βελτίωση του φωτισμού της πόλης, αριθμό παιδικών χαρών πόλεων 4 φορές μικρότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, αξιοποίηση καφέ κάδων μόλις στο 2% του συνόλου.

Δυστυχώς, το σχέδιο της παρούσας Διοίκησης για την Αθήνα προσομοιάζει σε έναν καταστηματάρχη που επενδύει πολλά χρήματα για μία εντυπωσιακή βιτρίνα, ώστε να προσελκύσει τα βλέμματα των περαστικών φωτογράφων, μπας και μπει το όνομά του στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, την ώρα που η βιτρίνα αυτή παρεμποδίζει την είσοδο των πελατών στο κατάστημά του, ενώ ο ίδιος περιφρονεί συστηματικά την εξυπηρέτηση των πελατών και την αναβάθμιση της ποιότητας των προϊόντων του. Η Αθήνα, εάν δεν προχωρήσει σε ένα βιώσιμο αστικό μετασχηματισμό, θα αντιμετωπίσει πολύ σύντομα πολυποίκιλες αρνητικές συνέπειες, που μπορούν να ομαδοποιηθούν σε 7 σημεία, σύμφωνα με τις τρέχουσες μελέτες: αυξημένο κίνδυνο υπερχείλισης υδάτων, δραματική κατά τόπους αύξηση θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, μείωση της ποιότητας υγείας του πληθυσμού, μείωση κοινωνικής συνοχής, πλήρης κατάρρευση της βιοποικιλότητας, μείωση της προσέλκυσης επενδύσεων και εταιρειών, και βέβαια, μείωση της αξίας γης/ σπιτιών/ γραφείων. Κάποια από τα σημεία αυτά ήδη γίνονται ορατά με σφοδρότητα, όπως ήταν οι πρωτοφανείς πλημμύρες στο κέντρο της πόλης στις αρχές του περασμένου μήνα. Γι’αυτό χρειαζόμαστε αλλαγή παραδείγματος άμεσα.

Το πρόγραμμα του συνδυασμού ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ κινείται στην εντελώς αντίθετη φιλοσοφία από αυτή με την οποία διοίκησε η παρούσα Αρχή την πρωτεύουσα. Με πολυάριθμες, πολυεπίπεδες και παράλληλες παρεμβάσεις στη μικροκλίμακα της πόλης, υλοποιούμε τον τόσο αναγκαίο για το μέλλον της πόλης βιώσιμο αστικό μετασχηματισμό: ενδεικτικά, (α) πολλαπλασιάζουμε τις δενδροφυτεύσεις με αξιοποίηση σχετικών ευρωπαϊκών κονδυλίων, και συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους δημότες, για κατάλληλη επιλογή χώρων, μεθόδων και είδους πρασίνου, (β) συνδυάζουμε τα παραπάνω με τη χρήση ψυχρών υλικών σε οδοστρώσεις και υπέρψυχρων, οικολογικών υλικών σε νέες κατασκευές για αθροιστική αντιμετώπιση των ακραία υψηλών θερμοκρασιών, (γ) πλαισιώνουμε τις παραπάνω πολιτικές με ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων/ κυκλικής οικονομίας, μείωσης θορύβου, και καθαρισμού του αέρα για την πολυδιάστατη διασφάλιση της ανθεκτικότητας της πόλης και των κατοίκων της, (δ) δημιουργούμε πλέγμα προστασίας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων & νοικοκυριών με συνδυαστικές παρεμβάσεις, όπως η εφαρμογή προγράμματος παροχής ανανεώσιμης ενέργειας χαμηλού κόστους, επέκταση δημοτικών ιατρείων με διευρυμένες υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης, δημιουργία νέων ή αναβάθμιση παλαιών προγραμμάτων προστασίας ευπαθών ομάδων (ηλικιωμένων, ΑμεΑ, ανέργων, μεταναστών), επέκταση λειτουργίας κοινωνικών παντοπωλείων, αντιμετώπιση στεγαστικού προβλήματος.

Ο βιώσιμος αστικός μετασχηματισμός είναι ένας από τους τέσσερις συνολικά πυλώνες του προγράμματος του συνδυασμού ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ. Οι άλλοι τρεις συνιστούν τη ψηφιακή μετάβαση σε μία έξυπνη πόλη, με εφαρμογές που θα φέρνουν τις υπηρεσίες του Δήμου ένα πάτημα κουμπιού μακριά από το Δημότη, θα αυξάνουν τη διαφάνεια στα οικονομικά του Δήμου με την καθιέρωση ανοιχτών συμμετοχικών προϋπολογισμών και θα οδηγούν στη μείωση των δημοτικών τελών λόγω της μείωσης του κόστους λειτουργίας του Δήμου. Τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη, με δράσεις που αποσκοπούν στην αύξηση της ασφάλειας, την ανάδειξη της σημασίας του αστικού περιβάλλοντος στην πνευματική υγεία των κατοίκων και εργαζόμενων σε αυτό, της έμφυλης διάστασης της πόλης, την ένταξη πολιτικών ενεργού γήρανσης στη ζωή της πόλης, την ανάπτυξη ενός δυναμικού, εξωστρεφούς προγράμματος πολιτιστικών εκδηλώσεων, την επέκταση των ευκαιριών άθλησης. Τέλος, τη μεταφορά καλών πρακτικών από ευρωπαϊκές πόλεις, αξιοποιώντας τα εκτεταμένα δίκτυα επαφών των μελών του συνδυασμού ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση χωρών όπως η Ολλανδία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελβετία, η Δανία και η Φινλανδία, ενισχύοντας και τις επίσημες επαφές με πόλεις των χωρών αυτών, που πρωτοπορούν στους τομείς του βιώσιμου και ψηφιακού αστικού μετασχηματισμού, μέσα από τα fora που έχουν θεσμοθετηθεί στα πλαίσια της Ενωμένης Ευρώπης.

Στις 8 Οκτωβρίου, οι πολίτες της Αθήνας θα κάνουν το πρώτο βήμα για τη μετεξέλιξη της πόλης σε μία πρωτεύουσα ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, να εκμεταλλευτεί τις μεγάλες δυνατότητες της τεχνολογίας για την διευκόλυνση της εξυπηρέτησης του δημότη, και την αύξηση της διαφάνειας στη διοίκηση του Δήμου, και τελικά, να γίνει πόλος έλξης για νέους κατοίκους, νέους εργαζόμενους και επισκέπτες.

* Ο Κωνσταντίνος Καλαφατάκης είναι Συμπρόεδρος και Γραμματέας του Βολτ Ελλάδας, Υποψήφιος Σύμβουλος της 7^ης κοινότητας Αθηναίων, ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ – υπ. Δήμαρχος Χάρης Δούκας