Η σκιά του πολέμου τρομάζει τα παιδιά

Η Μαρία Ανδρικοπούλου είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Μια μέρα πριν την έναρξη του Ρωσο-ουκρανικού πολέμου έκανε μια διαδικτυακή παρουσίαση του βιβλίου της στα παιδιά της πέμπτης δημοτικού ενός σχολείου στη Θεσσαλονίκη και ενώ όλα κυλούσαν με μια ροή, ένα παιδί έκανε focus σε μια εικόνα στο βιβλίο της.

Η εικόνα (που την έχει δημιουργήσει η εικονογράφος Ελίζα Βαβούρη), δείχνει τις σκιές δύο στρατιωτών μπροστά από ένα σπίτι. Στην συνέχεια η συγγραφέας μίλησε με τα παιδιά για την σκιά του πολέμου. Πραγματικά προφητική η συζήτηση. Όπως λέει η ίδια στο Newsbomb.gr τα παιδιά είναι πολύ ευαισθητοποιημένα και η καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης αποδίδει καρπούς.

Έδειξες μια εικόνα από το βιβλίο σου και τα παιδιά θορυβήθηκαν. Πότε έγινε αυτό το περιστατικό και πού;

«Σε πρόσφατη διαδικτυακή συνάντηση με μαθητές ενός δημοτικού σχολείου στη Θεσσαλονίκη- με αφορμή το βιβλίο μου «Δάσκαλος σε δύο ρόδες» (εκδόσεις Καλέντη)-δέχτηκα ερωτήσεις από τα παιδιά που αποτέλεσαν την αφορμή για συζήτηση για τον πόλεμο και πως επηρεάζει τις ζωές των ανθρώπων διακόπτοντας την κανονικότητα της ζωής.Η συζήτησή μας έγινε μόλις μια μέρα πριν την εισβολή στην Ουκρανία!

Η αρχή έγινε με την παρατήρηση ενός μαθητή που εντυπωσιάστηκε από μία εικόνα του βιβλίου που έχει εικονογραφήσει η Ελίζα Βαβούρη στην οποία οι σκιές δύο στρατιωτών και των όπλων τους διαγράφονται στον τοίχο ενός σπιτιού. Μιλήσαμε, λοιπόν, για τον ίσκιο του πολέμου που βαραίνει πάνω από τις ζωές των ανθρώπων. Και μια μέρα μετά η σκιά του πολέμου απλώθηκε πάνω από την Ευρώπη.

Κάποια παιδιά αναρωτήθηκαν γιατί η εικονογράφος δεν ζωγράφισε τους στρατιώτες παρά μόνο τη σκιά τους. Και βρήκαμε μαζί με τους μαθητές πώς το βιβλίο μέσα από τις εικόνες και τις λέξεις μιλάει για τον πόλεμο ακόμα κι σε σημεία που δεν γίνεται σαφής αναφορά σε αυτόν. Η κουβέντα έκλεισε με τους στίχους του Γιώργου Σεφέρη στους οποίους γίνεται έμμεση αναφορά στο κείμενο; :

«Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές είναι γιατί τ' ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή».

Ποιες ήταν οι ηλικίες των παιδιών;

«Ήταν παιδιά της Ε΄δημοτικού, δεκάχρονα περίπου»

Ποιες από τις ερωτήσεις τους σου κέντρισαν το ενδιαφέρον;

«Το βιβλίο είναι προϊόν μυθοπλασίας, βασίζεται όμως σε υπαρκτό πρόσωπο, τον Αφγανό δάσκαλο Σαμπέρ Χοσεϊνί που μετέτρεψε το ποδήλατό του σε πλανόδια βιβλιοθήκη προκειμένου να ταξιδέψει τη γνώση όσο πιο μακριά μπορούσε σε μια χώρα ρημαγμένη από τον πόλεμο και την ένδεια. Η πραγματική αυτή ιστορία, διανθισμένη με φανταστικά στοιχεία, αποτέλεσε τον πυρήνα του βιβλίου.

Τα παιδιά ενδιαφέρθηκαν πολύ για το πώς μοιάζει αυτός ο δάσκαλος στην πραγματικότητα, αναρωτήθηκαν ποια από τα στοιχεία της ιστορίας είναι αληθινά και πια αποτελούν συμπληρώματα της φαντασίας μου. Κυρίως τα απασχόλησε πώς έμαθα για αυτό το πρόσωπο και την δράση του, αφορμή για να κουβεντιάσουμε από πού αντλούν οι συγγραφείς την έμπνευσή τους.

Στην περίπτωση αυτού του βιβλίου ήταν μια είδηση που διάβασα στο διαδίκτυο και την διασταύρωσα από διάφορες ειδησεογραφικές πηγές».

Το βιβλίο σου τι διαπραγματεύεται;

«Το βιβλίο με αφορμή την εθελοντική δράση του δασκάλου που αντιπαραθέτει τα βιβλία στις βόμβες μιλάει για την φιλαναγνωσία, τον εθελοντισμό, το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση και στην ψυχαγωγία. Ηχηρό είναι το αντιπολεμικό μήνυμα που διατυπώνεται δια στόματος του ήρωα: «βόμβες εσείς, βιβλία εγώ» και εικονοποιείται χαρακτηριστικά στο εξώφυλλο από την Ελίζα Βαβούρη που έχει απεικονίσει βιβλία να ίπτανται ανάμεσα σε πυραύλους».

Σε έναν κόσμο που ο πόλεμος είναι εδώ ποιο είναι το μήνυμα που στέλνεις;

«Ας θυμηθούμε όλοι την υποχρέωσή μας να εξασφαλίσουμε ένα ασφαλές, ειρηνικό περιβάλλον για τα παιδιά και να αγωνιστούμε να τα κρατήσουμε μακριά από τον ζόφο του πολέμου».

Τέλος, τα παιδιά μας, οι νέες γενιές που έρχονται έχουν ευαισθησίες, τι αφουγκράζεσαι;

«Προσωπικά έχω εμπιστοσύνη στη νέα γενιά. Γενικότερα έχω την τάση να πιστεύω-σε πείσμα των καιρών -ότι τα καλύτερα είναι μπροστά μας

Θεωρώ ότι η νέα γενιά προβληματίζεται για κοινωνικά θέματα και έχει ενσυναίσθηση. Άλλωστε, υπάρχει μια τάση για καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης που βλέπω ότι αποδίδει καρπούς».