Επικοινωνία Δένδια - Όστιν: Αναμένεται συνάντηση στο Βίλνιους με το βλέμμα στα F-35

Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του Λόιντ Όστιν είχε την Κυριακή ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν η εμβάθυνση της αμυντικής σχέσης Ελλάδας - ΗΠΑ αλλά και η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Αναμένεται συνάντηση στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του OPEN, Νίκος Δένδιας και Λόιντ Όστιν αναμένεται να συναντηθούν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους και εκεί η ελληνική πλευρά αναμένεται να συζητήσει το ζήτημα της προμήθειας των υπερσύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35.

Όλα αυτά την ώρα που οι Αμερικανοί έχουν ξεκινήσει έναν νέο γύρο διαβουλεύσεων με τις συμμαχικές χώρες, για την στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας. Επομένως, στη συνάντηση των δύο υπουργών δεν αποκλείεται να συζητηθεί και το ενδεχόμενο περαιτέρω συνδρομή της χώρας μας στην ενίσχυση των ουκρανικών δυνάμεων.

Επιστολή Αμερικανών βουλευτών στον Μπλίνκεν

Τη δημιουργία ενός εποπτικού μηχανισμού που θα είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα μαχητικά F-16 για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο προτείνουν έξι Αμερικανοί βουλευτές εν όψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Σε επιστολή που στάλθηκε στον υπουργό Εξωτερικών 'Αντονι Μπλίνκεν, οι βουλευτές της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων επιχειρηματολογούν υπέρ ενός τέτοιου μηχανισμού που θα είναι σε θέση να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμα και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών αναλόγως με τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Όπως μάλιστα εξηγούν, ένας τέτοιος μηχανισμός θα είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι η 'Άγκυρα δεν θα προβεί σε ενέργειες που υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Οι Αμερικανοί νομοθέτες υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορούν να συμπεριληφθούν στην Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) την οποία θα στείλει η αμερικανική κυβέρνηση στην Τουρκία στην περίπτωση που εγκριθεί η σύμβαση για τα F-16. Σε αυτή την επιστολή μπορούν να αναφερθούν λεπτομερώς οι όροι, οι προϋποθέσεις, και οι μηχανισμοί εποπτείας που καθορίζουν τη χρήση όλου του εξοπλισμού που θα συμπεριλαμβάνεται στην αμυντική σύμβαση. Οι Αμερικανοί βουλευτές υποστηρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση είναι εφικτή γιατί χαίρει πολιτικής νομιμοποίησης λόγω των πρόσφατων ψηφισμάτων στο Κογκρέσο.

«Δεν υπάρχει μόνο προηγούμενο για την επιβολή όρων για την πώληση αμυντικών όπλων, αλλά το Κογκρέσο έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του για την επιβολή όρων σε μια τέτοια πώληση. Στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2023, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια τροπολογία που θα έθετε λογικούς περιορισμούς στην ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφέρει αεροσκάφη F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Η διάταξη αυτή πέρασε από τη Βουλή σε δικομματική βάση με το 73% των βουλευτών να ψηφίζουν υπέρ», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Τέλος, οι νομοθέτες καλούν τον κ. Μπλίνκεν να δει τη μεγάλη εικόνα όπως αυτή αντικατοπτρίζεται από την ευρύτερα συμφέροντα της δυτικής συμμαχίας. Για αυτό τον λόγο, υποστηρίζουν ότι οι προσπάθειες δεν πρέπει να περιοριστούν αποκλειστικά στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς υπενθυμίζουν ότι τόσο ο πρόεδρος Μπάιντεν όσο και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν έχουν τονίσει πρόσφατα τη σημασία της σταθερότητας στο Αιγαίο. Εάν και χαιρετίζουν την αποκλιμάκωση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, οι Αμερικανοί βουλευτές υπενθυμίζουν ότι το δόγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής παραμένει αμετάβλητο, με δεδομένο ότι η 'Αγκυρα συνεχίζει να διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας και να κατέχει το ρωσικό σύστημα S-400.

Την επιστολή υπογράφουν οι βουλευτές Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη.

Ακολουθεί η Επιστολή των Αμερικανών βουλευτών στον Άντονι Μπλίνκεν
Γράφουμε σχετικά με τις αναφερόμενες συζητήσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού σε σχέση με την ένταξη της Σουηδίας στον ΝΑΤΟ. Εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, προτρέπουμε σθεναρά οποιαδήποτε τελική συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμούς που να προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αναδείξει τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συνέχισε να κρατά όμηρο την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ προκειμένου να αποκτήσει F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά ταύτα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συναντήθηκαν πρόσφατα με ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου, τα οποία έχουν την ευθύνη για την έγκριση των πωλήσεων όπλων, για να διασφαλίσουν ότι το Κογκρέσο «δεν θα τους παρακάμψει εάν επιδιώξουν μια συμφωνία με την Τουρκία που θα συνδέει την πώληση F-16 με την έγκριση της 'Αγκυρας για την ένταξη της Σουηδία (στο ΝΑΤΟ)».

Ανησυχούμε για αυτά τα δημοσιεύματα δεδομένων των σταθερών δηλώσεων της κυβέρνησης ότι οι πωλήσεις των F-16 δεν συνδέονται με την ένταξη της Σουηδίας. Καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για να πιέσει το Κογκρέσο και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς να εγκρίνουν την πώληση των F-16 και του κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, είναι επιτακτική ανάγκη οποιαδήποτε συμφωνία να προστατεύει τα ευρύτερα συμφέροντα ασφαλείας του ΝΑΤΟ και όχι απλώς την ένταξη της Σουηδίας.

Η επιθετικότητα της Τουρκίας στην περιοχή -η οποία απειλεί την ίδια τη «σταθερότητα στο Αιγαίο», η αξία της οποίας αναγνωρίζεται τόσο από τον πρόεδρο Μπάιντεν όσο και από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Σάλιβαν σε πρόσφατες ανακοινώσεις - πρέπει να σταματήσει προκειμένου οι ΗΠΑ να μεταφέρουν με υπεύθυνο τρόπο νέα όπλα στην 'Αγκυρα. Πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις που να αποκλείουν τη χρήση αμερικανικών όπλων για την πρόκληση σύγκρουσης εντός του ΝΑΤΟ. Δεδομένου του ιστορικού της Τουρκίας που χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία εάν συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσογείου που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ ή την αρχιτεκτονική ασφάλειας του ΝΑΤΟ.

Όπως γνωρίζετε, μετά την ειδοποίηση του Κογκρέσο για την πρόθεσή της να προχωρήσει στην πώληση αμυντικών συστημάτων, η αμερικανική κυβέρνηση θα απαντήσει στην Επιστολή Αίτησης της χώρας (Τουρκίας) με Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA), η οποία θα αναφέρει λεπτομερώς τους όρους, τις προϋποθέσεις, και τους μηχανισμούς εποπτείας που διέπουν τα είδη (του αμυντικού εξοπλισμού) που θα καλύπτονται από την πώληση.

Επιπλέον, όλα τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα που πωλούνται, μισθώνονται ή εξάγονται βάσει του Νόμου περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων (AECA) υπόκεινται σε παρακολούθηση της τελικής τους χρήσης για να διασφαλιστεί ότι ο παραλήπτης συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ όσον αφορά τη χρήση, τις μεταφορές και την ασφάλεια των συστημάτων. (Αυτές οι απαιτήσεις) διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες και τις πολιτικές εξαγωγής όπλων των ΗΠΑ. Μετά την οριστικοποίηση της συμφωνίας, εναπόκειται στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να εφαρμόσει την παρακολούθηση τελικής χρήσης, όπως απαιτείται από την αμερικανική νομοθεσία και προσδιορίζεται στους όρους του LOA.

Δεν υπάρχει μόνο προηγούμενο για την επιβολή όρων για την πώληση αμυντικών όπλων, αλλά το Κογκρέσο έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του για την επιβολή όρων σε μια τέτοια πώληση. Στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2023, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια τροπολογία που θα έθετε λογικούς περιορισμούς στην ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφέρει αεροσκάφη F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Η διάταξη αυτή πέρασε από τη Βουλή σε δικομματική βάση με το 73% των βουλευτών να ψηφίζουν υπέρ.

Αν και χαιρετίζουμε την παρούσα παύση των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας στην περιοχή, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει αλλάξει πολιτική. Η εντύπωση ότι η Τουρκία έχει βελτιώσει τις σχέσεις με τη νατοϊκή σύμμαχο Ελλάδα, διαψεύδεται από το γεγονός ότι η 'Αγκυρα διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας.

Η Τουρκία συνεχίζει επίσης να κατέχει το ρωσικό πυραυλικά συστήματα S-400, η αγορά του οποίου αποτέλεσε τη βάση για την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 το 2019. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως σε επιστολή που σας εστάλη τον Νοέμβριο του 2021, οι ειδικοί έχουν σημειώσει ότι η παροχή κιτ εκσυγχρονισμού της Τουρκίας εγκυμονεί παρόμοιους κινδύνους συνεγκατάστασης, εφόσον η Τουρκία διαθέτει τους ρωσικούς S-400. Η πολεμική συμπεριφορά της Τουρκίας έναντιον της Ελλάδας - ενός πραγματικά αξιόπιστου και δημοκρατικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ - και η απειλή από τη συνεχιζόμενη κατοχή των S-400 στην αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να παραμείνουν απαρατήρητες καθώς η κυβέρνηση εξετάζει μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα F-16 που παρέχονται από τις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς και ουσιαστικούς μηχανισμούς που να προβλέπουν παύση, καθυστέρηση ή απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.