Ντοκιμαντέρ για την ζωή Έλληνα μετανάστη στα ορυχεία των ΗΠΑ
Στις αρχές του 2015 αναμένεται να προβληθεί και στη Μελβούρνη, το ντοκιμαντέρ «Παλικάρι», που αναφέρεται στη ζωή και, κυρίως, τη συνδικαλιστική δράση ενός Έλληνα μετανάστη στα ορυχεία των ΗΠΑ.
Πρόκειται για τον Ηλία Σπαντιδάκη, ο οποίος από ένα χωριουδάκι της Κρήτης βρέθηκε μετανάστης στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1900, υιοθέτησε το όνομα Λούης Τίκας, συνδέθηκε με τους θρυλικούς Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου (IWW), για να ηγηθεί της απεργίας των ανθρακωρύχων στο Λάντλοου του Κολοράδο και να πεθάνει ηρωικά μαχόμενος με συναδέλφους και συντρόφους του κάτω από τα πυρά της Εθνοφρουράς. Το όνομα και η δράση του έμειναν σχεδόν άγνωστα για πολλές δεκαετίες, μέχρι που ο Ελληνοαμερικανός ιστορικός του εργατικού κινήματος, Ζήσης Παπανικόλας, κυκλοφορήσει το σχετικό βιβλίο του «Αμηρολόητος», αλλά και άλλοι ιστορικοί, τα ανασύρουν από την αφάνεια.
Το 2013 η δημοσιογράφος Λαμπρινή Θωμά και ο σκηνοθέτης Νίκος Βεντούρας γύρισαν το ντοκιμαντέρ «Παλικάρι (Ο Λούις Τίκας και η σφαγή του Λάντλοου)» σε σκηνοθεσία και μοντάζ Νίκου Βεντούρα, παραγωγή και έρευνα Λαμπρινής Χ. Θωμά, μουσική Μάνου Βεντούρα, με τη βοήθεια του Μενέλαου Τζαφάλια, τραγούδι Φρανκ Μάνινγκ (Λούης Τίκας, Βραβείο καλύτερου folk τραγουδιού, 2002). Οι τοποθεσίες των γυρισμάτων ήταν το Όκλαντ της Καλιφόρνιας, η Σάντα Φε του Νέου Μεξικού, το Ντένβερ του Κολοράδο, το Φορτ Κόλινς επίσης του Κολοράδο, το Κολοράδο Σπρινγκς, το Σικάγο και η Αθήνα.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η σφαγή του Λάντλοου και η δολοφονία του Έλληνα μετανάστη και συνδικαλιστή Λούη Τίκα (Ηλία Σπαντιδάκη) αποτελεί μία από τις κομβικές στιγμές του αμερικάνικου εργατικού κινήματος και ενώνει, έναν ολόκληρο αιώνα μετά, τις ΗΠΑ του 1914 με τις εργατικές και μεταναστευτικές διεκδικήσεις της Ελλάδας του 2014. Η Λαμπρινή Θωμά και ο Νίκος Βεντούρας αναζήτησαν τις μνήμες, την ιστορία και την κληρονομιά του Λούη Τίκα και του Λάντλοου στο Κολοράντο και μίλησαν με κορυφαίους ιστορικούς, καλλιτέχνες και απογόνους ανθρακωρύχων, καταγράφοντας τα σημάδια που άφησε στο σώμα της εργατικής Αμερικής μια τραγωδία που πολλοί προσπάθησαν να ξεχαστεί.
Ο σκηνοθέτης Νίκος Βεντούρας γεννήθηκε στην Κέρκυρα και εργάστηκε ως προγραμματιστής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2012 αρθρογραφεί στον ενημερωτικό ιστότοπο ThePressProject.gr, ενώ έχει συνεργαστεί ως φωτογράφος με δεκάδες εφημερίδες και περιοδικά. Το «Παλικάρι», συνέχεια επιτόπιου ρεπορτάζ για το Λάντλοου, αποτελεί την πρώτη του απόπειρα στο χώρο του ντοκιμαντέρ.
Η παραγωγός Λαμπρινή Χ. Θωμά εργάζεται στο χώρου του τύπου το 1985, και έχει συνεργαστεί δε δεκάδες ελληνικά και ξένα ΜΜΕ ως δημοσιογράφος, παραγωγός ή από διευθυντικές θέσεις. Το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής της πορείας το έζησε στη Θεσσαλονίκη. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΜΘ. Το «Παλικάρι» είναι η πρώτη της παραγωγή.
Ο σύμβουλος παραγωγής Μενέλαος Τζαφάλιας είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί στον περιοδικό τύπο, ενώ τα τελευταία τέσσερα χρόνια συνεργάζεται κυρίως με ξένα ΜΜΕ. Μπήκε στην ομάδα του ντοκιμαντέρ μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων.
- ΤΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Λαμπρινή Θωμά, 29 Μαΐου 2008
Είμαστε οι πρώτοι Έλληνες δημοσιογράφοι που πατήσαμε το δημοσιογραφικό ποδαράκι μας στο Λάντλοου, είδαμε τον τόπο της θυσίας του Λούη Τίκα, όσο ξέρω. Το ταξίδι έγινε (μαζί με το φωτογράφο Γνωμοδότη), το υλικό για το άρθρο συγκεντρώθηκε, χάρη στο αδέλφι μου, που χρόνια μου έλεγε πως πρέπει να πάμε στον τόπο αυτό, «να μάθουμε περισσότερα για τον Τίκα», και στον αγαπητό Μιχάλη του Ιστολογίου, που τον καιρό που βγάζαμε τις διαδρομές, αναρωτιόταν Ποιος Θυμάται το Λούη Τίκα. Ύστερα, το άρθρο βρήκε σπίτι χάρη στον αγαπημένο μου φίλο, το Γιάννη - fight club- Τσαούση, που έγινε και κυριακάτικος και έντυπος με το SMS, το περιοδικό της κυριακάτικης SportDay, και μας χώρεσε δίπλα σε άλλη εκλεκτή παρέα πάλι (ευτυχείς συναντήσεις, συμπτώσεις και διαδρομές - ναι, υπάρχει Θεός!).
Τα κόκκινα τριαντάφυλλα (θα δεις) παιδευτήκαμε λίγο να τα βρούμε - μα στο τέλος, τα πήγαμε του Λούη και του είπαμε πως είναι από μας, από το Γίγα και από το Μιχάλη.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αυτή την Κυριακή, 29 Ιουνίου 2008, στο SMS της SportDay.
«Κανείς δεν άκουγε. Κανείς δε νοιαζόταν. Και ύστερα ήρθε το Λάντλοου και το έθνος άκουσε. Μωρά που ψήνονται ζωντανά βρίσκουν μια θέση στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Οι θάνατοι από πείνα και κακουχίες όχι.»
ΜΗΤΕΡΑ ΤΖΟΟΥΝΣ
Το Τρινιδάδ, στα σύνορα της Γιούτα με το Νέο Μεξικό, είναι μια πόλη κοιμισμένη, άνευρη. Το τοπίο αδιάφορο, αν όχι άσχημο και η φτώχεια εμφανής. Η μικρή πόλη μοιάζει να ζωντανεύει στο τέλος του Ιουνίου, όταν υποδέχεται ένα ετερόκλητο πλήθος από όλη την Αμερική. Εργάτες, καθηγητές πανεπιστημίου, δημοσιογράφοι, έμποροι, μαζεύονται για να τιμήσουν τη μνήμη του Λούη Τίκα και των συν αυτώ μαρτύρων του αμερικάνικου εργατικού κινήματος, που έπεσαν θύματα αυτής που ονομάστηκε «Η Σφαγή του Λάντλοου» και ήταν το αποκορύφωμα των «Πολέμων των Λιγνιτωρυχείων» της περιόδου 1914- 1915.
Το όνομά του δεν ήταν Λούης Τίκας, αλλά Ηλίας Σπαντιδάκης. Το συνηθίζουν οι Ηλίες να το κάνουν «Λούι» στην Αμερική. Είχε αποβιβαστεί στην Νέα Υόρκη το Μάρτιο του 1906. Ψάχνοντας δουλειά, μετά από ένα εξάμηνο κατέληξε στο Κολοράντο. Ήταν φωτεινός άνδρας, δυνατός, με εμφανή την ακμή των 30 του χρόνων. Η γυναίκα που ο Λούης φώναζε «Μάνα» στην ξενιτιά, η θρυλική Μητέρα Τζόουνς, μίλησε για αυτή του τη λεβεντιά, είπε πως, αν συναντούσες τον «Λούη τον Έλληνα» δεν επρόκειτο ποτέ να τον ξεχάσεις. Ο Λούης αρχικά ανοίγει ένα καφενείο στο Κολοράντο ―στέκι της ελληνικής παροικίας. Σύντομα το έκλεισε και κατέβηκε προς το νότο να βρει δουλειά.
Το νότιο Κολοράντο εκείνη την εποχή περνούσε από το άγριο Ουέστ στη βιομηχανική εποχή. Έλληνες, Ιταλοί, Σλάβοι, Μεξικανοί, Κινέζοι, Γιαπωνέζοι οδηγούνταν ομαδικά στο Τρινιδάδ. Οι δουλέμποροι τους πουλούσαν υποσχέσεις για τη γη της επαγγελίας και ύστερα τους έφερναν να πεθάνουν στα ανθρακωρυχεία του Ροκφέλερ.
πηγη ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ
Σχετικές ειδήσεις
Trending
