Οι φονικοί καύσωνες στην ιστορία της Ελλάδας - Πώς να προφυλαχτείτε από την αφόρητη ζέστη

Ο «Κλέων» που ήρθε για να βάλει «φωτιά» στο ελληνικό καλοκαίρι έφερε μνήμες από τους χειρότερους καύσωνες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία τα τελευταία 60 χρόνια.

Οι υψηλές θερμοκρασίες δεν είναι άγνωστο φαινόμενο στο ελληνικό καλοκαίρι και τα τελευταία χρόνια καθώς σύμφωνα με τους μετεωρολόγους καταγράφονται τάσεις ανόδου των μέσων θερμοκρασιών και των υψηλών τιμών των καλοκαιρινών μηνών.

Συγκεκριμένα, από χθες, Πέμπτη 13 Ιουλίου, καταγράφονται στη χώρα πολύ υψηλές θερμοκρασίες, ενώ ο καύσωνας αναμένεται να διαρκέσει 48 ώρες με την κορύφωση να σημειώνεται το διήμερο του Σαββάτου και της Παρασκευής.

Ο καύσωνας είναι παρατεταμένη περίοδος πολύ ζεστού καιρού, με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για μια ορισμένη περιοχή, και μπορεί να συνοδεύεται από υψηλή υγρασία, ιδιαίτερα στις περιοχές με ωκεάνιο κλίμα.

Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, ο όρος «καύσωνας» χρησιμοποιείται όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C, το θερμοκρασιακό εύρος είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι υψηλές θερμοκρασίες επικρατούν για τουλάχιστον τρεις ημέρες σε ευρεία γεωγραφική έκταση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο καύσωνας στην Ελλάδα συνδέεται με τη μεγάλης κλίμακας μεταφορά θερμών αερίων μαζών από τη βόρεια Αφρική (και, σπανιότερα, από τις περιοχές του τριγώνου ανατολικής Τουρκίας-Ιράκ-Συρίας) προς τη χώρα και συνήθως παρατηρείται σε περιόδους διακοπής των μελτεμιών. Επεισόδια καύσωνα παρατηρούνται ουσιαστικά από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου έως το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.

Τα σημαντικότερα «επεισόδια καύσωνα» στην Ελλάδα τα τελευταία 60 χρόνια

Το Newsbomb.gr συγκέντρωσε τη λίστα με τους χειρότερους καύσωνες που έχουν σαρώσει την Ελλάδα από το 1958 μέχρι σήμερα.

Αύγουστος 1958

Ο καύσωνας που έπληξε τη Θεσσαλία τον Αύγουστο του 1958, με το θερμόμετρο να σκαρφαλώνει στους 47,2 βαθμών στην πόλη των Τρικάλων, είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περίπου 600 άτομα.

Ιούλιος 1973

Ισχυρότατος καύσωνας σημειώθηκε από 17 ώς 20 Ιουλίου 1973. Στις 19 Ιουλίου πολύ υψηλές θερμοκρασίες παρατηρήθηκαν σε: Λαμία 46,5 °C, Ελευσίνα 46,4 °C , Αγχίαλο 46,2 °C, Τανάγρα 46 °C, Λάρισα 45,2 °C.

Στη Ν. Φιλαδέλφεια το θερμόμετρο έφτασε τους 42,4 °C και στο Αστεροσκοπείο τους 41,2 βαθμούς. Στην Κρήτη οι υψηλότερες θερμοκρασίες σημειώθηκαν στις 20 Ιουλίου (Σούδα 44,5 °C και Ιεράπετρα 44 °C).

10 Ιουλίου 1977

Η πιο υψηλή θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη (σ.σ. και ως τέτοια είναι καταγεγραμμένη στα επίσημα αρχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού), είναι οι 48 βαθμοί Κελσίου, που μετρήθηκαν στις 10 Ιουλίου 1977 στην Ελευσίνα και το Τατόι.

Την ίδια μέρα το θερμόμετρο έγραψε 44 °C στη Ν. Φιλαδέλφεια, 42 °C στο κέντρο της Αθήνας, 44 °C στη Λάρισα.

Ιούνιος 1982

Ο Ιούνιος του 1982, έχει μείνει στην ιστορία ως ο μήνας με τις υψηλότερες θερμοκρασίες. Η Αττική αλλά και οι κάτοικοί της, κοιμόντουσαν στις ταράτσες και τα μπαλκόνια αφού τότε τα κλιματιστικά ήταν είδος πολυτελείας και όχι τόσο διαδεδομένα όπως σήμερα.

Η θερμοκρασία έφτασε τους 41 βαθμούς κι ο τραγικός απολογισμός ήταν 60 θύματα, κυρίως από ευπαθείς ομάδες.

Δημοσίευμα της εφημερίδας Έθνος ανέφερε: «ο καύσωνας είχε σοβαρές ζημιές και στην πτηνοτροφία. 50.000 κοτόπουλα, έσκασαν από τη ζέστη, τα 42.000 στη Χαλκιδική και τα υπόλοιπα στο Κορωπί και στην Παιανία».

Ιούλιος 1987

Ο καύσωνας του 1987 στοίχισε τη ζωή σε 4.000 ανθρώπους. Παρότι οι ανώτατες θερμοκρασίες δεν σημείωσαν ρεκόρ, ο καύσωνας του 1987 είχε μεγάλη διάρκεια. Στην Αθήνα η μέγιστη θερμοκρασία ήταν επί οκτώ συνεχείς ημέρες ίση ή μεγαλύτερη των 41 βαθμών και ήταν εξαιρετικά υψηλές οι ελάχιστες τιμές της θερμοκρασίας, τουλάχιστον στις έξι από τις οκτώ ημέρες.

Αύγουστος 1994

Ισχυρός καύσωνας, με μέγιστες θερμοκρασίες τους 44° C είχε σημειωθεί τον Αύγουστο του 1994. Οι υψηλές θερμοκρασίες είχαν διάρκεια πέντε ημέρες από τις 10-15 Αυγούστου 1994 ενώ οι μέγιστες θερμοκρασίες είχαν καταγραφεί σε Λαμία, Τρίπολη και τη Λάρισα.

Ιούλιος 2000

Επί 6 ημέρες, «έβραζε» η Ελλάδα τον Ιούλιο του 2000 (σ.σ. 3-9/7/2000) με το θερμόμετρο να αγγίζει τους 45,4° C στη Λάρισα. Στη Νέα Φιλαδέλφεια, το ίδιο χρονικό διάστημα, η μέγιστη θερμοκρασία ήταν 44,4° C.

Αύγουστος 2006

Από τις 19-22/8/2006, ισχυρός καύσωνας, με μέγιστες θερμοκρασίες στο Άργος (44° C) και το Αγρίνιο (43,2° C).

Καλοκαίρι 2007

Το 2007 ήταν η χρονιά «εφιάλτης», με τρεις καταστροφικούς καύσωνες.

Από τις 23-28/6/2007, πολύ ισχυρός καύσωνας, με μέγιστες θερμοκρασίες στο Άργος (46,4° C) και τη Νέα Φιλαδέλφεια (46,2° C). Στις 28/6/2007, μεγάλο μέρος της Πάρνηθας καταστράφηκε από δασική πυρκαγιά. Από τις 19-25/7/2007, εξαιρετικά ισχυρός καύσωνας με θερμοκρασία 46° C στο Άργος και ρεκόρ θερμοκρασιών στη Β. Ελλάδα (44,6° C στις Σέρρες και 44° C στη Θεσσαλονίκη).

Από τις 24-26/8/2007, καύσωνας με μέγιστες θερμοκρασίες 42,4° C στο Άργος, 42,2 στον Πύργο Ηλείας και 42° C στην Κόνιτσα).

Από τις πυρκαγιές που ξέσπασαν το ίδιο χρονικό διάστημα, έχασαν τη ζωή τους δεκάδες συνάνθρωποί μας σε Πελοπόννησο και Εύβοια.

Ιούνιος 2010

Το 2010 σημειώθηκε ο πιο πρώιμος καύσωνας (από τις 15-17 Ιουνίου).

Ιούνιος 2012

Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 2012 ήταν το έτος με πολύ θερμό καλοκαίρι, κατά το οποίο οι μέγιστες και οι ελάχιστες θερμοκρασίες ήταν κατά 4 βαθμούς μεγαλύτερες από τις κανονικές τιμές, ενώ πέρσι και φέτος έχουμε δύο συνεχόμενες χρονιές με πρώιμους καύσωνες.

Σημειώνεται ότι οι θερμοκρασίες αφορούν μόνο περιοχές όπου υπάρχουν μετεωρολογικοί σταθμοί.

Τουτούζας στο Newsbomb.gr: Ιδαίτερη προσοχή ενόψει καύσωνα - Πως να προστατευτούμε

Ο παρατεταμένος καύσωνας ενδέχεται να βλάψει την ανθρώπινη υγεία, γι' αυτό οι επιστήμονες εφιστούν την προσοχή των πολιτών.

Καθώς, δε, ο καύσωνας θα είναι –σύμφωνα πάντα με τις προγνώσεις– παρατεταμένος οι επιστήμονες προειδοποιούν για τους κινδύνους που διατρέχουμε όλοι καθώς όταν η θερμοκρασία φτάσει σε μη ανεκτά επίπεδα από τον ανθρώπινο οργανισμό και σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (π.χ. υγρασία), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά νόσηση έως και στον θάνατο.

Τα πρώτα συμπτώματα που μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία.

Ο Καθηγητής Καρδιολογίας και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Κωνσταντίνος Τούτουζας, μιλώντας στο Newsbomb.gr, έδωσε γενικές οδηγίες προφύλαξης ενόψει του καύσωνα «Κλέων» ο οποίος μπορεί να έχει βλαβερές συνέπειες για τον άνθρωπο οδηγώντας τον μέχρι και σε θερμοπληξία.

«Τις μεσημεριανές ώρες 12:00 - 16:00 που είναι υψηλότερη η θερμοκρασία θα πρέπει να αποφεύγουμε την εργασία, την γυμναστική άσκηση και τις άσκοπες μετακινήσεις. Ακόμα και όταν είμαστε στις παραλίες εκείνες τις ώρες θα πρέπει να βρισκόμαστε στη σκιά γιατί ο κίνδυνος είναι η θερμοπληξία», ανέφερε αρχικά.

«Οι ομάδες υψηλού κινδύνου και κυρίως οι ασθενείς που είναι καρδιοπαθείς και λαμβάνουν αγωγή κινδυνεύουν με αφυδάτωση και θερμοπληξία γιαυτό και πρέπει να συμβουλεύονται τον καρδιολόγο τους και να προσαρμόζονται οι δόσεις των φαρμάκων. Με την ζέστη ιδρώνουμε παραπάνω, έχουμε απώλεια υγρών και πολλές φορές έχουμε υπόταση. Θέλει πολύ μεγάλη προσοχή!», πρόσθεσε.

«Ο αθλητισμός απαγορεύεται ακόμα και σε νέους καθώς ο κίνδυνος θερμοπληξίας παραμένει σε όλες τις ηλικίες. Όταν κάποιος κάνει τζοκινγκ και έχει μεγάλη απώλεια υγρών μπορεί να εκδηλωθεί αδυναμία, έντονες κράμπες, ζαλάδα και υπόταση», συμπλήρωσε.

Τα κύρια συμπτώματα της θερμοπληξίας και της αφυδάτωσης που μπορεί να παρατηρηθεί από τον έντονο καύσωνα σύμφωνα με τον κ. Τούτουζα είναι:

• αδυναμία,
• ζάλη,
• έμετος,
• υπόταση και
• ταχυκαρδία

«Αν ο ασθενής πάθει θερμοπληξία θα πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, πρέπει να λάβει υγρά, να μεταφερθεί σε δροσερό μέρος και ίσως χρειαστεί και ενδοφλέβια χορήγηση υγρών», τόνισε.

Τέλος, ο κ. Τούτουζας υπογράμμισε ότι: «Θα πρέπει να βρισκόμαστε στη σκιά, δεν πρέπει να θέτουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο αυτές τις ημέρες».

Η επέλαση του καύσωνα «Κλέων» με το εκρηκτικό «κοκτέιλ» των 44 βαθμών Κλεσίου και των 8 μποφόρ

Σύμφωνα με τον μετεωρολόγο Δημήτρη Ζιακόπουλο, σήμερα, Παρασκευή 14 Ιουλίου, οι μέγιστες θερμοκρασίες θα κυμανθούν από 41 έως 44 βαθμούς, ενώ οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες-βορειοδυτικές κατευθύνσεις με εντάσεις έως και 5-6 μποφόρ.

Το Σάββατο και την Κυριακή αναμένεται να πέσει λίγο η θερμοκρασία, με την ένταση των ανέμων όμως να παραμένει σε υψηλά επίπεδα και να αυξάνεται σταδιακά. Από Δευτέρα έως Τετάρτη, η ένταση των ανέμων θα ενισχυθεί σημαντικά και ενδέχεται οι ριπές να φθάνουν μέχρι τα 8 μποφόρ. Οι υψηλές θερμοκρασίες θα διατηρηθούν μέχρι τα μέσα της επόμενης εβδομάδας, γύρω στους 39 με 40 βαθμούς Κελσίου.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση επικίνδυνων καιρικών φαινομένων έχουν ενημερωθεί από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα. Όπως τόνισε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας σε συνέντευξή του, «την επόμενη εβδομάδα, εκτός από τον καύσωνα, θα ανέβει και η ένταση των ανέμων, που σημαίνει ότι ξηραίνεται η κατώτερη ατμόσφαιρα, ξεραίνονται τα φυτά, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται επικίνδυνες συνθήκες για εκδήλωση πυρκαγιάς» είπε ο Υπουργός και πρόσθεσε: «Πρέπει όλοι να προσέχουμε, όλοι να τηρούμε τους κανόνες. Βεβαίως το Πυροσβεστικό Σώμα έχει ενισχυθεί, και τα πτητικά του μέσα επίσης, ενώ έχει εκπονηθεί συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο. Με τη συμβολή όλων, θα κάνουμε την προσπάθειά μας, η οποία πρέπει να είναι εθνική, προκειμένου να προστατέψουμε την ανθρώπινη ζωή που είναι πάνω απ’ όλα».

Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστά στους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την επικράτηση των υψηλών θερμοκρασιών.

Ο κ. Κικίλιας αναφέρθηκε επίσης στον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών, επισημαίνοντας ότι «δεν νοείται αμέλεια αυτές τις μέρες, όταν όλοι γνωρίζουν τι καύσωνας έρχεται στη χώρα. Κάπνισμα μελισσιών, μπάρμπεκιου και καύσεις. Τα πρόστιμα θα αυστηροποιηθούν, έχω ζητήσει από την υπηρεσία της Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου να φέρει σχετική πρόταση».

Ο υπουργός υπογράμμισε πως «την επόμενη εβδομάδα, εκτός από τον καύσωνα, θα ανέβει και η ένταση των ανέμων, που σημαίνει ότι ξηραίνεται η κατώτερη ατμόσφαιρα, ξεραίνονται τα φυτά, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται επικίνδυνες συνθήκες για εκδήλωση πυρκαγιάς» και πρόσθεσε ότι «πρέπει όλοι να προσέχουμε, όλοι να τηρούμε τους κανόνες. Βεβαίως το Πυροσβεστικό Σώμα έχει ενισχυθεί, και τα πτητικά του μέσα επίσης, ενώ έχει εκπονηθεί συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο. Με τη συμβολή όλων, θα κάνουμε την προσπάθειά μας, η οποία πρέπει να είναι εθνική, προκειμένου να προστατέψουμε την ανθρώπινη ζωή που είναι πάνω απ’ όλα».

Διαβάστε επίσης

Καύσωνας Κλέων: Έκτακτα μέτρα και σήμερα για εργαζομένους σε ιδιωτικό και δημόσιο - Τι ισχύει

Καιρός: Ξεκίνησε η θερμή εισβολή - Πού θα φτάσει σήμερα ο υδράργυρος - Όλα τα έκτακτα μέτρα

Σάκης Αρναούτογλου: Ζέστη και τη νύχτα, μεγάλη προσοχή για τις πυρκαγιές

Δείτε όλο το Weekend Edition εδώ