Η αξία της μητέρας: 6+2 στατιστικά στοιχεία

Ελέγξαμε 4 διαφορετικές έρευνες (*) και βρήκαμε 8 σημαντικά στοιχεία που διαφοροποιούν μητέρα και πατέρα, με επίκεντρο την προσφορά της μητέρας στην οικογένεια.

1. Μητέρα ή αλλιώς ανιχνευτής κινδύνου

Με διψήφιες διαφορές, οι μητέρες είναι πιο πιθανό από τους πατέρες να
δηλώσουν ότι ανησυχούν εξαιρετικά ή πολύ, μήπως τα παιδιά τους
πέσουν θύματα εκφοβισμού, απαγωγής, ξυλοδαρμού ή πυροβολισμού. Οι
μητέρες είναι επίσης πιο πιθανό να εκφράσουν ανησυχίες μήπως τα
παιδιά τους έχουν προβλήματα με τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ και
αντιμετωπίζουν προβλήματα με την αστυνομία.

2. Μητέρα και βιβλίο

Οι περισσότεροι πατέρες που ζουν με τα παιδιά τους συμμετέχουν
τακτικά σε κάποιο είδος αναψυχής ή παιχνιδιού μαζί τους. Οι μητέρες
από την άλλη, είναι πιο πιθανό να κάνουν «ήσυχες» δραστηριότητες (για
παράδειγμα να διαβάσουν ένα βιβλίο μαζί τους ή να φτιάξουν ένα παζλ).
Συνολικά, οι μητέρες είναι πιο πιθανό να εμπλέκονται με τα παιδιά σε
δραστηριότητες όπως επιτραπέζια παιχνίδια και ανάγνωση βιβλίων, ενώ
οι πατέρες είναι πιο πιθανό να αθλούνται ή να κάνουν υπαίθριες
δραστηριότητες με τα παιδιά.

3. «Η μαμά θα μας πάει στο σχολείο»

Οι μητέρες είναι επίσης πιο πιθανό να συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό στα
σχολεία των παιδιών τους (μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε αυτό
κοιτώντας τη κατανομή ανδρών-γυναικών στους συλλόγους γονέων και
κηδεμόνων). Οι έφηβοι αναφέρουν επίσης ότι είναι πιο πιθανό να
παρακολουθήσουν μια θρησκευτική τελετή με τη μητέρα τους, παρά με
τον πατέρα τους.

4. Οι μητέρες βάζουν όρια

Οι μητέρες είναι κάπως πιο πιθανό από τους πατέρες να αναφέρουν ότι
θέτουν όρια για τα παιδιά τους στο χρόνο τηλεόρασης που μπορούν να
παρακολουθήσουν (48% των μητέρων και το 40% των πατέρων το
κάνουν), ποια προγράμματα μπορούν να παρακολουθήσουν (71% των
μητέρων και το 61% των πατέρων) και με ποιους μπορούν να περνούν το
χρόνο τους τα παιδιά τους (51% των μητέρων και το 40% των πατέρων).

5. Η μητέρα είναι δίπλα στα παιδιά

Τα παιδιά ηλικίας 12 ετών και κάτω περνούν κατά μέσο όρο 2 ώρες και
21 λεπτά την ημέρα με τις μητέρες τους, σε σύγκριση με 1 ώρα και 46
λεπτά με τον πατέρα τους. Οι μπαμπάδες ξοδεύουν κατά μέσο όρο 8
ώρες την εβδομάδα και οι μαμάδες ξοδεύουν κατά μέσο όρο 14 ώρες την
εβδομάδα στη φροντίδα των παιδιών.

6. Η μητέρα αναλαμβάνει ευθύνες

Συνολικά, οι μητέρες ανέφεραν ότι αναλάμβαναν μεγαλύτερη ευθύνη για
καθήκοντα που σχετίζονται με τα παιδιά απ’ ότι οι πατέρες.
Συγκεκριμένα, οι μητέρες ανέφεραν ότι ανέλαβαν μεγαλύτερη ευθύνη για
να βοηθήσουν τα παιδιά τους στις σχολικές εργασίες, να τα
πειθαρχήσουν, να ολοκληρώσουν δραστηριότητες φροντίδας και να
«παίξουν» μαζί τους. Και οι πατέρες επιβεβαίωσαν πως οι μητέρες
ασχολούνται περισσότερο με αυτά.

Έτσι, παρόλο που μητέρες και πατέρες δεν περνούν σημαντικά
διαφορετικά χρονικά διαστήματα με τα παιδιά τους, οι μητέρες ανέφεραν
ότι αναλάμβαναν περισσότερες ευθύνες για σημαντικές δραστηριότητες
με τα παιδιά.

Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η ιστορική τάση
των μητέρων να αναλαμβάνουν την κύρια ευθύνη για τα παιδιά στις
οικογένειες συνεχίστηκε, ακόμη και σε μια εποχή που περισσότερες
μητέρες και πατέρες ανήκουν σε οικογένειες όπου και οι δύο
εργάζονται και συνεισφέρουν οικονομικά.

+2 (στατιστικά στοιχεία)

7. Οι μητέρες λατρεύουν να είναι μητέρες

Υπάρχουν επίσης διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι μητέρες και οι
πατέρες βλέπουν τη σημασία του να είσαι γονιός στη διαμόρφωση της
ταυτότητάς/ προσωπικότητάς τους ως άνθρωποι. Ενώ η συντριπτική
πλειονότητα των μητέρων και των πατέρων (88% και 85%, αντίστοιχα)
λέει ότι το να είναι κανείς γονιός είναι η πιο σημαντική ή μία από τις πιο
σημαντικές πτυχές της ζωής του, ένα μεγαλύτερο ποσοστό μαμάδων
(35%) από ότι οι μπαμπάδες (24%) λένε ότι είναι η πιο σημαντική πτυχή.

8. Η αγκαλιά της μάνας

Πολύ υψηλά ποσοστά γονέων ανέφεραν ότι έδειχναν στα παιδιά τους
συχνά ζεστασιά και στοργή, με τις μητέρες να ξεπερνούν όμως τους
πατέρες σ’ αυτήν την οικογενειακή συμπεριφορά. Το 87% των μητέρων
ανέφεραν ότι αγκαλιάζουν τα παιδιά τους ή τους δείχνουν σωματική
στοργή, τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, σε σχέση με το 73% των
πατέρων. Ομοίως, υψηλά ποσοστά γονέων ανέφεραν ότι έλεγαν
καθημερινά στα παιδιά τους ότι τα αγαπούν.

Άνδρας-Γυναίκα, Μητέρα-Πατέρας

Το μοντέλο των 5 παραγόντων της προσωπικότητας

Άνδρες και γυναίκες διαφοροποιούνται σε δύο τομείς του μοντέλου των 5
παραγόντων της προσωπικότητας. Οι γυναίκες έχουν μεσοσταθμικά
υψηλότερα επίπεδα νευρωτισμού (βιώνουν εντονότερα και συχνότερα
συναισθήματα άγχους, ανησυχίας, φόβου, θυμού, απογοήτευσης κ.ά.) και
υψηλότερα επίπεδα ενσυναίσθησης (είναι μεσοσταθμικά πιο ευγενικές,
συμπονετικές, συνεργάσιμες κ.ά.). Αυτές οι διαφορές εκφράζονται στο
οικογενειακό περιβάλλον στα στοιχεία 1 και 4.

Οι μητέρες έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τα αρνητικά συναισθήματα και
αυτό λειτουργεί ευεργετικά για την οικογένεια. Ο καθηγητής ψυχολογίας
Τζόρνταν Πίτερσον δηλώνει πως υπάρχει λόγος που τα αρνητικά
συναισθήματα είναι πιο δυνατά από τα θετικά. Τα αρνητικά
συναισθήματα είναι ανιχνευτές προβληματικών καταστάσεων και ο
άνθρωπος έχει περισσότερο ανάγκη να αποφεύγει τις άσχημες
καταστάσεις από το να συμμετέχει στις ευχάριστες.

Υπάρχουν λοιπόν καλοί λόγοι για την ύπαρξη κακών συναισθημάτων.
Με τα αρνητικά συναισθήματα ανιχνεύουμε ευκολότερα τους κινδύνους
και οριοθετούμε τη συμπεριφορά μας αντίστοιχα. Και οι μητέρες είναι
καλύτερες από τους πατέρες σε αυτό. Αυτή είναι και η
υπερπροστατευτική Ελληνίδα μάνα. Ένας αστικός μύθος που τα
στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν.

Γυναίκες και άνθρωποι, άνδρες και πράγματα

Μελέτες για τις διαφορές φύλου στα επαγγελματικά ενδιαφέροντα
δείχνουν ότι οι άνδρες προτιμούν να δουλεύουν με πράγματα και οι
γυναίκες προτιμούν να δουλεύουν με ανθρώπους. Αυτός είναι ο λόγος
για τον οποίο βρίσκουμε ανισότητες μεταξύ των φύλων στους τομείς του
STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική ή μαθηματικά).

Περισσότεροι άνδρες ασχολούνται με αυτά τα επαγγέλματα ενώ περισσότερες γυναίκες καταλαμβάνουν τα επαγγέλματα των non-STEM τομέων (τέχνες, ανθρωπιστικές επιστήμες, κοινωνικές επιστήμες, δημόσια διοίκηση).

Η εφαρμογή αυτού του φαινομένου στο οικογενειακό περιβάλλον
διαπιστώνεται στα στοιχεία 2 και 3. Ο πατέρας ταυτίζεται περισσότερο
με εκείνον που τα αγόρια θα παίξουνε ποδόσφαιρο και τα κορίτσια
κυνηγητό ενώ η μητέρα είναι εκείνη που θα τους τραγουδήσει ή θα
διαβάσει κάποιο βιβλίο πριν κοιμηθούν και θα τους παροτρύνει να
παίξουν και με τα επιτραπέζια παιχνίδια όταν θα τους επισκεφθούν οι
φίλοι τους.

Γυναίκα και οικογένεια

Τα στοιχεία 5,6,7 και 8 αποκαλύπτουν μια πραγματικότητα η οποία δεν
είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη σημερινή κοινωνία. Οι μητέρες βιώνουν
ένα ιδιαίτερο δέσιμο με το θεσμό της οικογένειας. Μερικά ακόμα
στοιχεία που έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτή την πραγματικότητα:

Ακόμα κι αν τα ποσοστά γάμου έχουν μειωθεί, στοιχεία του Pew
Research Center δείχνουν ότι από το 1997 έως το 2012 ο αριθμός των
γυναικών ηλικίας 18 έως 34 που δήλωσαν ότι ο επιτυχημένος γάμος είναι
ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή αυξήθηκε περισσότερο από
30%.

Μεταξύ των ενηλίκων που δεν παντρεύτηκαν ποτέ, ηλικίας 30 έως 59
ετών, οι άνδρες έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες από τις
γυναίκες να πουν ότι δεν θέλουν ποτέ να παντρευτούν.

Η μητέρα παρούσα, η κοινωνία απούσα

Οι μητέρες και οι πατέρες διαφέρουν σε βιολογικό και κοινωνιολογικό
επίπεδο. Κατά μέσο όρο οι μητέρες είναι καλύτερες σε συγκεκριμένους
τομείς. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πατεράδες δεν είναι αρκετά καλοί ή ότι
δεν μπορούν να είναι καλύτεροι ή να προσφέρουν περισσότερα σε
αυτούς τους τομείς.

Σημαίνει απλά: α) ότι αφού κατά μέσο όρο βρίσκουμε διαφορές, μιλάμε για δύο ξεχωριστές οντότητες, και β) η κάθε οντότητα έχει διακριτό, σημαντικό και σαφή ρόλο στην οικογένεια. Κάθε οντότητα συνεισφέρει κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο.

Στην κοινωνική πραγματικότητα του σήμερα, με την αμφισβήτηση της
παραδοσιακής μορφής της οικογένειας θα πρέπει να κατανοήσουμε πως
η εκούσια απουσία της μητέρας από την οικογένεια θα οδηγήσει σε
μεγαλύτερη έκθεση των παιδιών σε κινδύνους, έλλειψη ορίων, λιγότερη
εκπαίδευση και μόρφωση, μοναξιά, ενώ παράλληλα θα διαταραχθεί η
οικογενειακή ισορροπία των κατανεμημένων όπως είδαμε ρόλων.

Κανείς δεν μπορεί να προκαταβάλει την εξέλιξη ενός ανθρώπου, αλλά η
επιστήμη οφείλει να παρέχει στοιχεία ώστε η κοινωνία να γνωρίζει προς
τα που θα στρέψει την προσοχή της και ποια πρότυπα θα υιοθετήσει.

Και τελικώς, η απουσία της μητέρας θα στερήσει από τα παιδιά την
ζεστή και θεραπευτική αγκαλιά της μάνας!

(*) Οι έρευνες:
1. Parenting in America Today (Pew Research Center) by Rachel Minkin
and Juliana Menasce Horowitz.

2. The State of Moms and Dads in America (2022) Posted by National
Fatherhood Initiative by Mike P. Taylor.

3. Charting Parenthood: A Statistical Portrait of Fathers and Mothers in
America ASPE, HHS.

4. Parenting in America (Pew Research Center) by Kim Parker, Juliana
Menasce Horowitz.

5. Mothers, Fathers, Gender Role, and Time Parents Spend With Their
Children by Kimberly Renk, Rex Roberts, Angela Roddenberry, Mary
Luick