Η Ανατολή «πιάνει» και ξεπερνάει την Δύση (Μέρος Β΄)

Τα νούμερα και η πραγματικότητα στην Ανατολή είναι τρομακτικά. Τρομακτικά με βάση την προκατειλημμένη εικόνα που έχουμε φτιάξει στο μυαλό μας. Αν και σε απόλυτους αριθμούς η Ανατολή συνεχίζει «να είναι πίσω» από τη Δύση και είναι πολύ δύσκολο για ένα «δυτικό μυαλό» που ορίζει τη φτώχεια κάτω από τα 24$/ημέρα να κατανοήσει πως είναι αισιόδοξη προοπτική η πλειονότητα του κόσμου να βρίσκεται στο 2ο και το 3ο εισοδηματικό επίπεδο, τα γενικά στατιστικά στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα πως μέσα στα επόμενα 50 χρόνια η Ανατολή δεν θα “πιάσει” απλά τη Δύση αλλά θα την ξεπεράσει.

Άλλωστε όπως επισημαίνει ο καθηγητής Rosling: «Η κατάσταση μπορεί να είναι άσχημη αλλά παράλληλα να υπάρχει βελτίωση.. ο κόσμος μπορεί να γίνεται καλύτερος, αλλά εξακολουθεί να είναι κακός σε πολλές περιπτώσεις… η αργή αλλαγή δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει αλλαγή».

Την ίδια στιγμή ένας σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας αυτή την περίοδο για την Ανατολή είναι ο πληθυσμός της. Η Ανατολή πρέπει να βγάλει περισσότερες οικογένειες από την απόλυτη φτώχεια, πρέπει να αυξήσει το εισόδημα σε περισσότερα νοικοκυριά, πρέπει να καλλιεργήσει τις δημοκρατικές ιδέες σε περισσότερα σχολεία, αλλά όταν το κάνει, ο πληθυσμός της θα αποτελέσει το μεγαλύτερό της όπλο, όπως ακριβώς και της Δύσης τον 20ο αιώνα. Η Ανατολή θα έχει περισσότερες οικογένειες να στέλνουν τα παιδιά τους στο πανεπιστήμιο, θα έχει περισσότερα νοικοκυριά να παράγουν και να καταναλώνουν και θα έχει περισσότερους υπερασπιστές της δικαιοσύνης και της διαφάνειας.

Η Ανατολή κερδίζει

Τα πληθυσμιακά στοιχεία της Ανατολής είναι τεράστια. Αφρική και Ασία θα αποτελούν τις περιοχές με τη μεγαλύτερη παραγωγή και τη μεγαλύτερη κατανάλωση τις επόμενες δεκαετίες. Η δύναμη του πληθυσμού ως μέτρο γενικότερης ανάπτυξης δεν είναι το μόνο πλεονέκτημα. Η διαφορά αυτή στα πληθυσμιακά στοιχεία σημαίνει πως η Ανατολή σε κάθε πεδίο της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού θα έχει περισσότερες πιθανότητες να αναρριχηθεί. Αν δούμε τα σημερινά δεδομένα στη Δύση, είναι οι χώρες με τον μεγαλύτερο πληθυσμό που ηγούνται της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού. Και φυσικά, όπως η πατρίδα μας, υπάρχουν χαραμάδες τεράστιου πολιτισμικού πλούτου. Το ίδιο όμως συμβαίνει και στην Ανατολή, με τον Κινέζικο πολιτισμό μαζί με τον Ελληνικό και τον πολιτισμό της Μεσοποταμίας, να αποτελούν τους αρχαιότερους.

Ένα βήμα παρακάτω

Φτάνουμε λοιπόν στο σημείο όπου συνειδητοποιούμε πως τα βασικά αυτά μεγέθη, τα οποία εξετάσαμε στο Μέρος Α’, δεν αρκούν για να φθάσουμε σε ένα τελικό συμπέρασμα καθώς η Ανατολή τα πάει ήδη περίφημα σε αυτά. Για το λόγο αυτό, ορίσαμε δύο άλλες σημαντικές κατηγορίες και ελέγξαμε(*):

• που βρίσκεται η Ανατολή στην παραγωγή των βασικών αγαθών. Μια κοινωνία και μια οικονομία όσο καινοτόμες, πρωτοποριακές και ανεπτυγμένες γίνουν, πάντα οι άνθρωποι θα πρέπει να μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες,
• που βρίσκεται η Ανατολή στους 10 μεγαλύτερους οικονομικούς τομείς παγκοσμίως, στις 10 μεγαλύτερες «αγορές».

Τα στοιχεία του «βήματος»

• Ο άνθρωπος πρέπει να καλύψει 4 βασικές ανάγκες: στέγη, ένδυση, τροφή, υγιεινή.
• Για τη στέγαση διαλέξαμε τα βασικά υλικά της κατασκευαστικής βιομηχανίας που είναι σιδηρομετάλλευμα, αλουμίνιο και χαλκός.
• Στην ένδυση συμπεριλάβαμε τον απλό ρουχισμό.
• Για την τροφή διαλέξαμε τα βασικότερα προϊόντα για απλό μαγείρεμα που είναι αλάτι, ζάχαρη, γάλα, καφές, ρύζι, σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, σόργο, φοινικέλαιο, σογιέλαιο, κραμβέλαιο και ηλιέλαιο.
• Για την υγιεινή διαλέξαμε τα βασικότερα προϊόντα για την αποφυγή ασθενειών που είναι σαπούνι, σερβιέτες, ταμπόν, και βρεφικές πάνες.
• Οι 10 μεγαλύτερες αγορές είναι κατά σειρά, ασύρματες τηλεπικοινωνίες, φυσικό αέριο, πετρέλαιο, ασφάλειες ζωής και υγείας, συνταξιοδοτικά ταμεία, εμπορικά ακίνητα, πωλήσεις αυτοκινήτων, γενική ασφαλιστική, εμπορικές τράπεζες, κατασκευή αυτοκινήτων και εξόρυξη άνθρακα.

Η συμμετοχή της Ανατολής στην παραγωγή βασικών αγαθών αγγίζει το 52%, με την Ασία φυσικά να καταλαμβάνει τον μεγαλύτερο χώρο καθώς βρίσκεται μια 20ετία περίπου μπροστά από την Αφρική. Αν συμπεριλάβουμε και τη Λατινική Αμερική, η συμμετοχή ξεπερνά το 67%!

Η συμμετοχή της Ανατολής στις 10 μεγαλύτερες αγορές αγγίζει το 50% και αν συμπεριλάβουμε και τη Λατινική Αμερική αγγίζει το 55%.

Τα στοιχεία σε αυτές τις δύο κατηγορίες επιβεβαιώνουν πως η Ανατολή θα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής στις επόμενες δεκαετίες.

Η αντίληψη για τον κόσμου που μπορεί να μας σώσει

Η Ανατολή είναι σε πολύ καλύτερη μοίρα από ότι νομίζουμε. Η αντίληψη μας για τον κόσμο είναι διαστρεβλωμένη. Η Ανατολή όχι μόνο “πιάνει” τη Δύση αλλά ετοιμάζεται να την περάσει.

Όπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο Nkosazana Dlamini-Zuma, Πρόεδρος της Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης στον καθηγητή Rosling:

«Πιστεύετε ότι οι Αφρικανοί θα συμβιβαστούν με την απαλλαγή από την ακραία φτώχεια και θα είναι ευτυχισμένοι να ζουν μόνο στη συνηθισμένη φτώχεια;... Είπατε ότι ελπίζατε ότι τα εγγόνια σας θα έρθουν ως τουρίστες στο Αφρική... τι είδους όραμα είναι αυτό; Είναι το ίδιο παλιό ευρωπαϊκό όραμα... είναι τα εγγόνια μου που θα επισκεφθούν την ήπειρό σας και θα ταξιδέψουν με τα τρένα υψηλής ταχύτητας... θα πάρει πολύ χρόνο, το ξέρουμε αυτό... Το 50ετές όραμά μας είναι ότι οι Αφρικανοί θα είναι ευπρόσδεκτοι τουρίστες στην Ευρώπη και όχι ανεπιθύμητοι πρόσφυγες».

Μέσα στο Δυτικό κόσμο υπάρχει ακόμα η εμμονή πως εμείς είμαστε οι καλύτεροι. Όταν εκφράζεται σε παγκόσμιο γεωπολιτικό επίπεδο και σε συνδυασμό με εμμονές και ιδεοληψίες που έχουν αναπτυχθεί στο Δυτικό κόσμο την τελευταία δεκαετία, οδηγούν τη Δύση σε ανοιχτή σύγκρουση με την Ανατολή. Η Δύση πρέπει να αποφασίσει: Θα συνυπάρξει με την Ανατολή ή όχι;

Στη Δύση, συνεχίζουν να υπάρχουν οι προκαταλήψεις για ακραίο αυταρχισμό και υποκουλτούρα στον πρώην αναπτυσσόμενο κόσμο, στοιχεία που οδηγούν στην πλήρη απομάκρυνση μας από την Ανατολή και στην υιοθέτηση ψυχροπολεμικών ιδεών και πολιτικών. Η πραγματικότητα αυτή υπάρχει στην Ανατολή, αλλά υπάρχει και μια άλλη, αισιόδοξη, η οποία ανατρέπει τις τωρινές προκαταλήψεις, και η οποία μας δείχνει πως πρακτικά, μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η Ανατολή δεν θα μας χρειάζεται. Εάν η Δύση αποφασίσει να μην συνυπάρξει με την Ανατολή, να μην ανοιχτεί δηλαδή σε αυτήν, θα πρέπει να κατανοήσει πως η σύγκρουση η οποία δημιουργεί η αποξένωση, είναι άνιση. Η πληθυσμιακή διαφορά είναι τεράστια. Περισσότερα χέρια, περισσότερα στόματα, περισσότερα μυαλά.

Ξεκινώντας από τη διόρθωση της αντίληψη μας για τον κόσμο, μπορούμε να κατανοήσουμε τη δύναμη της Ανατολής και τις ομοιότητες που αναπτύσσονται μεταξύ των κοινωνιών, οι οποίες θα μας φέρουν πιο κοντά. Αν αυτά δεν αρκούν για να συνεργαστούν οι δύο πόλοι του κόσμου και αν η συνεργασία δεν προέλθει από μια “ευγενή” ανάγκη, τότε η επικείμενη ήττα σε έναν πιθανό δεύτερο ψυχρό πόλεμο (παίρνω το θάρρος να φθάσω μέχρι εκεί), γεννήσει τελικά αυτή την ανάγκη για συνεργασία.

(*)Στα βασικά αγαθά, μετρήσαμε τις χώρες που βρίσκονται στο top-10 της παραγωγής του κάθε αγαθού/προϊόντος παγκοσμίως. Στη συμμετοχή στις μεγαλύτερες αγορές, μετρήσαμε τις χώρες που βρίσκονται στο top-10 της παραγωγής του προϊόντος παγκοσμίως (πχ πετρέλαιο, αυτοκίνητα) είτε τις χώρες που βρίσκονται στο top-10 με τις μεγαλύτερες αγορές για το προϊόν παγκοσμίως (πχ εμπορικά ακίνητα), είτε την παρουσία εταιρειών από κάποια χώρα στο top-10 με τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως (πχ εμπορικές τράπεζες).