Ελληνοτουρκικά: Μια κλειστή πόρτα κι ένα παράθυρο ανοιχτό
Πόσο εφικτό είναι να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και τι αποτέλεσμα μπορούν να έχουν;
Η απάντηση δεν είναι εύκολη, ούτε για το πρώτο σκέλος, αν δηλαδή μπορούν να ξεκινήσουν οι συζητήσεις μεταξύ των δυο πλευρών. Το κλίμα είναι πολύ κακό με υπαιτιότητα βεβαίως της Τουρκίας η οποία ζητά το διάλογο υπό την απειλή της ισχύος των όπλων. Για να ξεκινήσει οποιοσδήποτε διάλογος σε ένα από τα τρία κανάλια επικοινωνίας θα πρέπει άμεσα να αποσυρθούν από την τουρκική πλευρά οι απειλές πολέμου, η αποστρατιωτικοποίηση των νήσων και οι απειλές έναντι της εθνικής μας κυριαρχίας. Τα παραπάνω είναι ικανές και αναγκαίες συνθήκες για να ανοίξει έστω ένα παράθυρο επικοινωνίας.
Εδώ και δεκαετίες οι επαφές με τους Τούρκους έχουν τρία κανάλια: Η πολιτική διαπραγμάτευση μεταξύ του Τούρκου προέδρου και του εκάστοτε πρωθυπουργού, οι διερευνητικές επαφές μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ των υπουργείων Άμυνας. Είναι προφανές ότι όσο υπάρχει απειλή επί της εδαφικής μας κυριαρχίας και επί των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων δεν μπορεί να υπάρξει ούτε καν παράθυρο διαλόγου, παρά το γεγονός ότι οι ξένοι παράγοντες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επιθυμούν Ελλάδα και Τουρκία να καθίσουν σε κάποιο τραπέζι και να «τα βρουν». Είναι κάτι που επιθυμούν διακαώς οι ΗΠΑ, αλλά και οι κομισάριοι των Βρυξελλών και του ΝΑΤΟ.
Ο κίνδυνος μιας νέας, κακής συμφωνίας των Πρεσπών
Μόνο που η Τουρκία, κατά κοινή ομολογία είναι ο ορισμός του αναξιόπιστου συνομιλητή και ο κίνδυνος να εγκλωβιστεί η Πατρίδα μας σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις είναι κάτι παραπάνω από ορατός. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι ακόμα κι αν η χώρα μας ακολουθήσει τη νόμιμη οδό του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Δικαστηρίων, είναι αμφίβολο αν οι Τούρκοι θα αποδεχθούν το όποιο αποτέλεσμα. Άλλωστε δεν έχουν υπογράψει ποτέ καμία σύμβαση της θάλασσας και δεν αποδέχονται κανένα διεθνές δικαστήριο. Συνεπώς αν η όποια απόφαση δεν τους ικανοποιεί θα ζήσουμε άλλες περιπέτειες στο μέλλον. Ο κίνδυνος δηλαδή να οδηγηθούμε σε μια νέα, κακή συμφωνία των Πρεσπών, είναι πολύ μεγάλος. Έχουμε ήδη μια πολύ κακή συμφωνία στα Βόρεια σύνορά μας η οποία έγινε υπό την σφοδρή πίεση του ΝΑΤΟ και των Γερμανών. Θα ήταν εγκληματικό για την εθνική μας ασφάλεια να αποκτήσουμε άλλη μια κατάπτυστη συμφωνία στα ανατολικά μας σύνορα.
Κρίσιμα σημεία για την Ελλάδα είναι βεβαίως η επέκταση των χωρικών μας υδάτων από τα 6 ναυτικά μίλια στα 8 με 10 για κάποιες περιοχές και στα 12 ν.μ. για κάποιες άλλες περιοχές. Ιδιαίτερα κρίσιμο είναι και το που θα κάτσει η μπίλια για το FIR Αθηνών που μέχρι σήμερα είναι αναντίστοιχο με τα χωρικά μας ύδατα. Από την άλλη πλευρά κρίσιμο είναι και το γεγονός σε ποια σημεία θα δεχθεί να κάνει πίσω η Αθήνα σε επίπεδο χωρικών υδάτων και ΑΟΖ. Θα δεχθεί η χώρα μας μειωμένη ΑΟΖ σε νησιά; Και αν ναι, πού και πόσο; Αυτός είναι και ο μέγας φόβος καθότι παρά το γεγονός ότι κάποιοι προσπαθούν να αποσυνδέσουν την ΑΟΖ με την έννοια του κυριαρχικού δικαιώματος, μάλλον μας κοροϊδεύουν μπροστά στα μάτια μας.
Η ΑΟΖ είναι σαφέστατα κυριαρχικό δικαίωμα και η απώλειά του γεννά άλλες ορέξεις για τους γείτονες και ειδικά για τους συγκεκριμένους που μεσομακροπρόθεσμα επιθυμούν αλλαγές συνόρων. Οι Τούρκοι δεν επιθυμούν μόνο «συνεκμετάλλευση» υδρογονανθράκων στο πλαίσιο μιας τίμιας μοιρασιάς. Η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι επέκταση συνόρων και δεν είναι μπλόφα, είναι υπαρκτός αναθεωρητισμός.
Συνεπώς, καθίσταται σαφές ότι όταν ανοίγεις έναν διάλογο πρέπει εκ των προτέρων να ξέρεις μέχρι που θα τον πας και πώς θα τον τελειώσεις. Το «βλέποντας και κάνοντας» δεν ισχύει όταν μιλάμε για σύνορα. Και εν τέλει, δεν μπορεί οι Τούρκοι να μιλάνε για αλλαγές συνόρων (το λένε ξεκάθαρα πλέον) και εμείς να μιλάμε για ψάρια και τσιπούρες… ή να κάνουμε ότι δεν ακούσαμε καλά τι ακριβώς είπαν…