Παγώνη στον Newsbomb.gr: Πόσο μας ανησυχεί η μετάλλαξη «Kraken»

Η εξάπλωση της πολύ πιο μεταδοτικής υποπαραλλαγής του SARS-CoV-2 που ανήκει στην «οικογένεια» της μετάλλαξης Όμικρον (ΧΒΒ.1.5) ανησυχεί τους επιστήμονες, σε συνδυασμό και με το νέο κύμα Covid-19 που πλήττει περιοχές της Κίνας.

Μιλώντας για το θέμα στο Newsbomb.gr η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη αναφέρει ότι η νέα αυτή μετάλλαξη είναι αφενός πιο μεταδοτική, όμως δεν κάνει βαριά συμπτωματολογία οπότε δεν δημιουργεί μεγάλη ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα.

Όσον αφορά την περίπτωση της Κίνας, η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ συμπλήρωσε ότι η κατάσταση εκεί δημιουργεί μεγαλύτερη ανησυχία καθώς δεν υπάρχει η πληροφόρηση για το τι ακριβώς συμβαίνει. «Δεν είναι δυνατών με αυτή την μετάδοση που υπάρχει στην χώρα να παρουσιάζονται μονοψήφιοι αριθμοί θανάτων», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα. Παγώνη

Οι οδηγίες του ECDC για «Kraken»

Σύμφωνα με το ECDC, η υποπαραλλαγή XBB.1.5 που είναι γνωστή με την ονομασία «Kraken», είναι μια υποκατηγορία της σειράς XBB του SARS-CoV-2 και εκτιμάται ότι έχει μεγάλο πλεονέκτημα ανάπτυξης σε σχέση με άλλες υποπαραλλαγές. Όπως υπογραμμίζεται σε ανακοίνωση του ECDC, υπάρχει πιθανότητα αυτή η παραλλαγή να έχει αυξανόμενη επίδραση στον αριθμό των κρουσμάτων COVID-19 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά όχι μέσα στον επόμενο μήνα, καθώς η παραλλαγή αυτή τη στιγμή είναι παρούσα μόνο σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Την ίδια στιγμή, όμως, αναφέρεται πως η υποπαραλλαγή «Kraken» εξαπλώνεται πολύ γρήγορα και αυτό συμβαίνει γιατί πιθανότατα έχει πλεονεκτήματα έναντι των κυρίαρχων σήμερα στελεχών της παραλλαγής Omicron. Το πιθανότερο, σύμφωνα με το ECDC, είναι ότι η ραγδαία εξάπλωση της «Kraken» οφείλεται στο γεγονός ότι έχει την ικανότητα να αποφεύγει την προστασία που μπορεί να έχει «χτίσει» το ανοσοποιητικό σύστημα. Είτε αυτή προέρχεται από προηγούμενη νόσηση, είτε από εμβολιασμό. Επιπλέον, έχει μια μετάλλαξη στην πρωτεΐνη spike – το τμήμα του ιού που συνδέεται με τα κύτταρα του ξενιστή – η οποία του δίνει επιπλέον πλεονεκτήματα.

Το ECDC αναφέρει πως μέχρι τώρα η υποπαραλλαγή «Kraken» έχει εντοπιστεί σε Δανία, Γαλλία, Αυστρία, Κάτω Χώρες, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Σουηδία, Ισλανδία, Βέλγιο, Τσεχία, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Παρόλα αυτά, παραμένει ένα «στίγμα στο ευρωπαϊκό ραντάρ αναφορικά με τον αριθμό των κρουσμάτων». Τα στοιχεία από τις ΗΠΑ, όμως, δείχνουν πως εξαπλώνεται ιδιαίτερα επιθετικά και τα κρούσματα διπλασιάζονται ανά εννέα ημέρες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά μια πιθανή έκρηξη κρουσμάτων, τη στιγμή που ήδη υπάρχει δύσκολη περίοδος στα νοσοκομεία λόγω γρίπης και αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV).

«Το CDC των ΗΠΑ παρουσίασε επίσης δεδομένα ανάπτυξης συγκρίνοντας το XBB.1.5 με προηγούμενες επιτυχημένες παραλλαγές, υποδεικνύοντας ότι το XBB 1.5 παρουσιάζει το δεύτερο υψηλότερο πλεονέκτημα ανάπτυξης μέχρι σήμερα, δεύτερο μόνο μετά το BA.1 (η αρχική σειρά Omicron). Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η παραλλαγή θα γίνει κυρίαρχη στην ΕΕ/ΕΟΧ, καθώς έχουν παρατηρηθεί σημαντικές διαφορές στην κυκλοφορία της παραλλαγής μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας», αναφέρει το ECDC.

Τι γνωρίζουμε για τη μετάλλαξη «Kraken»

Η επιδημιολόγος δρ Μαρία Βαν Κερκχόβε του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), δήλωσε ότι η νέα υποπαραλλαγή της Όμικρον έχει ήδη ανιχνευθεί σε 29 χώρες και πιθανώς υπάρχει σε ακόμη περισσότερες στην πραγματικότητα. Το νέο στέλεχος διαθέτει μεταλλάξεις που του επιτρέπουν να μολύνει γρήγορα και να πολλαπλασιάζεται.

«Ανησυχούμε για το πλεονέκτημα της στη μετάδοση. Ιδίως σε μερικές χώρες της Ευρώπης και στη Βόρεια Αμερική, κυρίως στις βορειοανατολικές ΗΠΑ, η ΧΒΒ.1.5 έχει γρήγορα αντικαταστήσει άλλες παραλλαγές που κυκλοφορούσαν», ανέφερε η ίδια και επεσήμανε ότι σύντομα θα δοθεί στη δημοσιότητα από τον ΠΟΥ μια αξιολόγηση κινδύνου για την ΧΒΒ.1.5.

Σήμερα εκτιμάται ότι, εξαιτίας της ΧΒΒ.1.5, οι μολύνσεις στις ΗΠΑ διπλασιάζονται κάθε περίπου δύο εβδομάδες. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) της χώρας υπολογίζουν ότι η ΧΒΒ.1.5 ευθυνόταν για περίπου τέσσερις στις δέκα νέες λοιμώξεις (40,5%) από κορονοϊό στις ΗΠΑ στο τέλος Δεκεμβρίου, έναντι μόλις 4% στις αρχές Δεκεμβρίου, ενώ αύξηση παρουσιάζουν και οι εισαγωγές στα αμερικανικά νοσοκομεία των ασθενών με Covid-19.

Αν και πιο μεταδοτική, είναι προς το παρόν πάντως ασαφές κατά πόσο η ΧΒΒ.1.5 είναι και πιο επικίνδυνη από άποψη συμπτωμάτων και σοβαρότητας νόσησης. Μέχρι στιγμής, κατά την Κερκχόβε, «δεν έχουμε ενδείξεις ότι η σοβαρότητα έχει αλλάξει με τη ΧΒΒ.1.5». Όμως ο ΠΟΥ θεωρεί σημαντικό να παρακολουθεί την εξάπλωση της, καθώς κατά τον τελευταίο μήνα υπήρξε μια αύξηση κατά 15% στους θανάτους από Covid-19 διεθνώς. Μάλιστα, κατά την Κερκχόβε, «γνωρίζουμε ότι αυτό είναι μια υποεκτίμηση επειδή υπάρχουν καθυστερήσεις στην δημοσιοποίηση των στοιχείων».

Πάντως αν και η ΧΒΒ.1.5 κερδίζει συνεχώς έδαφος διεθνώς, δεν είναι κυρίαρχη στην Κίνα, όπου οι περισσότερες μολύνσεις μέχρι στιγμής προέρχονται από την υποπαραλλαγή ΒΑ.5 της Όμικρον, η οποία πλέον «ενοχοποιείται» μόλις για το 3,7% των νέων κρουσμάτων στις ΗΠΑ.

Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, τα συμπτώματα της ΧΒΒ.1.5 είναι περίπου παρόμοια με εκείνα των προηγούμενων υποπαραλλαγών της Όμικρον, αν και αυτό χρήζει επιβεβαίωσης από τους επιστήμονες. Φαίνεται πάντως πως οι περισσότεροι άνθρωποι με ΧΒΒ.1.5 έχουν συμπτώματα τύπου κρυολογήματος.

Η ΧΒΒ1.5. είναι παρακλάδι της ΧΒΒ που εμφανίστηκε το 2022. Η ΧΒΒ.1.5 διαθέτει τη μετάλλαξη F486Ρ που τη διευκολύνει να μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα και να διαφεύγει από την ανοσία, άρα να εξαπλώνεται ταχύτερα.

Βρετανοί επιστήμονες θεωρούν πιθανό - αν και όχι βέβαιο - ότι η ΧΒΒ.1.5 θα πυροδοτήσει ένα νέο κύμα Covid-19 έως το τέλος Ιανουαρίου. Όμως, σύμφωνα με την καθηγήτρια Γουέντι Μπάρκλεϊ του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου, όπως δήλωσε στο BBC, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ΧΒΒ.1.5 μπορεί να διασπάσει μαζικά την προστασία που παρέχουν τα εμβόλια έναντι της βαριάς νόσου Covid-19.

Ο καθηγητής Πολ Χάντερ του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας ανέφερε πως δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η XBB.1.5 είναι πιο επικίνδυνη, σε σχέση με τις άλλες υποπαραλλαγές της Όμικρον, αυξάνοντας την πιθανότητα να στείλει κάποιον στο νοσοκομείο ή στον θάνατο. «Συνιστά ειρωνεία», επεσήμανε «ότι όλοι εστιάζουν στις πιθανές παραλλαγές που μπορεί να αναδυθούν στην Κίνα, ενώ η ΧΒΒ.1.5 ήρθε από τις ΗΠΑ».

Ο καθηγητής Ντέηβιντ Χέιμαν της Σχολής Δημόσιας Υγείας και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου εκτίμησε ότι, αν και υπάρχουν ακόμη αρκετά πράγματα που πρέπει να μάθουμε για τη ΧΒΒ.1.5, είναι απίθανο αυτή να προκαλέσει μείζονα προβλήματα σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμένων και ατόμων με φυσική ανοσία λόγω προηγούμενης λοίμωξης από κορονοϊό.